Arkeologlar, Çin’in Henan Eyaleti, Luoyang Şehri'nde bulunan Erlitou arkeolojik alanını, M.Ö. 2. bin yılın başlarından itibaren, Doğu Asya kıtasındaki en büyük merkezi şehir alanı olarak doğruladı. Şehir ayrıca, Çin'in Bronz Çağı'na ait “belirgin kentsel planlamaya” sahip en eski büyük ölçekli başkent alanı olma özelliğini taşıyor.
Birçok bilim insanı Erlitou'nun Çin'in ilk hanedanı olan Xia Hanedanı'nın (M.Ö. 2070-M.Ö. 1600 civarı) başkenti olduğuna inanıyor ve onu "Xia Harabeleri" olarak adlandırıyorlar. Erlitou bölgesinin önemi sadece ölçeğinde ve yerleşiminde değil, aynı zamanda orada ortaya çıkarılan değerli eserlerde de yatıyor.
Ancak bunların içinden en dikkat çekici olanı, 2005 yılında keşfedilen, 2 binden fazla turkuaz parçasını içeren ve ejderha şeklinde olan bir eser. Bu zarif eser, sitenin saray alanında bulunan, eski bir aristokratın mezarında bulundu. Yaklaşık 70 santimetre uzunluğunda olan ejderha şeklindeki kalıntı, boyutu, işçiliği ve kullanılan turkuaz parçaların çokluğu nedeniyle, Çin’in ejderha eserleri arasında benzersiz bir konuma sahip.
Arkeologlar, mezar sahibinin Xia Hanedanlığı döneminde önemli bir memur olduğuna inanıyor çünkü saray alanına gömülmüş ve ölümünden sonra birçok hazineyi yanında götürmesine izin verilmiş. Bu ejderha şeklindeki eser, yalnızca o dönemin işçiliğini yansıtmakla kalmıyor, aynı zamanda Çin ejderha kültürünün erken dönemlerini de sergiliyor.
Erlitou arkeoloji alanı
1959 yılında ünlü arkeolog Xu Xusheng tarafından keşfedilen Erlitou, Çin arkeoloji tarihinde, saray binaları ve bronz eritme atölyeleriyle kültürle ilişkilendirilen en büyük alandır. Şehir, Sarı Nehir'e akan Luo Nehri'nin (洛水) bir kolu olan Yi Nehri (伊河) üzerindedir. Çoğu arkeolog Erlitou'yu Çin'deki ilk devlet düzeyindeki toplum olarak görüyor. Çinli arkeologlar genellikle Erlitou kültürünü Xia hanedanlığının başkenti olarak tanımlasa da, böyle bir bağlantıyı doğrulayacak yazı gibi kesin bir kanıt bulunmuyor.
Bugüne kadar Erlitou sahasından 2 binden fazla eser çıkarıldı. Eserler, Henan eyaletinin Luoyang kentinde bulunan Erlitou Kalıntı Müzesi’nde 2019’dan beri sergileniyor.
Erlitou alanı, şüphesiz antik Çin medeniyetini incelemek için önemli bir pencere ve Çin tarihini anlamak için temel bir temeldir.
Zülal Çelik
