Aslı Ağırdil - Kübra Karasu
19 yaşındaki Semih Çelik'in İkbal Uzuner ve Ayşenur Halil’i öldürmesi, üzerinden haftalar geçmesine rağmen Türkiye’nin gündeminden düşmüyor.
Cinayetin detayları gün geçtikçe derinleşirken, olayın arkasındaki nedenler sohbet grupları, sosyal medya ve Discord'un gençler üzerindeki etkisini bir kez daha gözler önüne serdi.
Konuyla ilgili CGTN Türk’e çarpıcı açıklamalarda bulunan Psikiyatrist Prof. Dr. Arif Verimli, aile içindeki eğitim eksikliklerinin, çocukların çekingen, kaçıngan ve kendini beğenmeyen bireyler haline gelmesine yol açtığını vurguladı. Verimli, Semih Çelik’in annesinin yaptığı açıklamayı ise cahilce yapılan bir açıklama olarak nitelendirdi.
'Eğitimden uzak kişiler illegal gruplara dahil oluyor'
İstanbul Eyüpsultan’da İkbal Uzuner ve Ayşenur Halil’i öldüren Semih Çelik olayıyla ilgili konuşan Verimli, özellikle eğitim almamış gençlerin küçük illegal gruplara dahil olduğunu belirtti ve şöyle konuştu:
'Olay, kan dondurucu bir cinayetler dizisi. Bu olayı edindiğim bilgilerle değerlendirecek olursak, öncelikle eğitimini tamamlamayarak yarım bırakan bir çocuk söz konusu. Eğitimi yarım bıraktıktan sonra uzunca bir süre madde kullanımı olan bir gençten bahsediyoruz. Bu durum, onu bir alt gruba dahil ediyor; bu alt grup, marjinal ötesinde bir grup.
Özellikle eğitim almamış kesimlerde, eğitimden uzak kalan bazı gençlerin illegal küçük gruplara dahil olduklarını görüyoruz.
Bu gençlerin, rüştünü ispat etmemiş çocuklar arasında bulunduğunu ve madde kullanımına maruz kaldıklarını gözlemliyoruz. Arada bir tedavi gördüğü de anlaşılıyor ve bu iki cinayetin tam bir muhakeme kusuru içerisinde gerçekleştiğini düşünüyorum. Özellikle madde kullanımı ile kişilik bozukluğunun ya da başka faktörlerin birleştiği durumlarda ortaya çıkan ağır psikoz tablosunun hakim olduğunu söyleyebilirim. Bu, benim düşüncem; çünkü bu hadiseyi açıklayabilecek mantıklı bir değer bulmak oldukça zor.
Burada önem arz eden konu, özellikle eğitim dışı kalmış bireylerin, eğitim almamaları nedeniyle iş ve çalışma gibi olanaklardan yoksun kalmalarıdır. Bu durum, gençlerin ekonomik sıkıntılar çekmesine yol açıyor ve illegal gruplarla tanışmalarını kolaylaştırıyor. Bu süreçte, düşünce bozukluklarının ortaya çıkmaya başladığını ve ailenin inancının dışında, farklı inanç sistemlerine savrulmalarının görüldüğünü gözlemliyoruz.
'Toplumda psikiyatrik tedavi alan hastaların toplumda suçlu gibi algılanmalarını kınıyorum'
'Sonuç olarak, bir psikozun gelişebileceği bir tablo ile karşı karşıya olduğumuzu değerlendiriyorum. Ancak, bu vakayı birebir görmediğim için bu, yalnızca benim yorumum. Öte yandan, tedavi görmesi ve beş kez hastaneye yatıp taburcu edilmesi de son derece önemli bir mesele. Burada şunu belirtmek istiyorum; Bunun öne çıkarılması, tüm psikiyatrik hastalıklarla ilgilenen bizlerin ve meslektaşlarımın, hatta psikiyatrik tedavi alan hastaların toplumda suçlu gibi algılanmalarına yol açan bu durumu kesinlikle kınıyorum.'
