CGTN Türk Dış Haberler Servisi
Editörün notu: Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri ve Çin Halk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Xi Jinping, Vietnam ziyareti öncesinde “Ortak hedefler doğrultusunda geçmişin başarılarını inşa etmek ve yeni kazanımlar sağlamak” başlıklı bir makale kaleme aldı. Çin lideri Xi’nin makalesindeki ara başlıkları tarafımızca seçilmiştir. Okuyucularımızın dikkatine sunarız:
Xi Jinping- Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri, Çin Halk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı
İlkbaharın sonu canlılıkla doludur. Çin ve Vietnam diplomatik ilişkilerinin 75. yıl dönümünü kutlarken, yakında Vietnam Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri Yoldaş To Lam ve Vietnam Devlet Başkanı Yoldaş Luong Cuong'un daveti üzerine Vietnam'a bir devlet ziyareti gerçekleştireceğim. Bu, Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri ve Çin Halk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı olduğumdan beri bu güzel ülkeye dördüncü ziyaretim olacak. Vietnam liderleriyle dostluğumuzu yenilemeyi, işbirliğini artırma yollarını tartışmayı ve yeni dönemde ortak bir geleceğe sahip Çin-Vietnam topluluğu için yeni bir plan hazırlamayı dört gözle bekliyorum.
Çin ve Vietnam, aynı idealleri ve kapsamlı stratejik çıkarları paylaşan dost sosyalist komşulardır. Onlarca yıl önce kurulan iki parti ve iki halk arasındaki derin dostluk, kendi ulusal koşullarımıza uygun bir sosyalist yol keşfederken ve kendi modernleşme çabalarımızı ilerletirken daha da güçlendi. Stratejik önem taşıyan ortak bir geleceğe sahip Çin-Vietnam topluluğunu inşa etmek, iki ülkemizin ortak çıkarlarına hizmet eder. Tarihin gidişatına uygundur ve halklarımızın tercihidir.
“Devrimci geleneklerimizden miras”
Ortak bir geleceğe sahip Çin-Vietnam topluluğu, ayırt edici devrimci geleneklerimizden miras alınmıştır. Modern zamanlarda, Çin ve Vietnam devrimlerinin öncüleri ulusal kurtuluşa giden bir yol keşfettiler ve Üçüncü Dünya'nın sömürgecilik ve emperyalizme karşı mücadelede zaferine önemli katkılarda bulundular.
Guangzhou'daki Vietnam Devrimci Gençlik Birliği'nin tarihi alanı ve Jingxi, Guangxi Zhuang Özerk Bölgesi'ndeki Vietnam Bağımsızlık Birliği ofisinin bulunduğu yer, Çin ve Vietnam arasındaki devrimci dostluğa tanıklık etmektedir. Başkan Ho Chi Minh, Yan'an, Guilin, Chongqing ve Kunming'de Çin Halkının Japon Saldırganlığına Karşı Direniş Savaşı'na katıldı ve destek verdi. Çin, Vietnam halkının Fransız İşgaline Karşı Savaşını desteklemek için askeri ve siyasi danışmanlar gönderdi. Çin Komünist Partisi, Çin hükümeti ve halkı, Vietnam'ın ABD'nin Saldırganlığına Karşı Ülkeyi Kurtarmak İçin Verdiği Haklı Savaşa tam destek verdi. "Vietnam ve Çin arasındaki dostluk çok derindir çünkü ikimiz de yoldaş ve kardeşiz" şeklindeki bilinen söz, ortak devrimci hafızamıza kazınmıştır.
