Batı’nın askeri müdahalesi de dahil olmak üzere, çatışmalı bir geçmişe sahip olan ve bu nedenle Kosova gibi günümüze kadar çözülmemiş önemli bir krize ev sahipliği yapan Sırbistan’da erken seçim düzenlendi.  Şubat 2022’den bu yana Rusya’ya verdiği kamu desteği ve Rus karşıtı yaptırımlara katılmamasıyla da öne çıkan bu ülke, son seçimlerle bir kez daha dünya gündemine girdi. Sırbistan, Kolektif Batı ile Rusya arasındaki rekabetin yaşandığı bölgelerden biri olarak kabul ediliyor. Tarihinde yıkılan bir Yugoslavya ve kanlı NATO bombardımanları bulunan bu ülkede, NATO karşıtlığı ve Rus dostluğu baskın konumda.  Son olarak seçimlerde, Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic'in desteklediği ve 2012'den bu yana iktidarda olan Sırp İlerleme Partisi (SNS) öncülüğündeki ‘Aleksandar Vucic-Sırbistan durmamalı’ ittifakı resmi olmayan sonuçlara göre seçimleri kazandı ve  oyların yüzde 46.4'ünü alarak 125'ten fazla milletvekili çıkarmayı başardı. ‘Rus yanlısı’ olarak tanımlanan Vucic ittifakının ‘Batı yanlısı’ en büyük rakibi ‘Sırbistan şiddete karşı’ ittifakı ise oyların yüzde 23.3'ünü alarak, 64 milletvekili çıkardı. Ülkenin geçmişinde ve bugününde önemli rol oynayan bir diğer önemli siyasi güç Sırbistan Sosyalist Partisi (SPS) ise oyların yüzde 6.7'sini alarak mecliste 18 sandalye kazandı. Sırbistan aynı zamanda, mevcut politikaları ve konumu nedeniyle en fazla Batı müdahalesiyle karşılaşan ülkelerden biri. Kosova’ya 12 Haziran 1999 tarihinde konuşlanan NATO’ya ait Barış Gücü (KFOR), Belgrad yönetimi karşısındaki en büyük askeri tehdit olarak 24 yıldır varlığını sürdürüyor.  Çözülmeyi bekleyen problemlerle dolu böyle bir senaryoda düzenlenen seçimler, yalnızca Sırbistan sınırları içinde değil, ABD başta olmak üzere dünya genelinde de büyük bir ilgiyle takip edildi.  Düzenlenen seçimleri ve seçim sonuçlarının olası sonuçlarını, Belgrad merkezli Avrupa Çalışmaları Enstitüsü'nden Dr. Stevan Gajiç, CGTN Türk’e değerlendirdi.

‘Sonuçlar sürpriz değil’

Seçim sonuçlarının sürpriz olmadığını söyleyen Gajiç, “Şimdi en önemli şey, Sırbistan'ın seçimlerden sonra dış müdahaleye nasıl direneceği” ifadelerini kullandı.  Klasik anlamda ‘sağ partilerin’ ve mevcut Dışişleri Bakanı Ivica Dačić'in liderliğini yaptığı Sıbistan Sosyalist Partisi’nin (SPS) oylarında düşüş yaşandığına dikkat çeken Gajiç, “ABD Büyükelçisi Christopher Hill'in ve Sırbistan'ın gelecekte hangi politikalara sahip olacağıyla ilgilenen diğer AB ve NATO yetkililerinin müdahalesini şimdiden görüyoruz” açıklamasında bulundu.  ‘Sırpların ezici çoğunluğu NATO karşıtı’ Sırbistan’daki seçimleri Rusya-Batı rekabeti ekseninde değerlendiren Gajiç, “Sırp halkının ezici çoğunluğu NATO karşıtı ve aynı zamanda Rus yanlısı” dedi ve şu değerlendirmelerde bulundu: “Batı yanlısı olarak değerlendirilen 'Şiddete karşı Sırbistan Koalisyonu'nda bile Rusya'ya yaptırım uygulanmasına ve Sırbistan'ın NATO'ya katılmasına karşı çıkan partiler var. Yani Sırp nüfusunun çoğunluğunun hâlâ Batı karşıtı yönelimli olduğunu söyleyebiliriz ancak bu, gelecekteki hükümetin politikalarının Batı karşıtı olacağı anlamına gelmiyor. Çünkü Amerikalılar istedikleri sonucu almak için ellerinden gelen her şeyi yapacaklar. İstedikleri de Sırbistan'ın Rusya'ya yaptırım uygulaması, Kosova konusundaki taleplerinden vazgeçmesi ve NATO'ya boyun eğerek AB dış politikasına daha uyumlu olması.” Öte yandan, ‘Sırbistan şiddete karşı’ ittifakının seçim sonuçlarına karşı 'tüm demokratik yolları kullanacağı’ yönündeki açıklamasını da değerlendiren Gajiç, “Sırbistan'da seçimlere meydan okuyabilecek kadar büyük bir protesto potansiyelinin olduğunu düşünmüyorum. Bu tür bir baskı olsa bile bu köklü bir değişime yol açamaz” ifadelerini kullandı. 

‘Vucic dengeci dış politikayı sürdürecek’

ABD ve AB’nin taraf olduğu seçim sonuçları anlaşmazlıklarının genellikle renkli devrim girişimlerine evrildiği düşünüldüğünde, Sırbistan’da da benzer soru işaretleri gündeme geliyor. Gajiç ise, Sırbistan özelinde benzer bir girişimin yaşanmayacağı görüşünde: “Bu noktada herhangi bir renkli devrim girişimi beklemiyorum. Benim beklentim, Sırbistan'a Kosova konusunda taviz vermesi ve temelde NATO politikalarına uyum sağlaması konusunda daha fazla baskı yapılması. Ancak bunun tamamen uygulanabilir olmadığını düşünüyorum çünkü Sırp nüfusu ezici bir çoğunlukla NATO karşıtı ve büyük ölçüde Rusya yanlıs. Bu yüzden Vucic'in Batı'ya taviz vermeye devam edeceğini ama aynı zamanda yarı-dengeci dış politikasını sürdüreceğini düşünüyorum.”