Zülal Çelik
ABD'nin, Sırbistan Petrol Endüstrisi'ne (NIS) yaptırım uygulama kararı aldığı bildirildi. Konuyla ilgili açıklama, Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic tarafından yapıldı. Vucic, Sırbistan petrol ve gaz endüstrisinin büyük bir kısmının Rus enerji şirketi Gazprom Neft’in elinde olduğunu hatırlatarak, bu yaptırımların ülkeye ciddi etkilerinin olabileceğini belirtti.
Yaptırım kararını ve olası sonuçlarını, Yugoslavya Yeni Komünist Partisi Genel Sekreteri Aleksandar Djenic CGTN Türk’e değerlendirdi:
"ABD'nin nihai hedefi, Sırbistan'ın egemenliğini kısıtlamak"
Aleksandar Djenic, ABD'nin bu yaptırımlarla yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda siyasi bir mesaj verdiğini vurguladı. Djenic, "ABD, Sırbistan gibi küçük ülkelerin bağımsız bir enerji politikası oluşturmasına müsaade etmek istemiyor. Bu yaptırımlar, Avrupa'da hiçbir ülkenin egemenliğini koruyamayacağı mesajını veriyor." dedi.
Djenic, ABD’nin Sırbistan’a yönelik baskısının yeni bir şey olmadığını belirtti ve bu baskının Sırbistan’ın Rusya ile ilişkilerinden kaynaklandığını söyledi. “ABD, Sırbistan’ın Moskova’ya yönelik politikasını değiştirmesini ve Rusya’ya yaptırım uygulamasını istiyor. Ancak Sırbistan, Avrupa’daki diğer ülkelerden farklı olarak, Rusya’ya yaptırım uygulamayı reddeden tek ülke. Halkın büyük bir kısmı, Moskova’ya yönelik herhangi bir yaptırım kararına kesinlikle karşı.” diye konuştu.
Üç olası senaryo
Djenic, ABD’nin bu yaptırımlarıyla Sırbistan’ın enerji sektörüne yönelik üç olası çözüm yolu olduğunu belirtti:
Sırbistan hükümetinin NIS’i tamamen devralması,
ABD merkezli bir şirketin bu endüstriyi satın alması,
Başka bir özel şirketin devreye girmesi.
Djenic, “En iyi çözüm, Sırbistan hükümetinin bu şirketi devralması ve Rusya ile yeni bir anlaşma yapmasıdır. Çünkü şu anki durumda, Rusya’dan aldığımız enerji, ABD kaynaklarından çok daha uygun fiyatlarla bize ulaşıyor. Eğer ABD bu sektörü ele geçirirse, bu bizim için hem ekonomik hem de siyasi olarak felaket olur. Bu, Sırbistan’ın tamamen ABD’ye bağımlı hale gelmesi anlamına gelir.” ifadelerini kullandı.
ABD'nin enerji kontrolü
Djenic, ABD’nin bu yaptırımları sadece ekonomik çıkarlar için değil, aynı zamanda Avrupa’da bir örnek teşkil etmek amacıyla uyguladığını söyledi. “ABD, Sırbistan’ın enerji sektörüne baskı yaparak, Avrupa’da hiçbir ülkenin egemenliğini sürdüremeyeceğini göstermek istiyor. Bu yaptırımlar, Sırbistan gibi küçük bir ülkenin egemen bir enerji politikası oluşturmasına izin vermeme girişimidir.” dedi.
Sırbistan yönetiminin tutumu eleştiriliyor
Djenic, mevcut Sırbistan hükümetinin ABD ve Avrupa Birliği’nin taleplerine boyun eğeceğini düşündüğünü söyledi. “2000 yılından bu yana Sırbistan’daki tüm hükümetler, AB yanlısı politikalar izledi. Bu, her yıl daha az bağımsızlık ve daha az egemenlik anlamına geliyor. Ne yazık ki hükümetimizin yine Batı’nın taleplerini yerine getireceğini düşünüyoruz.” diye söyledi.
Sırbistan'ın petrol rezervlerinin yalnızca bir buçuk ay yetecek kadar olduğunu belirten Djenic, halkın karşılaşabileceği zorluklara da dikkat çekti. “Eğer ABD’nin baskısıyla Rusya ile enerji iş birliğimiz bozulursa, halkımız daha pahalı ve daha zorlayıcı koşullarda enerjiye erişmek zorunda kalacak. Ancak şu an hükümetin Rusya ile bu konuda yeni bir müzakere süreci yürütmesini umuyoruz.” dedi.
