Türkiye'den Ticaret Bakanlığı ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK), Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) ile Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) temsilcilerden oluşan heyet, 29 Ocak-1 Şubat'ta Çin'i ziyaret etti.
Türkiye'nin Beijing Büyükelçisi İsmail Hakkı Musa'nın başkanlık ettiği, Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdür Yardımcısı Tayfun Kılıç öncülüğündeki heyet, başkent Beijing'de, Çin Uluslararası Ticareti Teşvik Konseyi (CCPIT) yetkileriyle görüştü.
Büyükelçi Musa, görüşmede, "İkili ticaretimiz son yılda 40 kat arttı. Bu artışla birlikte bizim dış ticaret açığımız da arttı. Bugünkü görüşmelerimizde, iş dünyası temsilcileri de dile getireceklerdir, bu açığı sürdürülebilir, kabul edilebilir seviyeye çekmek için neler yapabiliriz, onu konuşmak istiyoruz." dedi.
Heyet, Türkiye ile Çin arasında ticaretin geliştirilmesi için ihracatın önündeki engelleri kaldıracak yasal ve teknik düzenlemelerin yapılması, iki ülkenin kurumları arasında eş güdümün, iş kuruluşları ve şirketler arasında irtibatın sağlanmasına yönelik önerilerini dile getirdi.
Beijing'deki temaslarının ardından Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nin merkezi Urumçi'ye hareket eden heyet, bölgenin siyasi yetkilileri ve farklı sektörlerden temsilcilerle temaslarda bulundu.
Türkiye'den Xinjiang'a ticaretin sağlayacağı avantajlar
Heyet, buradaki temaslarının ilk gününde, bölgenin en üst düzey siyasi yetkilisi konumundaki Çin Komünist Partisi Xinjiang Merkez Komitesi Sekreteri Ma Xingrui, ile görüştü.
Görüşmede, Türkiye ile Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi arasında doğrudan ticaret kanallarının oluşturulması gerektiğine dikkati çeken Musa, bu alanda büyük potansiyel bulunduğunu vurguladı.
Musa, Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nin yurt dışından satın aldığı 175 kategorideki ürünün, Türkiye'den daha avantajlı fiyatlarla alınabileceğini belirtti.
Türk Ticaret Müşavirliğinin bu konuda hazırladığı çalışmada fiyat avantajı olan ihraç ürünlerini belirlediğini ifade eden Musa, "Bunlar arasında tarım ürünleri, metal ve metalürji ürünleri, tekstil, gıda gibi hemen her sektörden ürünler var. Bunları Çinli dostlarımız başka ülkelerden, Türkiye'ye göre yüzde 10 ila yüzde 20 daha pahalıya satın alıyor." dedi.
Musa, Türkiye'nin Gümrük Birliği üyesi olarak Avrupa Birliği (AB) standartlarında üretim yaptığını, ihraç ürünlerinin, Avrupa ile aynı kalite ve sertifikasyona sahip olduğunu belirterek, Çinli şirketlerin Türkiye ile ticaret yaptıklarında kaliteli ürünleri fiyat avantajıyla satın alabileceğini kaydetti.
Büyükelçi, iki taraftan yetkililerin ve uzmanların, ihraç ürünleri listesi üzerinde birlikte çalışmasını önerdi.
Doğrudan ticaret kanalları
Türkiye'nin de Xinjiang'dan ithal edebileceği ürünler bulunduğunu dile getiren Musa, ancak bunun için ticaretin Macao ve Hong Kong gibi bölgeler aracılığıyla değil Xinjiang'a doğrudan yapılmasının daha verimli olacağının altını çizdi.
Musa, ticaretin gelişmesi, ekonomik faaliyetlerin artması için doğrudan ulaşımın önemine dikkati çekerek, "İstanbul ile Urumçi arasında doğrudan uçak seferlerini başlatalım. Seferleri Air China veya Türk Hava Yolları yapabilir ya da iki şirket kod paylaşımıyla uçuşlar yapabilir. Bu, iş insanlarının hayatını kolaylaştıracaktır." ifadelerini kullandı.
Çin'in tarihi İpek Yolu güzergahına ticareti canlandırmayı amaçlayan Kuşak ve Yol Girişimi'nin çok önemli bir proje olduğunu, Türkiye'nin de bunu desteklediğini belirten Musa, "Xinjiang, Kuşak ve Yol'un karasal olarak dünyaya açıldığı yer. Ulaştırma ve ticaret güzergahları, buradan Orta Asya'ya ve Avrupa'ya uzanıyor. Dolayısıyla bu seferleri de başlatırsak dünyanın geri kalanına daha hızlı erişim sağlanabilir." değerlendirmesinde bulundu.
Orta Koridor ile Kuşak ve Yol'un entegrasyonu
Son dönemde Ukrayna'daki savaşın Kuzey Koridoru'nun, Gazze'deki krizin ise Orta Doğu'daki ticaret güzergahlarının güvenliğini tehdit ettiğine dikkati çeken Musa, "Tüm bunlar bize bir kez daha, Çin ile Avrupa arasında güvenli ulaşım açısından Orta Koridor ile Kuşak Yol arasındaki entegrasyonun önemini gösteriyor. Beijing'den ve Xian'dan kalkan trenler 10 günde Bakü'ye ulaşıyor. Bu çok önemli bir fırsat." şeklinde konuştu.
Musa, coğrafi olarak Çin'e daha uzak İrlanda'nın Xinjiang'ın ticaretindeki payı yüzde 2,5'e ulaşırken, Türkiye'nin payının bunun oldukça gerisinde kaldığına işaret ederek, "Açıkçası Sayın Parti Sekreteri, bu beni gerçekten üzüyor. İş dünyamız burada. Biz bu eksikliği birlikte çalışarak telafi etmeye hazırız." dedi.
Parti Sekreteri Ma ise Türkiye ile Xinjiang arasındaki ihracat potansiyelinin geliştirilmesinde hemfikir olduklarını belirterek, "Anladığım kadarıyla hazırladığınız rapor çok kapsamlı bir çalışma. Sizden bu raporu alalım, biz de kendi hazırlığımızı yapalım, sizin belirttiğiniz potansiyeli olan ürünleri belirleyelim ve iki taraf arasındaki ticaret hacminin neden yetersiz düzeyde olduğunu tespit edelim." ifadelerini kullandı.
