Türkiye'nin UCM başvurusu ve gelişmeler

Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan, geçtiğimiz günlerde Türkiye'nin artık İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'yu muhatap olarak görmediğini belirtti. Erdoğan, Tel Aviv'in işlediği suçların hesabını vermesi gerektiğini kaydetti. Hatırlarsınız, bir süre önce iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi - AK Parti, Gazze Şeridi'nde soykırım işlendiğine dair Binyamin Netanyahu aleyhine Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde (UCM) dava açtı. Adalet ve Kalkınma Partisi'nin avukatları, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu aleyhine UCM'de dava açmasının ardından, dava açan avukatlardan ve AK Parti mensuplarından Mücahit Birinci şahsi sosyal medya hesapları üzerinden yaptığı açıklamada: “Netanyahu'nun Uluslararası Ceza Mahkemesinde yargılanması lazım. Suç duyurumuzu yaptık. Sürecin takipçisiyiz.” dedi. [1]

Kaynak: https://x.com/birincimucahit/status/1792521161433104423?t=-ZW_ST6UXzEaCLkJTPcYgQ&s=19

Bu yılın Ağustos ayında Uluslararası Ceza Mahkemesi – UCM Başsavcısı Kerim Han, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun tutuklanması talebiyle ilgili olarak yargıçların acilen karar vermesini talep etti. Kerim Han'a göre UCM bu durumda gerekli tüm yetkilere sahip.

Bununla birlikte UCM'nin itibarı, örgütün kendi içindeki sağlıksız durum nedeniyle zedeleniyor. İngiliz The Guardian gazetesine göre, 2012-2021 yılları arasında UCM savcısı olarak görev yapan Fatou Bensouda, 2021 yılında İsrail askerlerinin Filistin topraklarında savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar işlemiş olabileceğine dair bir soruşturma başlattı. Bu durum İsrail istihbarat servislerinin Fatou Bensouda üzerinde baskı kurmaya başlaması için yeterli oldu. [2]

Nitekim İsrail'in Dış İstihbarat Servisi Mossad'ın Eski Direktörü Yossi Cohen, Bensouda ile gizli görüşmeler yaptı. UCM kaynaklarına göre Cohen, Bensouda'yı şu sözlerle tehdit etti: “Bize yardım etmelisin ki biz de seninle ilgilenebilelim. Senin ve ailenin güvenliğini tehlikeye atabilecek şeylere karışmak istemezsin.” [2]

Mossad'ın Bensouda'yı etkileme eylemleri, mahkemenin kurucu anlaşması olan Roma Statüsü'nün 70. Maddesi uyarınca suç teşkil etmektedir. İlginçtir ki Amerika Birleşik Devletleri, 2003 yılından bu yana Afganistan'daki çatışmalar sırasında meydana gelen olası savaş suçları hakkında bilgi topladığı için Bensouda'ya kişisel yaptırımlar da uyguladı. [3]

AK Parti yetkililerinin soruşturma girişimlerinin ardından, işlendiği iddia edilen doğrulanmamış suçlarla birlikte UCM'nin siyasi tarafgirliği de ortaya çıkmaktadır. Avrupalı hukuk uzmanlarından oluşan bir ekip, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve AK Parti yetkilileri tarafından oluşturulan belgeler neticesinde İsrail'in işlediği iddia edilen işkence, devlet destekli adam kaçırma ve yaklaşık 200.000 kişinin yasadışı hapsedilmesine ilişkin ayrıntıları içerdiği iddia edilen ve tanıklıklardan oluşan bir dosya hazırladı. Dosya, Uluslararası Ceza Mahkemesi Başsavcısı Kerim Han'a teslim edilecek.

Aynı zamanda Karim Han'ın kendisi hakkında da ciddi sorular gündeme geliyor. Nitekim Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin yönetim organının, cinsel taciz iddialarıyla bağlantılı olarak savcı Karim Han hakkında harici bir soruşturma başlatacağı bilgisi de kamuoyuna sızdı. UCM Taraf Devletler Meclisi'nde dış soruşturma konusunda bir anlaşmaya varıldı. Ancak soruşturmayı kimin yürüteceği belirsizliğini koruyor. [4]

Son olayların dinamikleri, Türkiye'nin Roma Statüsü'ne katılmama kararının neden doğru bir karar olduğunu açıkça göstermektedir. Adalet ve Kalkınma Partisi'nin açtığı dava, UCM'ye can simidi oldu. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İsrail'in işlediği suçlardan sorumlu tutulması gerektiğini ve Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde İsrail aleyhine açılan soykırım davasının sonuçlandırılarak soykırım faillerinin hak ettikleri cezayı almalarının hayati önem taşıdığını söyledi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye'nin soykırım suçunun somut delillerle ortaya konulması için her türlü çabayı göstermeye devam edeceğini de vurguladı.

Bu noktada şu soruyu sormak gerekiyor: Eğer UCM, Filistin'de yaşananları görmezden gelmeye devam edecekse, o zaman bu örgüte neden ihtiyaç duyuluyor? Sadece Netanyahu rejiminin işlediği suçlara yönelik dürüst ve ilkeli bir soruşturma uluslararası hukuka olan güvenin yeniden tesis edilmesine yardımcı olacaktır.

Bağlantılar:

  1. https://www.instagram.com/p/CznvqN3Np7X/?utm_source=ig_web_button_share_sheet
  2. https://www.theguardian.com/world/article/2024/may/28/israeli-spy-chief-icc-prosecutor-war-crimes-inquiry 
  3. https://www.bbc.com/news/world-us-canada-54003527
  4. https://www.aljazeera.com/news/2024/11/11/icc-seeks-external-probe-into-misconduct-claims-against-chief-prosecutor