CGTN Türk Dış Haberler Servisi
İran Dışişleri Bakanı Abbas Irakçi, Çin ziyareti esnasında İngilizce yayın yapan CGTN kanalına kapsamlı bir röportaj verdi. 28 Aralık 2024’te yapılan röportajda Irakçi, Suriye’de Beşar Esad yönetiminin devrilmesine yol açacak çatışmalar hakkında önceden bilgi sahibi olduklarını ve bu bilgileri o dönemki Şam yönetimi ile paylaştıklarını söyledi.
İran Dışişleri Bakanı Abbas Irakçi “Suriye’de olanlardan aylar önce Suriye’deki muhalif güçlerin yeniden toparlandığı ve askeri harekâta başlayacaklarını işaret eden istihbarat sinyalleri aldık. Bu bilgileri Suriye hükümeti ile paylaştık. Bildiğimiz kadarıyla Rusya da benzer istihbarat bilgilerini Suriye’ye sağladı. Bu bağlamda, Suriye’de kayda değer değişimlerin olabileceğine dair önceden bilgimiz vardı. Buna karşın Suriye hükümetinin hızlı biçimde çöküşü ve ordunun direniş eksikliği herkes için, Beşar Esad için bile tahmin edilebilir değildi.” İfadelerini kullandı.
İranlı bakan yeni dönemde Suriye’de geniş kapsamlı bir hükmet kurulmasının gerektiğini ayrıca ülkenin toprak bütünlüğünün ve egemenliğinin hayati bir mesele olduğunun altını çizdi. Irakçi “Suriye teröristler için bir cennet ya da destek buldukları bir ülke haline gelmemelidir, komşularına ya da bölgeye tehdit olmamalıdır. Bu ilkeler üzerinde bölgedeki tüm ülkeler uzlaşmaktadır. Dış güçler Suriye’nin iç işlerine müdahale etmemelidir.” diye ekledi.
Wang Yi ile dört saatlik görüşmede neler konuşuldu?
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ile dört saatlik bir görüşme yaptıklarını kaydeden İran Dışişleri Bakanı Abbas Iraçi Pekin temaslarına dair şu detayları paylaştı:
“İsrail-Filistin ihtilafının başlamasından bu yana İran son bir yıl içinde, özellikle de birkaç aydır kendini sert bir kriz ve istikrarsızlık bölgesinde buldu. İsrail rejimi Gazze’ye saldırdı ve kriz Lübnan’a yayıldı. Suriye ve Yemen gibi ülkelerde ise kriz devam ediyor ve İran ile İsrail arasındaki ihtilaf Orta Doğu’nun tamamında tansiyonun yüksek kalmasına yol açıyor. Bu karmaşa döneminde Çin ve İran yakın temasta kalmaya devam etti. Bugün (28 Aralık 2024) Dışişleri Bakanı Wang Yi ile dört saatlik bir görüşme yaptım. Bu görüşmede esas olarak Orta Doğu’daki durumu tartıştık, meydan okumalara nasıl yanıt verebileceğimizi ele aldık ve işbirliği alanlarını keşfettik. Ayrıca daha geniş planda uluslararası durum hakkında fikir alışverişi yaptık.”
İlişkilerin temeli: Kapsamlı stratejik ortaklık
Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping ve İran Cumhurbaşkanı Mesad Pezeşkiyan’ın Rusya’nın Kazan kentinde düzenlenen BRICS zirvesinde bir araya geldiğini anımsatan İran Dışişleri Bakanı Abbas Irakçi iki ülke arasındaki ilişkilere dair şunları kaydetti:
“İki ülke arasındaki yüksek düzeyli temaslar oldukça iyi gidiyor ve taraflar çeşitli seviyelerde delegasyonlar seviyesinde karşılıklı ziyaretler gerçekleştiriyorlar. İlişkilerimiz ekonomi, ticaret, yatırımlar, kültürel, güvenlik, gençlik politikaları, eğitim ve turizm gibi geniş alanı kapsıyor. İnanıyorum ki kapsamlı Çin-İran anlaşması tüm alanlarda işbirliği yapabileceğimiz geniş bir alan yarattı. Kapsamlı Stratejik Ortaklık kavramı Çin-İran ilişkilerinin özünü ifade etmektedir. Sağlam temeller üzerine inşa edilen ilişkiler sayesinde ülkelerimiz bölgesel ve küresel meseleler üzerinde yakın iletişimde bulunabiliyorlar.”