CGTN Türk Dış Haberler Servisi
Ukrayna krizinin çözümünde Çin’in rolünün artması ile müzakere yönünde gelen mesajlar artmaya devam ediyor. Rusya ve Ukrayna arasındaki çatışmaların başladığı 2022’den bu yana Çin’i ilk kez 24 Temmuz’da ziyaret eden Ukrayna Dışişleri Bakanı Dimitri Kuleba’nın “Rusya ile doğrudan müzakerelere hazırlanıyoruz. Elbette müzakereler adil ve kalıcı barışı amaçlayacak şekilde rasyonel olmalıdır.” ifadelerinin ardından ülkenin lideri Voledimir Zelenski de benzer değerlendirmelerde bulundu.
Kiev Independent gazetesinin haberine göre Fransız basınına konuşan Ukrayna Devlet Başkanı Voledimir Zelenski, ikincisi düzenlenecek Ukrayna için Barış Konferansı’na Rusya’nın katılmasını gerektiğini söyledi. Zelenski “Kasım düzenlenecek ikinci barış zirvesinde Rusya temsil edilmelidir aksi takdirde uygulanabilir bir çözüme ulaşamayacağız.” dedi.
İsviçre’de 15-16 Haziran’da ilki düzenlenen barış konferansına Rusya çağrılmazken, Çin yönetimi katılmama kararı almıştı. Zirve neticesinde ilan edilen ve özetle Rusya’nın izole edilmesini amaçlayan bildiriye ise BRICS ülkelerinin tamamı ve gelişmekte olan ülkelerin büyük çoğunluğu imza atmamıştı.
Zelenski’nin Çin’e çağrısına “diplomasi” yanıtı
Ukrayna Devlet Başkanı Voledimir Zelenski’nin Fransız medyasına verdiği röportajda Çin’e dönük sözleri dikkat çekiyor. Zelenski, Çin’in önemli bir aktör olduğunu ve bu nedenle Rusya’ya baskı yapması gerektiğini söyledi. Buna karşın Çin yönetiminin attığı adımların herhangi bir tarafa baskı yapmaktan ziyade arabuluculuğu amaçladığı görülüyor.
Çin Dışişleri Bakanlığı yayınladığı son açıklamasında Çin’in Avrasya Özel Temsilcisi Li Hui’nin Ukrayna krizinin çözümü için Brezilya ve Güney Afrika’yı kapsayacak şekilde mekik diplomasisine başladığını duyurdu. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Lin Jian ise yaptığı açıklamada “Ukrayna krizi konusunda Çin düşmanlığın en kısa sürede bitmesini ve tarafların çıkarına uygun şekilde politik çözümü arıyor. Çin’in bakış açışına göre Ukrayna krizine çözümün tek yolu diyalog ve müzakeredir.” dedi.
Ukrayna krizinin yıl dönümünde 12 maddelik bir yol haritası hazırlayan Çin, son olarak Brezilya ile 6 maddelik bir çağrı metnini duyurmuştu. Çin ve Brezilya’nın planı Batı’dan farklı olarak Rusya’ya dönük yaptırımlara karşı çıkarken, Moskova yönetimin müzakere masasında olmasını öngörüyor. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi içerisinde savaşan taraflara ölümcül silah sağlamayan tek ülke olan Çin, aynı zamanda hem Rusya hem de Ukrayna ile diplomatik temaslarını sürdüren sayılı başat güç arasında.
Rusya’ya göre Kiev sadece zaman kazanma peşinde
Ukrayna’nın Rusya ile doğrudan müzakere konusunu gündeme getirmesi Moskova’da ise şüpheyle karşılanıyor. Rusya’ya göre devlet başkanlığı görevi sona ermesine rağmen Ukrayna anayasasına aykırı biçimde bu göreve devam eden Zelenski’nin hem meşruluk hem de güvenilirlik sorunu var. Zelenski’nin Rusya ile müzakereleri yasaklayan bir kanunun mimarı olduğunu anımsatan Rusya Devlet Başkanı Yardımcısı Patruşev gibi isimler Ukrayna ve Batı’nın sahada yaşadıkları yenilginin ardından taktiksel bir nefes alma peşinde olduğunu vurguluyor.
Rusya Dışişleri Bakanlığı Enformasyon ve Basın Dairesi Direktör Yardımcısı Andrey Nastasin de dün yaptığı açıklamada “Ukrayna'nın müzakerelere hazır olup olmadığına gelince: ne Kiev'de ne de Batı'da barış için siyasi irade olmadığını görüyoruz, Ukrayna'nın yenilgisinden panik içinde korkuyorlar, çünkü bu kurallara dayalı dünya düzeninin sonu anlamına gelecektir” ifadelerini kullandı.
Görev süresi bu mayıs ayında sona eren Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’in Rusya ile müzakerelere kendi koyduğu yasağı hatırlatan Nastasin, “Kiev rejimi ve Batılı efendileri üçüncü ülkelerin yapıcı barış girişimlerini başından beri reddediyor” değerlendirmesinde bulundu.
