Kübra Karasu - Aslı Ağırdil
Prof. Dr. Şener Üşümezsoy son zamanlarda artan depremleri CGTN Türk'e değerlendirdi. Üşümezsoy depreme karşı en düşük riskin bulunduğu şehirleri alışılmışın dışında bir bakış açısıyla yorumladı.
"Söylendiği gibi büyük bir stres yok"
1894'te kırılan Kuzey Anadolu fay hattının üzerinde büyük bir stres yok diyen Üşümezsoy, " İstanbul'da 1912'de Tekirdağ-Silivri ve 1894 Çınarcık Güneyi'nde deprem yaşanarak tarihsel depremleri yapan faylar kırılmış. Fayların kırılması bir kemiğin kırılmasına benziyor; bir kemik kırılırsa o kemik bir kez daha kırılmaz, o kemik sallanır. Fayların yeniden kırılabilmesi için birbirine yapışması gerekir ve ondan sonra üzerine stres birikmesi ve kırılması gerekir. 1766'dan beri fay kırılmamış, stres var diyorlardı ve bunun nedeni '250 yıl oldu fay kırılabilir' düşüncesiydi. Hem Erhan Akyoncu hem Murat Bardakçı inceledikten sonra dediler ki 'bizim arkadaşlar 1894'teki depremden hiç bahsetmiyorlardı, oysaki 1894 depremi olmuş.' Öyle olunca 1766'dan beri 250 yılda bir deprem oluyor tezi çürüdü. 1894'te de olmuş olunca fay üzerinde söylendiği gibi büyük bir stres yok" ifadelerini kullandı.
"7.3'lük bir deprem riski yok"
Üşümezsoy, İstanbul için tek risk taşıyan alan Kumburgaz Çukuru'ndaki fay hattı diyerek " Malatya Yeşilyurt civarında ve Tokat'ta Almus ve Kaz Ovası denilen bölgelerde stres var. Diğeri de Kuzey Marmara'da, Adalar Fayı'nda ve İstanbul kıyısında değil; tam tersi Bandırma'dan güneye doğru giden hem Yenice-Gönen'de olan depremler hem Ezine-Ayvacık ve onun önünde oluşan depremler nedeniyle o bölgede bir risk beklenebiliyor. İstanbul için tek risk taşıyan alan Kumburgaz Çukuru'ndaki fay hattı. O da 25-30 km'den daha sığ bir fay; o yüzden de söylendiği gibi 7.3'lük bir deprem oluşturma riski yok. Bu bahsettiğim fayın derinliği sığ ve fayın uzunluğu kısa; böyle olunca 6.5'in altında bir deprem oluşturur. Büyük deprem olmasına lüzum yok.
Silivri ve Kumburgaz'a dikkat
Bu bahsettiğim 6.5'lik deprem Silivri ile Kumburgaz arasında oluşacak bir deprem ama depremin olduğu yerde 7.3 şiddetinde olur, çevreye doğru yayılır ve Büyükçekmece, Küçükçekmece, Yeşilköy zemini kötü olduğu için oradaki binalar risk taşır, heyelanlar söz konusu olabilir. Ama prensip olarak tüm binaları yıkıp yeniden yapalım yerine, dayanıklı olan binalar rant için yıkılmamalı; ama yıkılma durumunda zayıf olan binalar seçip yıkılmalı. Bunlar İstanbul'un yüzde 5'ini oluşturan binalardır. Bu büyük bir ekonomik yanlış. Rantın manzarası olan bölgelerde sapasağlam binaların yıkılıp yenisi yapılması çok yanlış; çünkü sürekli inşaat malzemelerinin bu tarzda arttığı yerde yeni bina yapılabilmenin de mümkün olmadığı bir yerde karşımıza böyle bir durum çıkıyor" açıklamasında bulundu.
Belediye başkan adaylarına deprem tepkisi
Üşümezsoy son olarak şunları söyledi:
"Seçimden önce bütün belediye başkan adayları depreme karşı en büyük tedbiri biz alırız diyerek büyük deprem sürelerinden sonra oy potansiyeli için depreme karşı kendilerini öne çıkardılar. Ama seçimden sonra gelin görün ki deprem konuşulmuyor."
