Ardından, bu yılın mayıs ayında ABD hükümeti, ABD Ticaret Yasası’ndaki 301. maddesine göre Çin ürünlerine karşı uygulanan ek tarife temelinde, Çin menşeli elektrikli araçlar dahil ürünlere uygulanan gümrük vergisini daha da artıracaklarını açıkladı.
Bu kararın 1 Ağustos’tan itibaren yürürlüğe girmesi planlanıyordu. Ancak, 30 Temmuz ve 30 Ağustos’ta art arda iki kez ertelendi.
ABD hükümeti, bu konuda alınacak nihai karar için kamuoyundan görüş alınması gerektiğini ilan etti. Kamuoyunun büyük çoğunluğunun ek tarife uygulamasına karşı çıkmasına rağmen, ABD yine de Çin menşeli ürünlere uygulanacak gümrük vergisini artıracaklarını açıkladı.
ABD’nin bu tek taraflı ve ticari korumacılık niteliği taşıyan eylemi, ABD tarafının Çin gelişmesini kısıtlamama ve Çin ile ayrışma yapmama yönündeki taahütlerini çiğnediği gibi, iki ülkenin devlet başkanları arasında varılan görüş birliklerine de aykırı ve ABD’nin siyasi açısından güvenilmezliğini gösterdi.
ABD’nin kararına göre; Çin menşeli ürünlere ugyulanacak tarife oranı, elektrikli araçlar için yüzde 100, yarı iletken ve güneş pilleri için yüzde 50, çelik, alüminyüm, lityum iyon piller ve kritik madenler için yüzde 25 olacak. Bununla birlikte, tungsten, gofret ve polisilikon gibi ürünler de ek tarife listesine dahil edilecek.
Analistlere göre, ABD’nin salladığı “ek tarife sopası”nın arkasında kötü siyasi niyetler bulunuyor. ABD’de başkanlık seçimi tarihinin yaklaşmasıyla birlikte, Demokrat Parti ile Cumhuriyetiçi Parti arasındaki mücadelenin şiddeti günden güne artıyor. Siyasi açıdan Çin’e karşı sert tutum sergilemek, ABD’de adeta bir siyaset tarzı haline geldi.
Ancak, ABD hükümetinin ek tarife uygulaması, kendi vatandaşlarına ciddi zarar verecek. Moody’s şirketinin yaptığı tahminlere göre, ABD’li tüketiciler, Çin ürünlerine yönelik ek tarifeden doğan maliyetin yüzde 92’ini üstlenecek. Bu, ABD’de yaşayan her ailenin yılda 1300 ABD Doları tutarında ek harcama yapması anlamına geliyor. Birçok ekonomist, daha yüksek gümrük vergisinin ABD’li tüketicileri daha fazla bedel ödemeye zorlayacağı uyarısında bulundu. Yapılan istatistiklere göre, ek tarife ABD işçilerinin istihdam sıkıntısını çözmediği gibi, ülkede 142 bin iş fırsatının da kaybına neden oldu.
Gelişmeler, ABD’nin 301. madde tedbirinin işe yaramadığını defalarca kanıtladı. Bu nedenle ABD’nin Çin’in yeni enerji sektörüne yönelik ek tarife uygulamasının başarısızlıkla sonuçlanacağına kesin gözüyle bakılıyor.
Liu Barış