“Ortak gelecek güçlü siyasi güvene dayanmaktadır”
Ortak bir geleceğe sahip Çin-Vietnam topluluğu, güçlü bir siyasi karşılıklı güvene dayanmaktadır. Son yıllarda, Genel Sekreter Nguyen Phu Trong, Genel Sekreter To Lam ve diğer Vietnam liderleri ve ben, ortak bir geleceğe sahip bir Çin-Vietnam topluluğu inşa etme yolunda ilerlemek için birbirimizi birçok kez ziyaret ettik. İki partimiz ve iki ülkemiz, yakın ve üst düzey bir etkileşim sürdürdü. İkili işbirliği için yönlendirme komitesi, partiler arası teorik sempozyum, sınır savunma dostluk değişimi ve iki kamu güvenliği bakanlığı arasındaki suç kontrolü konferansı gibi mekanizmalar sorunsuz bir şekilde işliyor. Çin Ulusal Halk Kongresi ile Vietnam Ulusal Meclisi arasındaki ortak komite de dahil olmak üzere üst düzey mekanizmalar kuruldu. İki ülke arasındaki diplomasi, savunma ve kamu güvenliği üzerine "3+3" stratejik diyalog başarıyla gerçekleştirildi. Çin ve Vietnam birçok bölgesel ve uluslararası konuda benzer pozisyonlara sahip ve bunlar üzerinde yakın koordinasyon içinde yer aldılar.
Ortak bir geleceğe sahip Çin-Vietnam topluluğu, verimli işbirliğimize dayanmaktadır. Çin ve Vietnam, yavaş küresel ekonomik toparlanma ortasında endüstriyel ve tedarik zincirlerinde daha yakın işbirliği peşinde koştular. Çin, 20 yılı aşkın süredir Vietnam'ın en büyük ticaret ortağı oldu ve toplam ikili ticaret 2024'te 260 milyar ABD dolarını aştı. Durian ve hindistan cevizi gibi kaliteli Vietnam tarım ürünleri giderek daha fazla Çinli tüketiciye sunuluyor. Demiryolu bağlantısı ve akıllı liman geliştirme projesi istikrarlı bir şekilde ilerletiliyor. Güneş panelleri, atıktan enerji tesisleri ve diğer ikili temiz enerji projeleri Vietnam'daki elektrik arzını artırdı. Çinli bir şirket tarafından inşa edilen Cat Linh-Ha Dong metro hattı, Hanoi'deki toplu taşımayı daha kolay hale getiriyor. Birbirlerinin başarısına katkıda bulunan ve ortak kalkınmayı sürdüren Çin ve Vietnam, Küresel Güney'de dayanışma ve iş birliğinin bir örneğini oluşturdular.
“Dünya yeni bir çalkantılı dönüşüm sürecinde”
Ortak bir geleceğe sahip Çin-Vietnam topluluğu, insanları arası yakın etkileşimlerle ilerliyor. Çinli turistler 2024 yılında Vietnam'ı 3,7 milyondan fazla ziyaret etti. Detian-Ban Gioc Şelalesi Sınır Ötesi Turizm İşbirliği Bölgesi'nin resmi lansmanı ve birkaç sınır ötesi yol gezisi rotasının açılmasıyla, tek bir günde iki ülkeyi ziyaret etmek mümkün hale geldi. Çin film ve televizyon yapımları ve video oyunları genç Vietnamlılar arasında popüler ve Vietnam'da daha fazla insan Çince öğreniyor. Birçok Vietnam şarkısı artık Çin'deki sosyal medyada popüler arama listelerinde. Birçok Çinli lokantacı pho ve diğer Vietnam lezzetlerinin tadını çıkarıyor.
Bugün, küresel çapta çağ açan tarihi değişimler daha önce hiç olmadığı kadar ortaya çıkıyor ve dünya yeni bir çalkantılı dönüşüm dönemine girdi. Artan tek taraflılık ve korumacılığın yarattığı olumsuzluklara rağmen Çin ekonomisi 2024 yılında yüzde beş büyüdü ve küresel ekonomiye yaklaşık yüzde 30 katkıda bulundu. Dünya ekonomisinin temel motoru olmaya devam ediyor. Çin'in yeni enerji sektörü, yapay zekası ve animasyon filmleri küresel ilgi odağı haline geldi. Çin, yüksek standartlı açılımıyla dünyaya daha fazla fırsat sunmaya devam edecek ve yüksek kaliteli gelişimiyle tüm ülkelerin kalkınmasına katkıda bulunacak.
