Gökhun Göçmen
Küresel üretimin doğayı tahrip eden yapısını dönüştürmek isteyen Çin, yeşil enerjide yeni bir sayfa açma hazırlığında rakiplerinin önüne geçiyor. Batı’nın önde gelen yayın kuruluşlarından Economist yayınladığı son makalede ortaya çıkan tabloyu “Çin yeşil inovasyonun bir sonraki aşamasını domine etmeyi umuyor” başlığı ile okuyucularına aktardı.
“Çin, kimi yeşil enerji alanlarında son yıllarda devrim yarattı” diyen Economist, ülkenin güneş panelleri, lityum piller ve elektrikli araçlarda küresel arenada hakim pozisyona yükseldiğini belirtti. Çin’in elde ettiği başarının iklim değişikliği ile mücadele başta olmak üzere yeşil dönüşüme hizmet ettiğinin altını çizen dergi “Şu anda dünya çapında hızla yaygınlaşan ucuza mal olan Çin teknolojisi elektrik üretiminin, kara yolu taşımacılığının ve daha fazlasının karbonsuzlaşmasına yardımcı oluyor.” İfadesini kullandı.
Yeni dönemin kodu: Karbon yakalama ve depolama
Çin’in 2025 yılında yeşil dönüşümü beton fabrikaları, kimya tesisleri ve çelik fabrikaları gibi büyük üretim tesislerine ve uçak gibi yüksek miktarda yakıta ihtiyaç duyan ulaştırma sektörüne taşımak istediğine dikkat çeken Economist, şirketlerin “karbon yakalama ve depolama (CCS)” adı verilen sisteme yoğunlaştığını vurguladı. Söz konusu teknoloji fabrikaların yaydığı karbonu atmosfere girmeden yakalaması olarak tanımlanıyor.
Çinli bilim insanlarının karbon yakalama ve depolama teknolojisi alanında ABD’li meslektaşlarına nazaran 3 kat daha fazla patent başvurusunda bulunduğunu kaydeden Economist şirketlerin yaptığı yatırımı “Teknoloji devi Tencent, 2024 yılında bir düzine umut vadeden CCS teknolojisine 100 milyon yuan (14 milyon $) yatırım yaptı. Devlete ait bir şirket olan China Energy Investment, 2025 yılı sonuna kadar yılda 1 milyon ton karbon yakalamayı hedefleyen bir kimya tesisinde CCS projesi inşa ediyor.” ifadeleri ile özetledi.
Batılılar yine “homurdanabilir”
Çin’in karbon yakalama ve depolama sistemleri kadar su moleküllerini hidrojen ve oksijene ayıran “yeşil hidrojen” teknolojisine de yatırım yaptığını kaydeden Economist, “Çin maliyetleri düşürmek için iyi bir konumda. Dünya elektrolizörlerinin yaklaşık %40'ını üretiyor ve bunu rakiplerinden daha ucuza yapıyor. Ayrıca güneş panelleri ve rüzgar türbinlerine yıllardır yaptığı harcamalar sayesinde bol miktarda yenilenebilir enerjiye de sahip. Kuzey Çin'in bol rüzgar ve güneş ışığına sahip geniş bir bölgesi olan İç Moğolistan, 2025'te 480.000 ton yeşil hidrojen üretmeyi planlıyor.” diye yazdı.
Çin’in bugün olduğu gibi yeşil dönüşümün bir sonraki aşamasına da yön verme çabalarının Batı’da rahatsızlık uyandırabileceğini gizlemeyen dergi “Bu yeşil dönüşüm sadece iç pazara hitap etmeyecek ayrıca değerli yeni ihracat pazarları da yaratacak. Çin’in bu alandaki ilerlemesi ticaret ortaklarının daha fazla homurdanmasına yol açabilir” değerlendirmesinde bulundu.
