İlk futbol Çin’de oynandı: Cuju ve antik Çinli kadın futbolcular

FIFA, futbola benzeyen ve bilimsel kanıtlara sahip olan ilk oyunun, MÖ 300-200 yıllarında, Çin'de ‘Savaşan Devletler Dönemi’nde ortaya çıkan ‘Cuju’ oyunu olduğunu kayıtlara geçirdi. Cuju o zamanlar sadece askeri eğitim için oynanan bir oyunsa da, zamanla imparatordan, halka kadar ülke genelinde yayıldı. Günümüzdeki futbol takımları gibi, Cuju toplulukları oluştu. Öyle ki, Çin’de kadın futbolcular da ortaya çıktı.

Çin’in Cuju’su

Cuju, kelime anlamıyla "topa vurmak" olan bir spor olarak, iki gruba ayrılmış askerler arasında koordinasyonu artırmak ve takım ruhunu oluşturmak amacıyla kullanılıyordu. Deri bir topun bambu kamışlarıyla sabitlenmiş kalelere sokulması esasına dayanan oyun, zaman içinde gelişerek bugünkü futbolun temelini oluşturdu.

Cuju oyununun tarihte en iyi anlatan eser, ‘Han’ döneminin şairi Li You’ya ait:

“Yuvarlak bir top ve kare bir duvar,

tıpkı Yin ve Yang gibi.

Ay şeklindeki hedefler karşılıklıdır,

her iki tarafta da eşit sayıda altı adet bulunur.

Kaptanları seçin ve hakemi/hakemleri,

değişmez kurallara göre seçin.

Akraba ve dostları dikkate almayın,

tarafgirlikten uzak durun.

Adaleti ve barışı koruyun

Başkalarının kusurlarından şikayet etmeyin,

Cuju'nun meselesi budur."

Bu dizeler, oyunun sadece askeri eğitimden öte bir anlam taşıdığını gösteriyor. Oyun, adaleti koruma, barışı sağlama ve ekip çalışmasını teşvik etme amacı taşıyordu.

Kadın futbolcular

Çin kadın futbolunun tarihte mükemmel bir geleneği vardır. Futbolun doğduğu yer olan eski Çinli kadınlar, Han Hanedanlığı'ndan beri Cuju'ya katılmaya başlamışlar ve hatta bir süreliğine bu aktivitenin ana gücü haline geldiler.

Önce askerlerden başlayan bu spor, daha sonra saray erkekleri tarafından özel etkinliklerde oynanmaya başlanmış, sonrasında saray kadınlarının arasında da oynanmaya başladı. Saray kadınları ilk başta gayri resmi bir şekilde, boş zamanlarında oynasa da, sporun tüm ülkeye yayılmasından itibaren, daha rahat bir şekilde oynanmıştır.

Araştırmacılar, Han dönemdeki kaynaklarda, kadınların Cuju oynadığına dair bir kanıt bulamasalar da, daha sonraki yıllarda, 1465 yılında bulunan bir parşömen, saray bahçesinde futbol oynayan kadınları gösteriyor.

Parşömen

Song Hanedanlığından gelme bir bronz ayna da, üzerinde birlikte Cuju bir kadın ve erkeğin illüstrasyonuna sahip.

ü

Bronz Ayna

Daha sonra, 1600’lü yıllarda yaşamış olan şair Li Yu, Cuju oynayan kadınlar hakkında, şu dizeleri yazdı:

“Terden lekelenmiş yüzleri

çiy altındaki çiçekler gibi;

çalışmaktan tozlanmış sarı kaşları sisteki

aynı söğüt yapraklarındaki gibi.

Kolların içindeki ince parmaklar gizli ,

Gösterir minik ayakları

kırmızı eteklerin çekişi

Topa tekrar tekrar vuruluyor, hizmetçiler kızarıyor ama suskun kalıyorlar.

Chang'an'ın cesur gençleri tarafından kıskançlıkla izleniyorlar ."

Böylelikle, araştırmacılar Cuju’nun ilk çıktığı dönemde kadınlara dair bir kaynak bulamasalar da, daha sonra oynandıklarına emin oldular.

Günümüzde Cuju

Cuju, Çin tarihindeki uzun siyasi istikrar ve ekonomik refahın bir yansıması olarak günümüze kadar ulaşmayı başardı. Bugün bile, Cuju kültürel bir değer olarak Çin halkı için önemli bir gurur kaynağı.

Futbolun tarihine ışık tutan bu antik oyun, Çinli kadınların futbolun öncülerinden biri olduğunu göstererek, sporun evrensel bir dil olduğunu bir kez daha kanıtlıyor. Cuju'nun hikayesi, futbolun tarihindeki renkli ve çeşitli geçmişine ışık tutmaya devam ediyor.

Zülal Çelik Fotoğrafların bir kısmı FIFA'dan alınmıştır. ÇİN HABERLERİNİN TAMAMI İÇİN TIKLAYIN