“Asya yükselişi temsil ediyor”
Asya, küresel iş birliği ve kalkınmada yeni bir yükselişi temsil ediyor. Tüm bölgenin canlandırılması yönünde yeni bir başlangıç noktasında olan Asya, hem benzeri görülmemiş fırsatlarla hem de zorluklarla karşı karşıya. Çin, komşuluk diplomasisinin sürekliliğini ve istikrarını sağlayacak. Dostluk, samimiyet, karşılıklı yarar ve kapsayıcılık ilkesine bağlı kalacağız. Komşularımızla dostluk ve ortaklık kurma politikasını sürdürmeye devam edeceğiz. Ve Asya'nın modernleşmesini ilerletmek için onlarla dostça iş birliğini istikrarlı bir şekilde derinleştireceğiz.
Çin, büyük bir modern sosyalist ülke inşa etmek ve Çin modernleşmesini sürdürerek Çin ulusunun gençleşmesini sağlamak için elinden geleni yapıyor. Vietnam, partinin ve ülkenin yüzüncü yılı için belirlenen iki hedefe doğru yeni bir ulusal kalkınma dönemini başlatacak. Çin, komşuluk diplomasisinde Vietnam'a her zaman yüksek öncelik veriyor. İki ülke, ortak bir geleceğe sahip Çin-Vietnam topluluğunu inşa etmek ve Asya'da ve dünyada barışa, istikrara, kalkınmaya ve refaha daha fazla katkıda bulunmak için tüm cephelerde çabalarımızı güçlendirmelidir.
“Sosyalist davayı ilerletmeliyiz”
-- Stratejik karşılıklı güveni derinleştirmeli ve sosyalist davayı ilerletmeliyiz. İki taraf liderlerin rehberliğinde hareket etmelidir. Çin-Vietnam ikili işbirliği yönlendirme komitesi, parti, hükümet, ordu, kolluk kuvvetleri ve güvenlik işbirliğini artırmak; dış riskleri ve zorlukları birlikte ele almak; ve siyasi güvenliği korumak için etkileşimlerimizi daha etkili bir şekilde koordine etmelidir. Çin, Vietnam ile yönetim konusunda alışverişini artırmaya, sosyalist teori ve uygulamaları birlikte keşfetmeye ve zenginleştirmeye, iki ülkenin sosyalist davasının istikrarlı gelişimini teşvik etmeye hazırdır.
-- Kazan-kazan işbirliğini sürdürmeli ve iki halkımıza daha fazla fayda sağlamalıyız. Kalkınma stratejilerimiz arasında daha büyük bir sinerji yaratmalıyız. Kuşak ve Yol Girişimi ile İki Koridor ve Bir Ekonomik Çember stratejisini uyumlulaştırma konusunda iki hükümet arasındaki işbirliği planını iyi uygulamalıyız. Ekonomik ve teknolojik işbirliği için daha fazla platform inşa etmeliyiz. Çin, Vietnam ile kuzey Vietnam'daki üç standart ölçülü demir yolu ve akıllı liman konusunda işbirliğini ilerletmeye hazır. Çin, Çin pazarında daha kaliteli Vietnam ürünlerini memnuniyetle karşılıyor ve daha fazla Çinli işletmeyi Vietnam'a yatırım yapmaya ve iş yapmaya teşvik ediyor. İki ülkemiz endüstriyel ve tedarik zincirleri konusunda işbirliğini artırmalı ve iki halk için daha fazla fayda yaratmak için 5G, yapay zeka ve yeşil kalkınma gibi gelişmekte olan alanlarda işbirliğini genişletmelidir.
