Liang Wuwen
Küresel Güney, çağımızda uluslararası ilişkilerdeki sıcak bir kelime. BRICS ülkeleri ise Küresel Güney’in ana kütlesidir. Dünyada son yüzyılın en büyük değişimlerine karşı, BRICS mekanizması, Küresel Güney’in kalkınmasına nasıl öncülük eder ve uluslararası düzendeki evrimin esas gücü rolünü nasıl daha iyi oynayabilir?
Bu konuda, Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping, “BRICS+ Liderler Diyaloğu”nda yaptığı konuşma, “barış”, “kalkınma” ve “medeniyet” dâhil üç anahtar kelimeyle açıklamalarda bulundu.
Cumhurbaşkanı Xi; Barışı koruyarak ortak güvenliği gerçekleştirmek, kalkınmayı canlandırarak evrensel refahı gerçekleştirmek ve medeniyetleri ortaklaşa canlandırarak çok yönlü uyumu gerçekleştirmek şeklinde 3 maddelik bir öneriyi gündeme getirdi.
Ayrıca Küresel Güvenlik İnisiyatifi, Küresel Kalkınma İnisiyatifi ve Küresel Medeniyet İnisiyatifi’nin hayata geçirilmesi hakkında bilgi verdi. Küresel Güney’in kalkınmasına katkıda bulunmak için Çin’in alacağı tedbirleri ilan etti.
Rusya Bilimler Akademisi Çin ve Modern Asya Enstitüsü Başkanı Kirill Babaev, Küresel Güney’in insanlık için eşit muamele temelinde bir geleceği tesis etmeyi hedeflediğini ve Çin’in diğer BRICS ülkeleriyle birlikte uluslararası düzenin daha adaletli yönde ilerlemesini sağlamaya odaklandığını savundu.
Uluslararası kamuoyunda Çin Cumhurbaşkanı Xi’nin 3 maddelik önerisinin BRICS ülkeleri ve Küresel Güney’in ortak beklentilerine uygun olduğu, Çin’in Küresel Güney ülkelerinin kalkınmasına büyük destek sağladığı, Çin’in öncülüğünde BRICS ülkelerinin çok taraflılığı teşvik eden bir güç olacağı şeklinde değerlendirmeler yapıldı.
Dünyanın en büyük gelişmekte olan ülkesi Çin, öteden beri Küresel Güney’in kararlı bir üyesidir. Günümüzde insanlığın yaşadığı ortak meydan okumalara karşı yeni çözümler sunuyor ve güç katıyor. Küresel Güvenlik İnisiyatifi ile bölgesel istikrarın korunması gibi birçok alanda önemli sonuçlar elde edildi. Küresel Kalkınma İnisiyatifi’nin hayata geçirilmesinden bu yana geçen 3 yılda 20 milyar dolarlık kalkınma fonu harekete geçirildi, 1100’den fazla proje yürütülüyor ve 80’den fazla ülke Küresel Kalkınma İnisiyatifi Dostları Grubu’na katıldı.
Rusya’nın Kazan kentinde düzenlenen BRICS+ Liderler Diyaloğu’nda Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping’in ortaya koyduğu 3 maddelik önerinin, adı geçen 3 inisiyatifle eşleştirilebilmesi büyük önem taşıyor.
Ortak güvenlik, Küresel Güney’in güvenlik ihtiyacına uyuyor. Diyalog toplantısında Çin, BRICS ailesinin tüm üyelerini barışı koruyan güç olmaya, küresel güvenlik yönetimini güçlendirmeye ve sıcak sorunları çözmeye çağırdı.
Ukrayna krizinin yumuşatılmasından Gazze’de kapsamlı ateşkesin sağlanmasına, savaş alevinin Lübnan genelinde yayılmasının önlenmesine kadar, BRICS ailesi, çatışmaların tansiyonunun düşürülmesi ve dünya barışının inşası için Güney’in sesini duyurmaya devam edecek.
Evrensel refah, Küresel Güney’in ortak hedefidir. Kısa süre önce Çin, Rusya ve Brezilya dâhil 15 ülke tarafından Yeni Tip Sanayileşmede Uluslararası İşbirliği İnisiyatifi ortaya koyuldu. Kazan’daki diyalog toplantısında Çin, BRICS ailesindeki diğer üyeleri küresel ekonomik yönetim sistemindeki reforma aktif şekilde katılıp, öncülük etmeye ve kalkınma konusunu uluslararası ekonomik ve ticaret gündemin merkezi konumuna yerleştirme çağrısında bulundu.
Çin, Küresel “akıllı gümrük” çevrimiçi işbirliği platformu ve BRICS devletleri gümrük demo merkezinin kurulması önerisinde bulundu. Çin’in bu girişiminin gelişmekte olan ülkeleri kalkınma yolundaki yoldaşlar olmaya teşvik etmesi bekleniyor.
Çok yönlü uyum, Küresel Güney’in aradığı dünyanın özelliğidir. Son yıllarda BRICS ülkeleri arasındaki kültürel değişimler her geçen gün yoğunlaşıyor. Bununla medeniyetler arasında köprüler tesis ediliyor. Kazan’daki liderler diyaloğunda Çin, “temas ve diyaloğu artırıp, karşılıklı olarak her ülkenin kendi koşullarına uygun modernleşme yolunu izlemesini desteklemeyi” önerdi. Çin, Küresel Güney Düşünce Kuruluşları İşbirliği mekanizmasının oluşturulacağını duyurdu.
Modernleşme, insanların ortak arayışıdır. Küresel Güney ülkelerinin ortaklaşa modernleşme yolunda ilerlemesi, dünya tarihinde önemli bir olay. Çin tarzı modernleşme için sistematik düzenlemeler yapıldı. Bu, dünyaya daha fazla fırsat sunacak. Modernleşme yolundaki sonuçları başka ülkeler ile paylaşmak ve insanlığın kader ortaklığının tesisini ilerletmek, Çin’in çaba gösterdiği bir yöndür. Aynı zamanda Küresel Güney’in dayanışma ve işbirliğinin de hedefidir.