Yakup ASLAN / ANKARA
Gürcistan Savunma Bakanı Irakli Chikovani’nin ev sahipliğinde gerçekleşen toplantıya, Türkiye Cumhuriyeti Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ve Azerbaycan Savunma Bakanı Orgeneral Zakir Hasanov katıldı. Üç ülkenin savunma bakanları tarafından imzalanan Üçlü Mutabakat Metni, bölgenin güvenliği ve stratejik iş birliği adına yeni bir dönemin başlangıcını simgeliyor.
Toplantıda, Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan arasında uzun süredir devam eden savunma iş birliği ve bölgesel güvenlik konuları ele alınırken, özellikle enerji hatlarının güvenliği, dış tehditlere karşı alınacak tedbirler ve ortak askeri tatbikatların gelecekte nasıl geliştirileceği üzerinde duruldu.
Enerji Hatlarının Güvenliği Stratejik Bir Mesele
Toplantının en kritik başlıklarından biri, Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan üzerinden geçen enerji boru hatlarının güvenliğinin sağlanmasıydı. Bu boru hatları, hem Avrupa’nın enerji ihtiyacını karşılamada hayati önem taşıyor hem de bölgenin jeopolitik konumunu daha stratejik hale getiriyor. Gürcistan, Türkiye ve Azerbaycan topraklarından geçen Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı ve Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı (TANAP), Rusya ve Ukrayna arasındaki çatışmaların yarattığı enerji kriziyle birlikte daha da kritik bir öneme sahip oldu.
Azerbaycanlı Güvenlik Uzmanı Elxan Şıxəliyev, toplantının sonuçlarıyla ilgili yaptığı değerlendirmede, enerji güvenliğinin bölgede en önemli meselelerden biri olduğunu vurguladı. Şıxəliyev, “Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan arasındaki iş birliğinin en önemli hedefi, bu ülkeler üzerinden Avrupa’ya geçen enerji hatlarının güvenliğini sağlamaktır. Özellikle Ukrayna-Rusya savaşının etkileri sonucunda, bu yılın sonunda Rusya’dan Avrupa’ya giden doğal gaz boru hatlarının kapanmasıyla, Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan’ın taşıdığı enerji kaynakları daha da stratejik hale gelecek” dedi.
Şıxəliyev, Ukrayna-Rusya savaşının enerji güvenliği üzerindeki etkilerinin, üç ülke arasındaki askeri ve stratejik iş birliğini güçlendirdiğini ifade etti. Bu iş birliğinin, olası sabotajlara karşı alınacak tedbirleri ve bölgenin güvenliğini artırmak amacıyla hazırlanan planların sahada uygulanmasını da kapsadığını belirtti.
Bölgesel Güvenlik ve İş Birliği Güçleniyor
Azerbaycanlı gazeteci Tural İsmayilov da yaptığı değerlendirmede, toplantıda alınan kararların, sadece enerji hatlarının korunmasıyla sınırlı kalmadığına dikkat çekti. Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan arasındaki askeri iş birliği, ortak tatbikatlar ve savunma sanayisi alanındaki projelerin geliştirilmesi konusunda da önemli adımlar atıldığını ifade eden İsmayilov, üç ülkenin savunma bakanlarının, bölgede artan dış tehditlere karşı iş birliğini genişletme kararı aldığının da altını çizdi.
Tural İsmayilov, Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan arasındaki ilişkilerin son yıllarda büyük bir ivme kazandığını belirtti. Azerbaycanlı Gazeteci, “Bu üç ülkenin dışişleri ve savunma bakanları düzeyinde gerçekleştirdiği toplantılar, bölgesel güvenliği sağlama adına büyük bir adım. Aynı zamanda, Türkiye ve Azerbaycan’ın stratejik müttefikliği, Gürcistan ile olan ilişkileri daha da güçlendiriyor. Bu üçlü iş birliği, bölgenin dış tehditlere karşı savunma kapasitesini artırırken, ekonomik ve askeri alanda da önemli kazanımlar sağlıyor” dedi.
İsmayilov, Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan arasındaki güçlü askeri iş birliğinin sadece askeri tatbikatlarla sınırlı kalmadığını, aynı zamanda bölgesel istikrarın korunmasına yönelik stratejik kararların alınmasını da sağladığını ifade etti. Üç ülkenin düzenli olarak gerçekleştirdiği savunma bakanları toplantılarının, bu iş birliğinin kalıcı ve sürdürülebilir olmasını sağladığını belirtti.
Azerbaycan’ın Yükselen Stratejik Önemi
Toplantının ardından yapılan açıklamalarda, Azerbaycan’ın Güney Kafkasya bölgesindeki stratejik rolüne de vurgu yapıldı. Son yıllarda Azerbaycan, uluslararası arenada enerji kaynakları ve jeopolitik konumu nedeniyle büyük bir öneme sahip. Ülkenin, önümüzdeki aylarda Birleşmiş Milletler’in COP 29 zirvesine ev sahipliği yapacak olması da bu rolü daha da pekiştiriyor.
İsmayilov, Azerbaycan’ın bugün sadece enerji kaynaklarıyla değil, aynı zamanda bölgedeki liderliğiyle de öne çıktığını belirtti. Azerbaycan’ın, bölgedeki doğal gaz ve petrol kaynaklarıyla Avrupa ve dünya piyasalarına olan bağlantısının, Türkiye ve Gürcistan ile olan iş birliği sayesinde daha da güçlendiğini vurguladı.
Ortaklıklar Daha da Güçleniyor
Türkiye-Azerbaycan-Gürcistan Üçlü Savunma Bakanları Toplantısı, üç ülkenin bölgesel güvenliği sağlama ve enerji hatlarının korunması konusunda ortak adımlar atma kararlılığını bir kez daha ortaya koydu. Üçlü Mutabakat Metni’nin imzalanması, sadece enerji güvenliğini değil, aynı zamanda bölgedeki askeri ve stratejik iş birliğinin güçlenmesini de sağladı. Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan’ın birlikte hareket etmesi, bölgeyi dış tehditlerden koruyarak, ekonomik ve askeri anlamda daha güçlü bir iş birliği doğuruyor.
Bu stratejik ortaklık, sadece Güney Kafkasya bölgesi için değil, aynı zamanda Avrupa’nın enerji güvenliği için de kritik bir önem taşıyor. Hem askeri hem de ekonomik alanda sürdürülen iş birliği, bölgede uzun vadeli bir istikrarın sağlanmasına katkıda bulunacak. Üç ülkenin savunma bakanları tarafından imzalanan mutabakat metni, bu ortaklığın derinleşmesi ve yeni iş birliği projelerinin hayata geçirilmesi adına önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
