Güz Ortası Bayramı’nın kökeni, eski Çin’de ayın doğurganlık, bereket ve huzurun simgesi olarak kabul edilmesiyle başlamıştır. İlk kez Tang Hanedanı (618-907) döneminde resmi bir bayram olarak kutlanan bu festival, ayın güzelliğine ve doğanın döngüsüne adanmıştır. Song Hanedanı’ndan (960-1279) itibaren halk arasında geniş kabul görmüş ve bugünkü kutlama şekillerini almaya başlamıştır.
Efsaneler ve Mitolojiler: Chang'e Efsanesi
Güz Ortası Bayramı denince akla gelen en ünlü mitolojik figür Chang'e tanrıçasıdır. Rivayete göre, bir zamanlar kocasıyla birlikte yaşayan Chang'e, ölümsüzlük iksirini içerek ayda yaşamaya başlamıştır. O günden bu yana ayda yalnız yaşayan tanrıça, Güz Ortası Bayramı'nda onurlandırılır. Çin kültüründe Chang'e'nin ayın parlaklığı ile olan bağlantısı, bu bayramın ruhuna anlam katmaktadır.
Bayramın sembolü: Ay Çöreği
Bayramın en bilinen unsurlarından biri olan ay çöreği (mooncake), festivalin vazgeçilmez bir parçasıdır. Bu tatlı ve dolgun çörekler, genellikle yuvarlak şekildedir ve aile birliğini simgeler. Ay çörekleri, geçmişte isyan hareketlerinde gizli mesajlar iletmek için de kullanılmıştır. Günümüzde ise, tatlı veya tuzlu çeşitleriyle ay çörekleri bayramın olmazsa olmazı haline gelmiştir.
Nasıl kutlanır?
Aile Buluşmaları: Güz Ortası Bayramı, Çin’de ailelerin bir araya geldiği, özellikle de birlikte ay çöreği yedikleri bir dönemdir. Aileler akşam saatlerinde ayı izleyerek huzurlu anlar paylaşır.
Ayı İzleme: Festivalin en önemli ritüellerinden biri, gece boyunca ayı izlemektir. Çin’de ay, aşk, birlik ve huzurun simgesi olarak kabul edilir. İnsanlar, ayın parlaklığında dileklerde bulunur ve bir sonraki hasat sezonu için şans dilerler.
Fener Alayları: Özellikle çocuklar, çeşitli şekillerde fenerler yapar ve bu fenerlerle geceyi aydınlatırlar. Bu gelenek, ayın parlaklığı ve mutluluğu sembolize eder.
Farklı ülkelerde kutlamalar
Çin dışında, Güz Ortası Bayramı, Vietnam, Singapur ve Malezya gibi ülkelerde de coşkuyla kutlanır. Örneğin, Vietnam’da “Tết Trung Thu” olarak bilinen bu festivalde, çocuklar merkezde yer alır. Fener alayları ve çeşitli dans gösterileriyle bayram renkli bir atmosferde geçer. Singapur ve Malezya'da ise ay çörekleri hediye edilir ve aile buluşmaları ön plandadır.
Güz Ortası Bayramı’nın ekonomik etkileri
Ay çöreği üretimi ve satışı, Çin ekonomisi için önemli bir sektör haline gelmiştir. Her yıl milyarlarca ay çöreği üretilip satılmaktadır. Ayrıca, bayram tatili dolayısıyla iç turizmde büyük bir artış yaşanır. Bu dönem, özellikle turistik bölgelerde otel ve restoranların dolup taşmasına neden olur. Bayram, Çin'in kültürel zenginliğini dünyaya tanıtma açısından da önemli bir fırsattır.
Sağlıklı ve farklı ay çöreği tarifleri
Geleneksel ay çörekleri genellikle kalori açısından zengindir, bu nedenle son yıllarda daha hafif ve sağlıklı versiyonlar popüler hale gelmiştir. Vegan ay çörekleri, şekersiz ve düşük kalorili seçenekler özellikle sağlık bilincine sahip tüketiciler arasında tercih edilmektedir. Farklı kültürel tatlar eklenerek yapılan modern ay çöreği tarifleri ise festivalin çeşitliliğini artırmaktadır.
CMG programları
Çin Medya Grubu, her yıl bu festival için özel bir program hazırlayarak, izleyicileri bayramın büyülü havasını evlerinde de hissetmesini sağlar. CMG Güz Ortası Bayramı Galası Beijing saatiyle yarın saat 20.00'de izleyicilerle buluşacak. Edinilen bilgilere göre, bu yılki gala Çin'in kuzeydoğusunda yer alan Liaoning eyaletinin merkezi Shenyang kentinde düzenleniyor.
Zülal Çelik