https://spotifyanchor-web.app.link/e/lYQIeluDmFb
İstanbul Arel Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Melih Baş, CRI Türk Radyo’da Özgür Özbakır’ın sunduğu “Akşam Raporu” programına konuk oldu ve 24. Çin-Avrupa Birliği Liderler Toplantısı’nı değerlendirdi.
Baş’ın açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
“AB, orta yol bulma çabası içinde”
“Çin-AB ilişkilerinde sorunlar kangrene dönüşmüş durumda. Ciddi bir ticari dengesizlik var. AB, ABD’nin liderliğindeki NATO’ya destek vermeye çalışıyor ama kendi ekonomik güvenliğini de düşündüğü için, orta yol bulma çabası içinde.
“Çin, kapitalist demokrasiye karşı”
AB, Çin ile iki tarafa da yararlı bir iş birliğini sürdürmek istediklerini ve bu iş birliğinin şeffaflık, öngörülebilirlik ve karşılıklılık ilkelerine dayalı olması gerektiğini söylüyor. Bununla birlikte AB, kapitalist bir demokrasi anlayışı benimsemek istiyor ve Çin ile bu noktada fikir ayrılığı ortaya çıkıyor.
“AB, 400 milyon açık veriyor”
Çin ile AB arasında her gün 2 milyar Euro’luk mal ticareti yapılıyor ama AB, buna rağmen 400 milyon Euro açık veriyor ve bu açığın dengelenmesini istiyor.
“Rusya Ukrayna’yla değil, NATO’yla karşı karşıya”
AB Konseyi Başkanı Charles Michel, Çin’in Ukrayna-Rusya çatışmasında Ukrayna tarafında olmasını istiyor. AB, bu çatışmayı Rusya-Ukrayna çatışması olarak görse de, birçok siyasi bilimci NATO-Rusya çatışması olarak görüyor.
AB’den “Tek Çin” politikasına destek
Michel, Çin’den Hamas’a karşı tavır alınmasını istiyor ama Çin’in bu talebe ne cevap vereceği açık. Michel, AB’nin ‘Tek Çin’ politikasını tanıma konusunda pozisyonunu koruduğu ve Çin’e destek verdiğini de belirtti.
“AB, yasal olmayan soruşturmalar açıyor”
Çin ile AB Zirvesi’nde ekonomi başlığında tartışılan konulardan birisi, piyasayalar erişim. Çin, ‘küresellik’ vurgusu yapan AB’nin korumacılığından rahatsız. AB, Çin’deki elektrikli otomobil yöneticilerine yönelik yasal olmayan soruşturmalar açıyor ve Çin, bunun küresel ticarete zarar vereceğini düşünüyor. AB, Çin’in yenilenebilir enerji konusundaki devlet desteğinden de rahatsız ve bu durumun, ticarette Çin lehine bir gelişme olduğunu düşünüyor. AB, Çin’in devlet sübvansiyonlarından rahatsız.
Karbon emisyonu iş birliği
AB, karbon emisyonları konusunda iş birliği yapmak istiyor. Çin’in bu konuda zaten hedefleri var ve bu anlaşmada bir sıkıntı olacak gibi gözükmüyor.
Ortak açıklama yapılacak mı?
AB, Ukrayna konusunda Çin’den destek istiyor ve Çin’in arabuluculuğundan faydalanmak istiyor. Çin’in Orta Doğu’da İsrail’i desteklemesini de istiyor. Toplantı sonucu tam bir anlaşmaya varılamayacağı için ortak bir açıklama yapılması düşük ihtimal.
“AB, Çin’e ekonomik açıdan bağlı”
AB, Çin’den kopmayı istemiyor çünkü ekonomik açıdan Çin’e bağımlı. Alternatifler üretmeye çalışsalar da yeterli olmadı. Bu zirve de, yeterli olmadığının itirafı.”