“Devrimci kaynaklarımızdan daha fazla yararlanmalıyız”
-- Halklar arası değişimleri güçlendirmeli ve halklarımız arasında daha yakın bir bağ kurmalıyız. Bu yıl Çin-Vietnam Halklar Arası Değişim Yılı ve bu fırsatı halklar arası değişimleri çeşitli biçimlerde teşvik etmek için kullanmalıyız. Çin, Vietnamlı ziyaretçilerin Çin'i dolaşmasını memnuniyetle karşılıyor ve Çinli turistleri Vietnam'daki doğal güzellikleri ziyaret etmeye teşvik ediyor. İki ülkemiz, gençler arasında dostça bir araya gelme ve sınır bölgelerinde şenlikli etkinlikler gibi iki halkımızı bir araya getirecek daha fazla etkinlik gerçekleştirmelidir. Devrimci kaynaklarımızdan daha fazla yararlanmalı ve iki halkımızın ilgisini çeken dostluk hikayeleri anlatmalıyız, böylece Çin-Vietnam dostluğunun bayrağını nesilden nesile aktarabiliriz.
-- Çok taraflı iş birliğini geliştirmeli, Asya'nın refahını ve canlanmasını teşvik etmeliyiz. Bu yıl, Çin Halkının Japon Saldırganlığına Karşı Direniş Savaşı'ndaki zaferin ve Dünya Anti-Faşist Savaşı'nın 80. Yıldönümü. Aynı zamanda Birleşmiş Milletler'in kuruluşunun 80. yıldönümüdür. İki ülke, BM merkezli uluslararası sistemi ve uluslararası hukukla desteklenen uluslararası düzeni kararlılıkla desteklemelidir. Küresel Kalkınma Girişimi, Küresel Güvenlik Girişimi ve Küresel Medeniyet Girişimi'ni sürdürmemiz önemlidir. Ayrıca, eşit ve düzenli çok kutuplu bir dünyayı ve evrensel olarak faydalı ve kapsayıcı bir ekonomik küreselleşmeyi teşvik etmemiz de önemlidir. Gelişmekte olan ülkelerin ortak çıkarlarını desteklemek için Küresel Güney ile birlikte çalışmalıyız. Ticaret savaşı ve tarife savaşı kazanan üretmeyecek ve korumacılık hiçbir yere varmayacaktır. İki ülkemiz, çok taraflı ticaret sistemini, istikrarlı küresel endüstriyel ve tedarik zincirlerini ve açık ve iş birliğine dayalı uluslararası ortamı kararlılıkla korumalıdır. Değişen ve çalkantılı bir dünya için daha fazla istikrar sağlamak ve dünyaya daha fazla pozitif enerji enjekte etmek için Doğu Asya iş birliği ve Lancang-Mekong iş birliği gibi mekanizmalarda koordinasyonu güçlendirmeliyiz.
“Tarihin yeni başlangıç noktasında”
-- Bölgemizde farklılıkları uygun şekilde yönetmeli ve barışı ve istikrarı korumalıyız. Karada ve Beibu Körfezi'nde sınırlarımızın başarılı bir şekilde belirlenmesi, vizyonla, istişare ve müzakere yoluyla deniz sorunlarını uygun şekilde çözme konusunda tam kapasitede olduğumuzu göstermektedir. İki taraf, iki partinin liderleri ve iki ülke arasında varılan ortak anlayışı uygulamalıdır. Deniz müzakere mekanizmasını, deniz farklılıklarını uygun şekilde yönetmek, deniz iş birliğini genişletmek ve anlaşmazlıkların nihai çözümü için koşullar oluşturmak amacıyla iyi kullanmalıyız. Güney Çin Denizi'ndeki Tarafların Davranışlarına İlişkin Beyannameyi tam ve etkili bir şekilde uygulamalı ve Güney Çin Denizi'nde Davranış Kuralları hakkında istişareyi aktif bir şekilde ilerletmeliyiz. Her türlü müdahaleye karşı duyarsız olmalı, farklılıkları köprülemeli ve ortak zemini genişletmeliyiz; ve Güney Çin Denizi'ni bir barış, dostluk ve iş birliği denizi haline getirmeliyiz.
Tarihin bu yeni başlangıç noktasında duran Çin, Vietnam ile birlikte geçmişteki başarıları geliştirmeye, ortak geleceğe sahip Çin-Vietnam topluluğunun inşasında yeni bir sayfa açmaya ve insanlık için ortak geleceğe sahip bir topluluk inşasına daha fazla katkıda bulunmaya hazırdır.