'Şiddet içeren oyunlar, ergenlik döneminde bireylerin karakterini etkileyebilir'
Mafya dizileri ve suç dizileri gibi yapımların, özellikle ergenlik dönemindeki gençler tarafından izlendiğinde kendilerini özdeşleştirmelerine olanak tanıdığını belirten Prof. Dr. Verimli, şu ifadeleri kullandı:
'Şimdi, bunlar psikopatideki tablonun gelişmesine yardımcı olmaz, ancak ikisinin bir arada gelişmesi önemli bir etki yaratabilir. Örneğin, madde kullanımıyla ortaya çıkan maddeye bağlı psikotik tablolar, aynı zamanda gruplara üye olma ve sosyal medya aracılığıyla birbirlerinin tanıtılması ve bu gruplarla haberleşmesi gibi olaylarla alevlenmiş gibi görünüyor.
Burada, sosyal medyayı tek başına suçlamak yeterli değil; sosyal medyanın kötüye kullanımı söz konusu olabilir. Benim verdiğim en önemli örneklerden biri şudur; kalem önemli bir alettir. Roman, şiir, not gibi ne kadar yazılacak şey varsa, yazmamız gereken bir talep geldiğinde hemen alır, yazarız değil mi? Bu kalemin amacı iyiye doğru kullanılmasıdır.
Ama kalemi, amacı dışında bir silah olarak kullandığınızda ciddi sonuçlar doğurur. Dolayısıyla, sosyal medyanın kötüye kullanımı teknoloji devrimi içerisinde haberleşmenin ve bilgi transferinin hızlandığı bir zamanda, bir saniyede Amerika ile Uzak Doğu ile görüntülü görüşme imkanı varken, sosyal medyanın amaç dışı kullanımı çeşitli olayların yaşanmasına yol açabilir. Örneğin, bazı diziler; mafya dizileri, suç dizileri gibi yapımlar reyting yapar. Neden? Çünkü insanlar merak ettiği için izler. Gençler bu tür içeriklere yetişkinlerin dışında pek az genç kendini özdeşleştirebilir. Bunun örnekleri var ama bu sayıca azdır.
Bunu topluma genellemek yanlıştır. Dolayısıyla, filmler, diziler ve şiddet içeren oyunlar, özellikle ergenlik döneminde ciddi şekilde etkileyebilir. Bu dönemde, bu içerikler bireylerin karakter yapıları üzerinde etkili olabilir ve bu özelliklerin benimsenmesine yol açabilir.'
'Eğitimsiz veya işsiz bir erkek hangi kadın tarafından beğenilir?'
İncel gibi gruplara dahil olan gençlerin bu gruplara katılmasında ailenin rolü oldukça önemli olduğunu belirten Verimli, aile içindeki eğitim eksikliklerinin, çocukların çekingen, kaçıngan ve kendini beğenmeyen bireyler haline gelmesine yol açtığını vurguladı.
'İncel adıyla anılan grupların ortak özellikleri var. Bunlardan biri eğitimsiz olmaları, eğitim dışı kalmaları ve bilimsel bir eğitimden geçmemiş olmaları. Aile eğitimi de bu gruplarda ciddi bir eksiklik gösteriyor; güncel bilgileri takip etmek dışında dünyadan haberdar olmamaları, çocukların eğitimine dair bilgileri bilmemeleri, çocuklarla nasıl ilişki kuracaklarını öğrenmemeleri sonucunu doğuruyor. Bu durum, çocukların çekingen, kaçıngan ve kendini beğenmez bir hale gelmesine yol açıyor. Kendi partnerleri tarafından beğenilebileceklerine asla inanmıyorlar ve bu nedenle, gruplar olarak ciddi bir öfke geliştirebiliyorlar.
Yani burada çekingenlik, kaçınganlık ve utangaçlıkla birlikte, bunun yarattığı öz güven duygusunun yokluğu, eksikliği birleşiyor. Birde topluma karşı kişilik bozukluğu dediğimiz kişilik bozukluğu birleşirse tercih edilmeyen eğitimsiz bir erkek, eğitimsiz bir adam ya da işsiz biri, hangi kadın tarafından beğenilebilir ki?
İkinci bir faktör ise, özellikle son yıllarda kırsal alandan büyük kentlere hızlı bir göçün söz konusu olması. Kırsal alanda yaşayan nüfus azalırken, büyük kentler hızla büyüdü ve etraflarında banliyöler oluştu. Bu banliyölere yerleşen ve şehir merkezlerine ya da eğlence merkezlerine giden, madde kullandığı şüphelenilen insanlar, genellikle tamamen eğitimsiz, bilgisiz ve işsiz durumdalar.
