Zülal Çelik
ABD'nin seçilmiş Başkanı Donald Trump'ın Grönland’ı Amerika'ya katma önerisi, Danimarka ve Grönland'da büyük yankı uyandırdı. Grönland, dünyanın en büyük adası olarak Kuzey Kutbu'nda stratejik bir konumda bulunuyor. Bu bölge, iklim değişikliği nedeniyle artan önemiyle dünya siyaseti için kritik bir alan haline gelmişken, Trump’ın açıklamaları bu gerilimi daha da artırdı.
Danimarka Komünist Partisi Lideri Lotte Rørtoft-Madsen'e göre, Grönland’ın önemi sadece büyüklüğünde değil, aynı zamanda uluslararası su yolları ve stratejik madenlerin bolluğuyla da doğrudan ilişkilidir. Lotte, konuya dair şu değerlendirmeyi yaptı:
“Grönland, sadece büyüklüğüyle değil, aynı zamanda Kuzey Kutbu’ndaki maden kaynakları, su yolları ve enerji kaynaklarıyla da büyük önem taşıyor. Bu yüzden Kuzey Kutbu, siyasi ve askeri açıdan bir mücadele alanına dönüşmüş durumda. Trump’ın bu bölgeyi hedef alması, Amerika’nın küresel egemenliğini sürdürme çabalarının bir parçası.”
Grönland’da ABD’nin gizli anlaşmaları
Grönland’ın uzun süredir ABD ile askeri anlaşmalar yaptığı biliniyor. Trump’ın Grönland’ı satın almayı istemesi, aslında bu ilişkilerin bir devamı olarak değerlendirilebilir. Lotte, bu durumu şu şekilde açıkladı:
"İkinci Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında Danimarka hükümetleri, Grönland konusunda ABD ile gizli anlaşmalar yaptı. Amerika Birleşik Devletleri, bu adada uzun yıllardır askeri üsler bulunduruyor. Ancak Trump’ın açıklamaları, bu bölgenin tam anlamıyla bir Amerikan eyaleti haline getirilme arzusunu gösteriyor."
Grönland halkının, ABD'nin bu tür taleplerine karşı çıkmakta haklı olarak çekindiğini ifade eden Madsen, Danimarka hükümetinin ise uzun süre bu durumu göz ardı ettiğini vurguladı. Ayrıca Trump’ın açıklamalarından sonra kamuoyunda ciddi bir öfke oluştuğunu ekledi. Lotte Rørtoft-Madsen bu durumu şu şekilde ifade etti:
"Danimarka hükümetinin Trump’ın tehditkar açıklamalarına karşı tutumu oldukça yumuşak. Başbakanımız, 'ABD bizim en önemli müttefikimizdir ve bu tartışma hiçbir şeyi değiştirmeyecek' dedi. Ancak bu tür açıklamalar, Grönland halkının çıkarlarını savunmaktan uzak ve biz buna karşıyız."
Kuzey Kutbu'nda yeni bir çatışma alanına mı dönüşüyor?
Kuzey Kutbu, artık sadece çevresel bir bölge değil, aynı zamanda askeri bir rekabetin merkezine dönüşmüş durumda. NATO'nun, İsveç ve Finlandiya'yı üye yapmasının ardından bölgede tatbikatlar yapılmakta ve bu durum, deniz yollarının kontrolü ve askeri üslerin stratejik önemi açısından bir tehdit oluşturuyor.
Lotte Rørtoft-Madsen, Kuzey Kutbu'ndaki bu askeri hareketliliğin Danimarka için ne anlama geldiğini şu şekilde açıkladı:
"Danimarka, NATO'nun bir üyesi olarak, Kuzey Avrupa'da artan askeri faaliyetlerin bir parçası. Ancak bu durum çok tehlikeli bir yola sapmamıza neden olabilir. NATO’nun Kuzey Kutbu’nda yapacağı her askeri faaliyet, Grönland gibi hassas bölgelerde kalıcı etkiler bırakabilir.”
“İflasın eşiğindeki Amerika İmparatorluğu”
Son günlerde Grönland ve Grönland halkının siyasi sahnede sert bir şekilde yer aldığına değinen Madsen, Grönland’da yaklaşık 57 bin kişinin yaşadığını ve büyük adaları,’ emperyalizmin satranç tahtasında’ keyfi olarak hareket ettirilebilen bir piyon haline getirildiğini belirtti:
“ Tüm bunlar Donald Trump’ın davranışlarından kaynaklanıyor. Trump, şimdiden ABD’nin kuzeyinde bulunan Kanada’yı yeni bir Amerikan eyaleti olarak etiketledi. Güneyde ise Panama Kanalı’nı Amerika’ya geri iade etmelerini talep etti. Meksika’ya karşı uyuşturucu ve kartellerle savaş bahanesiyle retoriğini yoğunlaştırdı. Ve tabii ki sırada Grönland var. İflasın eşiğindeki Amerikan imparatorluğunun bakış açısından dünya, çevresinde bir dizi devlet ve önemli tesisle dolu bir yer gibi görülüyor. Bu bölgeler, devletler ve tesisler Amerikan imparatorluğuna daha yakın hale getirilebilir mi? Ya da ekonomik ve siyasi anlaşmalar konusunda pazarlık kozu olarak kullanılabilir mi? İşte mesele tam olarak bu.
Danimarka ve Grönland: Bağımsızlık arayışı
Grönland’ın bağımsızlık hakkı, ülkede giderek daha fazla gündeme gelen bir konu. Ancak Grönland’ın bağımsızlık mücadelesi, sadece Danimarka ile değil, aynı zamanda ABD ile de doğrudan bağlantılı. Lotte, Grönland’ın geleceğiyle ilgili şu görüşlerini dile getirdi:
“Grönland halkı, uzun yıllar Danimarka tarafından sömürüldü. Şimdi ise, bağımsızlık arayışları ve bu mücadeleler, sadece kendi halkları için değil, dünya politikası için de kritik bir noktaya geldi. Eğer Grönland kendi bağımsızlığını ilan ederse, ABD'nin müdahalesiyle karşılaşabiliriz. Bu yüzden, sadece Grönland halkının taleplerini değil, aynı zamanda tüm bölgenin jeopolitik dinamiklerini dikkate almalıyız."
