Rusya’da 17 Mart’ta yapılacak başkanlık seçimleri yaklaşırken, siyasi hareketlilik artıyor. Mevcut lider Vladimir Putin’in görünen en büyük rakibi ise, parlamento üyesi olmayan ‘Sivil İnisiyatif’ partisi tarafından aday gösterilen Boris Nadejdin. Nadejdin’i ilgi odağı yapan şey ise, 17 Mart’ta yapılacak başkanlık seçimlerinde Vladimir Putin’in karşısına rakip olarak çıkması. Ocak sonuna kadar 100 bin imza toplaması gereken Nadejdin için 21 Ocak'ta 77 bin imzanın toplandığı, 23 Ocak'ta ise 101 bininci Rus'un imza attığı öğrenildi. Ancak Nadejdin, ‘sorun yaşanmaması adına’ en az 150 bin imza toplamaya çalıştıklarını açıkladı.[1] Uzmanlar tarafından ‘doğru zamanda ve doğru yerde ortaya çıkan zayıf bir politikacı’ olarak nitelendirilen Nadejdin, önemli konularda ayrışan muhalif güçleri birleştirecek gibi. Bu muhtemel ‘birliğin’ en önemli sebebi ise, kendisinin Ukrayna’daki operasyona karşı tutum alması. Bir diğer deyişle, göründüğü kadarıyla “Savaşa karşı olan tek aday o.” Nadejdin, savaşa karşı olduğunu açıkça ifade etti. Vaatleri arasında ‘Putin'in Ukrayna'daki ölümcül hatasına son verme, seferberliği durdurma ve Aleksey Navalnıy dahil siyasi tutukluları serbest bırakma, LGBTQ+ karşıtı ve sansür yasalarını tersine çevirme’ gibi maddeler yer alıyor. Öte yandan, Navalnıy'ın destekçileri ve diğer muhalifler de ona yardım etmek için çağrıda bulundu. Nadejdin'in adaylığı ilk olarak, cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılmasına izin verilmeyen Tver bölgesinden eski gazeteci, muhalif siyasetçi Ekaterina Duntsova tarafından desteklendi. Aslında kendisi de adaylığını ilan eden Duntsova’nın başvurusu, Merkezi Seçim Komisyonu tarafından, sunduğu belgelerdeki ‘çok sayıda hata’ gerekçe gösterilerek oybirliğiyle reddedilmişti. Nadejdin’in adaylığı, muhalif siyasetçi Maksim Kats, Navalnıy tarafından kurulan Yolsuzlukla Mücadele Vakfı (FBK) ekibi ve Kremlin yönetimi tarafından ‘yabancı ajan’ olarak tanınan, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin (SSCB) yıkılmasının ardından petrol şirketi Yukos’la birlikte ülkenin özelleştirmeler eliyle yağmalanması sürecinin en büyük mimarlarından, ‘muhalif’ milyarder Mihail Hodorkovskiy tarafından da desteklendi. Bu arada, Hodorkovskiy’in Kremlin’e karşı icat ettiği en önemli araçlardan bir diğeri ise ‘Açık Rusya’ydı. 2000'li yılların başlarında kurulan bir organizasyon olan Açık Rusya, ilk aşamada bir hayır kurumu olarak tanımlandı ve yönetim kurulunda Henry Kissinger’ı da barındırıyordu.[2]

Muhalefet Nadejdin’i neden destekliyor?

Elbette, Rusya’da ‘beş benzemez’ kimi muhalefet odakların Nadejdin’e olan ilgisi Ukrayna’da devam eden özel askeri operasyonla doğrudan ilgili. Özbekistan Taşkent doğumlu Nadejdin an itibarıyla Rusya’da muhalefetin izlediği ve önemli ölçüde destek verdiği bir isim haline geldiyse de, bu destek, kendisinin yeteneğinden değil, muhalefetin isteklerinden kaynaklanıyor. Nadejdin 90’lı yıllarda siyasete giren bir isim. Duma’ya girme konusundaki ilk kez 1995 yılında girişimde bulundu ancak başarısız oldu. Kampanyası sona erdiğinde derin bir borca sürüklenen Nadejdin, daha sonra Moskova bölgesinde bir kimya fabrikasının sahibi olan ‘Protsessor’ holdingde hukuk departmanı başkanı olarak işe girdi. Bugün Rusya’da iktidarda bulunan Birleşik Rusya (Ednaya Rossiya) ile de uzun süre dirsek temasını sürdüren Nadejdin, Duma’ya 1999 yılında ‘serbest piyasa reformları ve özelleştirme’ dalgasının ürünü olan 1990'ların Sağ Güçler Birliği (Soyuz pravyıh sil) ile girebildi. 2003 yılında siyasi kariyeri yeni bi durgunluk dönemine giren Nadejdin, geçici olarak Moskova Fizik ve Teknoloji Enstitüsü'nde (MFTI) öğretmenliğe geri döndü ve 2011'de kısa bir süre servetini Sovyetler’in yağmalanmasına borçlu olan bir diğer milyarder Mihail Prohorov'un sağ/liberal ‘Haklı Dava’ (Pravoye Delo) partisine katıldı. Yeni partisi kısa süre sonra dağılsa da, Nadejdin 2000'li yıllardan itibaren sağ/liberal programların düzenli konuğu haline geldi.

