Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın 3-5 Haziran’I kapsayan Çin ziyaretinin en önemli çıktılarından bir tanesi BRICS konusunda verilen mesaj oldu. Resmi açıklamalara göre; Fidan Rusya’da yapılacak BRICS Dışişleri Bakanları toplantısına katılacağını ifade etmekle yetinirken, South China Morning Post gazetesi konuya dair haberinde Dışişleri Bakanı’nın doğrudan örgütün resmi üyesi olmak hedefini duyurduğunu öne sürdü.
Türkiye’nin BRICS’e dair ilgisi düşünüldüğünde yapılan haberlerin doğruları sürpriz olmayacaktır. Nitekim 2018 yılında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın BRICS Zirvesi’ne katılımı ile gündeme gelen tartışmaya dair dönemin Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de olumlu mesajlar vermişti. Şimşek, BRICS’e ait Yeni Kalkınma Bankası’nın fonlarından yararlanmak için kuruma üye olmak istediklerini şu ifadelerle dile getirmişti:
“Biz 2007 yılında Afrika Kalkınma Bankasına, Afrika Kalkınma Fonuna üyeliği neden gündeme getirdik, neden üye olduk? Sırf o kaynaklardan faydalanmak için. BRICS (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin, Güney Afrika) ülkelerinin kurduğu yeni bir kalkınma bankası var. Onların vereceği projelerden yararlanmak için üye olunması gerekiyor. Sırf onun için şu anda ciddi ciddi üye olmayı değerlendiriyoruz. Sırf sizin önünüzü açmak için. Çin'in liderliğinde geçen sene kuruluşu tamamlanan bir altyapı yatırım bankası vardı, biz ona da üye olduk. Amacımız yatırım, kalkınma bankaları, altyapı fonları tarafından finanse edilen projelerde sizin de rahat bir şekilde gidip katılabilmeniz, orada proje almanız halinde bunun finansmanının sağlanması."
BRICS tarafında durum nasıl?
Türkiye’nin BRICS’e duyduğu ilginin karşılıksız olmadığını söylemek yanlış olmayacaktır. Zira 2022 yılında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Türkiye ihracatın yüzde 230 oranında arttığını belirterek ticaretin BRICS çatısı altında ilerleyebileceğini söylemişti.
Putin’in yaptığı açılamaya karşın Türkiye’nin BRICS çatısı altında hangi formatta yer alabileceğine dair tartışmalar devam ediyor. Rusya’da birçok uzman Türkiye’nin NATO üyeliğinin ya da Batı ile girdiği angajmanın sorun olabileceğini dile getirirken resmi makamlardan yapılan açıklamada belirsiz bir “farklı format” ifadesine rastlanmakta. Son olarak Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın BRICS’e dair yaptığı açıklamayı “Türkiye gibi önemli ortaklarımız dahil komşu devletlerin BRICS'e yönelik artan ilgisini memnuniyetle karşılıyoruz. Elbette bu ilgi, Rusya'nın başkanlığında hazırlanan BRICS zirvesinin de gündeminde olacak." ifadeleri ile değerlendirten sonra “farklı formatlar” üzerinde çalışıldığı bilgisini paylaşmış ve "Bu, zaman gerektiren bir süreç.” diye eklemişti.
Türkiye’nin ilgi gösterdiği BRICS, 2024 yılının başında Suudi Arabistan, İran, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır ve Etiyapyo’nun katılımı ile dünya nüfusunun yüzde 46'sını, dünya ekonomisinin yüzde 31'ini dünyanın en büyük 10 petrol üreticisinden 6'sını bünyesinde barındırıyor. Ayrıca küresel yabancı yatırımların yüzde 22’sini ve küresel ihracatın yüzde 25'ini temsil eden bir blok haline geldi. Buna karşın şu anda zenginler klubü olarak bilinen G7 ülkeleri halen küresel ekonomik üretimin yüzde 45'ini temsil ediyor. Bu rakamın 20 yıl önce yüzde 65 olduğu göz önüne alındığında konuya dair uzmanlar küresel anlamda zenginliğin ve üretimin BRICS lehine doğru genişleyeceği tespitinde bulunuyor.