Ergenlik dönemi, 12-13 yaşında başladığını varsayalım, ancak tam olgunlaşmanın 25-26 yaşına kadar sürebildiği bir süreçtir. Bu süreyi kazasız belasız eğitimle geçirebilmek için öncelikle aile ve ardından okul eğitimi oldukça önemlidir. Bu unsurlar iyi bir şekilde yapılamadığı için, bu tür sorunlarla karşı karşıya kalıyoruz.'
'İnsan, kendi kendini nasıl eğitecek?'
Ailelerin, çocuklarında anti sosyal bir durumla karşılaştıklarında iyi eğitilmiş profesyonellere başvurmalarının doğru olduğunu belirten Arif Verimli, şunları ifade etti:
'Şimdi, elbette çok geniş bir nüfus üzerinde konuşuyoruz. Ülkemdeki durumu ele alırken, bir gerçeği belirtmek lazım; Özellikle kadınların sosyal hayata katılmakta yoksun kaldığı, daha çok çocuk bakımı ve ev işleriyle ilgilendikleri bir durum söz konusu. İlkokulu bitirmiş insanların sayısına bakıldığında oranının %4 ile %6 arasında değiştiğini iyi bilmeliyiz.
Dolayısıyla, ailede daha önce annesinden ya da babasından gördüğü eğitim yanlışlarını doğru sanarak uygulayan bireyler, özellikle eğer çocuğun başka türlü bir handikabı varsa örneğin dikkat eksikliği bozukluğu veya kişilik bozukluklarının temel ögelerini taşıyorsa bu durumda topluma karşı kişilik bozukluğu dediğimiz Anti sosyal bir yapının ilkel temelleri atılmış olabiliyor. Zaman içerisinde böyle bir durumla karşılaşma şansımız yükselir.
Bu konuda tavsiye edilecek en önemli şey, insan kendi kendini nasıl eğitecek?
Dolayısıyla, bu konuda eğitilmiş bireylere, iyi eğitilmiş profesyonellere danışmak çok önemlidir. Eğitilmiş profesyonellerin verdiği bilgileri birebir uygulamak, samimi olmak gerekir. Eğer bir ebeveyn, çocuğunu severken ertesi gün dayak atıyorsa veya anne baba birbirleriyle tutarsız davranış sergiliyorsa; örneğin anne "a" derken baba "b" diyorsa, çocuk kendini tatmin edecek tarafı tercih eder. Bu durum da şiddetin hakim olacağını da varsayabiliriz.'
‘Keşke önceden kapatılsaydı’
Verimli, Discord’a getirilen erişim engeline şu tepkiyi verdi:
'Burada özellikle gençliğin, ergenliğin hangi siyasi görüşte büyürse büyüsün cinselliğe ilgi gösterdiği ve özellikle karşıt partner tarafından tercih edilmediği ve kabul görmeyeceği durumlarda bu sitelere girip duygularını yaşamaları meselesi bir ifade özgürlüğü olarak ele alınmamalı. Keşke önceden kapatılsaydı.'
'Cahilce bir açıklama'
Semih Çelik’in annesinin açıklamasına göre, pandemiden sonra çocuğunun psikolojisinin bozulduğunu belirtti. Verimli, annenin bu açıklamasına sert tepki göstererek, bunu cahilce yapılan bir açıklama olarak nitelendirdi.
'Bu işin pandemiden sonra ortaya çıkmış olması, çocuğunun suçsuz olduğu anlamına gelecek. Böyle bir gerçeklik yok. Yani özellikle bu alanda aşı karşıtlarını destekleyen bu ifadenin bu bilmeden yapılan cahilce yapılan bir açıklama. İyi değerlendirmemiş bir açıklama. Eğer pandemi sırasında aşılar olmasaydı kaç kişi ölecekti, hesabını yapan var mı? Bu işle hiç ilişkisi yok. Pandemi yaşında 4 sene geriye gidelim kaç yaşında olacak çocuk? 13,14, 15 değişen bir bünyeyle karşı karşıyasınız. Bunun pandemiyle ilişkisi ne?'