'O zaman her şey normale döner'

Kremlin yönetimiyle ilişkilerini bir şekilde sürdüregelse de, geçen sene yaptığı "Avrupa ülkeleriyle normal ilişkiler kurmamız gerekiyor. Putin'in yerine başkasını seçin, o zaman her şey normale döner" açıklamasından sonra büyük oranda ‘gözden düştü’. Siyasi kariyeri iniş çıkışlarla dolu olan Nadejdin, ilk bakışta Putin’in karşısına çıkarılabilecek güçte biri olarak görünmese de, muhalif güçler başkanlık yarışında ana fikri ‘Ukrayna savaşını’ sonlandırmak olan Nadejdin’in çevresinde toplanıyor. Nadejdin, özel askeri operasyonu ‘zorlu ve uzun müzakereler’ yoluyla sona erdirmeyi amaçladığını söylüyor. Rus siyasetçi Boris Nadejdin, son olarak ABD merkezli Politico’ya ilginç açıklamalarda bulundu. Adaylık süreci ve imza toplama konusunda başarısına dikkat çeken siyasetçi, başarısını ‘mucizelere’ bağlıyor.[3] Nadejdin, "Buna Tanrı ya da kader diyebilirsiniz, ancak kampanyamı yönlendiren somut bir güç var" dedi. "Şu anda yaptığım şeyi Tanrı destekliyor" diyen Nadejdin, kendisinin uzun bir Rus Ortodoks rahip soyundan geldiğini de sözlerine ekledi. Günde 18 saat çalıştığını söyleyen 60 yaşındaki siyasetçi, "Tanrı, kendilerine yardım edenlere yardım eder” ifadelerini kullandı. Nadejdin, şimdilik Rusya’da muhalefetin ilgi odağı haline gelmiş olsa da, Rusya’da Putin’in bir taraf olarak epey güç topladığı saflaşmada çoktan aşırı sağcıların, Avrupa Birliği (AB) yanlılarının, özelleştirmecilerin, liberallerin adayı oldu. Ukrayna’da devam eden operasyon, ABD/AB yaptırımlarına direnme gibi süreçlerin ortaya çıkardığı bir politik iklimde, Kremlin yönetiminin karşısında, doğrudan savaştığı güçlerin desteklediği bir adayın seçilme şansı görünmüyor. Dolayısıyla, Nadejdin’in işi, kendisinin de ifade ettiği gibi ‘Allahlık’ görünüyor. (NOT: Göründüğü kadarıyla Nadejdin’in adaylığı Türk basınında şimdiden ‘Putin’in karşısındaki barış yanlısı aday’ şeklinde aktarılıyor. Sonuna kadar özelleştirmeci, bölünmeci ve sağcı bir kampanyanın ‘barış rüzgarlarıyla’ aktarılması, önümüzdeki dönemde dış haberciliğin tek yanlılığını göstermesi açısından da çarpıcı örneklerle dolu olacak.) YAZARIN TÜM YAZILARI İÇİN TIKLAYIN [1] https://harici.com.tr/rusyada-baskanlik-secimleri-batinin-adayi-boris-nadejine-bakis/ [2] https://emrekose.medium.com/navalnıy-açık-rusya-milyarder-hodorkovskiy-ve-bazı-sahtekarlıklar-923562c85cc7 [3] https://www.politico.eu/article/boris-nadezhdin-vladimir-putin-russia-election-miracle-god/