Ermenistan yeni bir Karabağ Savaşı'na mı hazırlanıyor?
Barış Adıbelli
14 Ocak günü Davos’ta Dünya Ekonomik Forumunda yaptığı konuşmayla Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan Ermenistan’ın yeni ekonomik ve güvenlik girişimi olan Barış Kavşağı projesini duyurdu. Paşinyan konuşmasında küresel felaketlere karşı Nuh’un Gemisi'ne benzettiği Ermenistan’ın zengin tarihi ve stratejik konumuyla küresel işbirliğine olan bağlılığının bir kanıtı olarak Barış Kavşağı projesini başlattığını söyleyerek, bu vizyoner girişim, bölgeyi siyasi diyalog, kültürel alışveriş ve uluslararası işbirliği için bir merkeze dönüştürmeyi ve ulusların ortak zorluklara ortaklaşa çözüm bulmak için bir araya gelebileceği bir ortamı teşvik ederek geleneksel jeopolitik ayrımları aşmayı amaçladığına işaret etti. Ayrıca, Barış Kavşağı, sınırları kapalı, parçalanmış bir bölgeyi makro-bölgesel bir işbirliği merkezine dönüştürme, Kafkasya'nın tüm potansiyelini tam anlamıyla ortaya çıkarma potansiyeline sahip olduğu gibi barış ve ortaklığa olan bağlılığımızdan ilham alan Barış Kavşağı projesi, Ermenistan'ın, ulusların küresel zorluklar karşısında birleştiği daha birbirine bağlı bir dünya vizyonunu da örneklendirdiğini söyledi.
Her ne kadar Davos’ta Paşinyan bunları söylese de haftalardan beri Ermenistan-Azerbaycan cephesinden endişe verici haberler geliyor. Özellikle, son günlerde Ermenistan, sınırda Azerbaycan tarafını taciz etmeye başladı. Aslında bunlar hep olan şeyler ancak işi ilginç kılan durum Ermenistan Başbakanı Paşinyan’ın attığı adımlar. Davos’tan sonra Paşinyan, Münih Güvenlik Konferansı kapsamında Almanya’yı ziyaret etti ardından da Fransa’yı ziyaret etti . France 24 kanalına verdiği beyanatta Rusya ile güvenlik antlaşmasını ve Kolektif Güvenlik Antlaşma Örgütü (KGAÖ) üyeliğini askıya aldığını dünyaya duyurdu. Rusya’yı bir kez daha zehir zemberek sözlerle eleştirdi. Rusya’nın ve KGAÖ’nün İkinci Karabağ savaşında Ermenistan’a yardım etmediğinin altını çizdi. Paşinyan’a göre Rusya, Ermenistan’a ihanet etmişti. Oysa Rusya’nın Karabağ Ermenistan’ın resmi sınırları içinde kendisine ait bir toprağı olmadığı için ve çatışmaların Ermenistan’da değil Karabağ’da gerçekleştiği için KGAÖ antlaşmasının yardıma izin vermediğini söylüyor.
Fransa ziyaretinde Paşinyan, Cumhurbaşkanı Macron ve Savunma Bakanı ile bir araya geldi. Fransa Cumhurbaşkanı Macron ortak basın toplantısında yaptığı açıklamada, Fransa'nın Ermenistan'ın, bağımsızlığını, toprak bütünlüğünü, demokratik sürecini ve barış arzusunu desteklediğini vurguladı. Ayrıca Azerbaycan’a Uluslararası Adalet Divanı'nın 17 Kasım 2023 tarihli kararının uygulanması çağrısında bulunarak, bu karara göre Azerbaycan, 19 Eylül 2023'ten bu yana Dağlık Karabağ'ı terk eden ve geri dönmek isteyenlerin geri dönebilmesini sağlaması gerektiğinin altını çizdi. Bunun yanında Macron, Orta Asya, Güney Kafkasya ve Avrupa Birliği arasındaki iletişim bağlarının gelişmesini istediklerini belirterek, bu ortak hedef doğrultusunda Ermenistan’ın "Barışın Kavşağı" girişimini memnuniyetle karşıladıklarını söyledi.
Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı vakit kaybetmeden yaptığı açıklamada Fransa Cumhurbaşkanı'nın bu sözleri eleştirilerek, "Yaklaşık 30 yıldır Azerbaycanlıların haklarından söz etmeyen, topraklarından sürülen, toplu katliamlara maruz kalan bir ülke olarak Fransız tarafının Azerbaycan topraklarını kendi istekleriyle ve şiddete başvurmadan terk eden Ermenilerin hakları ve güvenliklerine ilişkin açıklaması tamamen uygunsuzdur" denildi.
Ermenistan Başbakanı ardından Fransa Savunma Bakanı ile bir araya geldi. Görüşmelerin ana konusu Ermenistan’ın silahlandırılmasıydı. Ancak Fransızlara göre önce Ermenistan, tıpkı Azerbaycan gibi Sovyet askeri doktrininden ve teçhizatından kurtulması gerekiyor ve NATO standartlarında bir ordunun kurulması ve Batılı silahlarla donatılması gerecek. Fransa Savunma Bakanı, Paşinyan’a örnek olarak Azerbaycan ordusunu gösterdi. Tıpkı Azerbaycan ordusunun kurulmasında Türkiye’nin oynadığı rol gibi şimdi de Fransa, Ermenistan ordusunun yeniden kurulması için sorumluluğu üzerine alıyor. Fakat bu süreçte Ermenistan’a sağlayacağı silahlar da dikkat çekici. Silahların büyük bir çoğunluğu Ermenistan’ın Azerbaycan ile olan hassas ilişkileri dikkate alındığında genel bir savunma için değil sanki özel bir taarruz için kullanılacak izlenimi veriyor.
Bu arada daha önce Ermenistan’a sağlanan Fransız askeri teçhizatı da Ermenistan’a ulaştı. Bu silahlar içinde 50 kilometre mesafeden düşman uçaklarının tespitini sağlayacak üç adet Thales Ground Master (GM 200) radarının yanı sıra gece görüş cihazları ve dürbün içermektedir. Bu arada imzalanan anlaşmalar gereği Fransa’nın Ermenilere yönelik 3 dağ muharebesi eğitim kursu düzenlemesinin öngörüldüğü de kaydedildi.
Tüm bu gelişmeler yaşanırken Azerbaycan 21 Şubat günü barış anlaşması taslağını Ermenistan tarafına sundu. Ancak ortaya çıkan tabloya bakıldığında barıştan Ermeniler ve onların dostları pek hoşlanmıyor gibi duruyorlar. Bu arada Ermeniler sadece Fransa’dan silah almıyor. Hindistan merkezli silah şirketleriyle de Erivan silah pazarlığında.
Avrupa’da en fazla Ermeni diasporasının yaşadığı Fransa bir kez daha devreye girerek Ermenilerin Karabağ’a dönmesi için kampanyalar başlattı. Fransa açıkça Ermenistan’ı silahlandırıp eğiterek yeniden Karabağ’ı ele geçirmesi yönünde yüreklendiriyor. Bu aşamadan sonra Ermenistan doğrudan Azerbaycan’a saldırmaz ama geçtiğimiz Eylül ayında olduğu gibi vur kaç taktikleri üzerine bina edilmiş terör çeteleri üzerinden bir asimetrik bir savaş başlatabilir. Zira Fransa’nın özellikle dağ muharebesi eğitim kursu verecek olması bu planları da adeta ifşa etmektedir. Muhtemelen bu kurslara da Karabağ’daki Ermeni militanların, çetelerin, teröristlerin katılacağı açıktır.
Barış Adıbelli
YAZARIN TÜM YAZILARI İÇİN TIKLAYIN