Elazığ’da uzun yıllar boyunca tavukçuluk sektöründe hizmet veren Mehmet Emin Bayrak, sektörün sorunlarına değindi. Özellikle son yıllarda artan yem ve mazot maliyetleri nedeniyle birçok üreticinin batmak üzere olduğunu belirten Bayrak, işlerinin aynı zamanda son derece riskli olduğunu söyledi.
'YEM TEDARİK EDEMİYORUZ'
Tavuk üreticisi Mehmet Emin Bayrak, şunları söyledi:
"Yem ve nakliye ücretleri çok ağır geliyor. Diyelim ki biz buradan Hakkari'ye bir ürün gönderiyoruz, bu ürünün bize sadece nakliye ücreti 10 ile 15 bin TL arasında değişiyor. Aracımızı servise gönderiyoruz ücretleri 17 bin TL civarında çıkıyor. Ondan sonra biz tavuğa bir fiyat biçtiğimiz zaman direkt müşteriye pahalı geliyor ve almıyor. Ya da istediği adeti alamıyor. Adam 100 tane alacaksa 50 tane alıyor. Bu şekilde üretim 2 yıl öncesine kadar yok denecek kadar azaldı. Bu yem fiyatlarıyla, bu mazot şartlarıyla, nakliye ücretleri ile riskli bir iş çünkü üretim artıyor ama yem maliyeti de artıyor, nakliye ücreti de artıyor. 2020’lerde, 2021'lerde mazot fiyatları çok makuldü. 8 liraydı mazot. 4 TL’den 8 TL’ye çıkınca kıyameti koparıyorduk. Şimdi öyle değil mazot 45 - 50 TL’yi buldu. Tabi bu on katı maliyet demek. Buralarda yem tedarik edemiyoruz. Hep dışarıdan geliyor. Adana’dan ya da Ankara’dan, Bolu’dan bize geliyor. Bu da ekstra olarak 50 kilogramda 20- 30 TL çuval başına daha fazla maliyeti oluyor. İşte bunlar yüzünden fiyat düşmez. Çünkü haftalık ya da aylık yem zam alıyor, mazot zam alıyor. Yem ve nakliye ücretleri bizi çok zorluyor. Gün oluyor yem alamıyoruz mesela alamadığın zaman o hayvanın o kümesin seni bekleyecek hali yok. Şu anda en ağır olarak yem ve mazot maliyetleri çok ağır. Tüm üreticiler olarak sadece bizler değil atıyorum Bursa’da adam şeftaliyi çöpe döküyor ama buraya gönderdiği zaman sen 40- 50 TL’den şeftali alıyorsun. Mazottan kaynaklanıyor, nakliyeden kaynaklanıyor, taşıyan adam da haklı kamyon alıyor, mazot alıyor ki para kazansın. O da kazanamıyor."
Kümes hayvancılığında hastalıkların çok büyük bir risk olduğunu ifade eden Bayrak, "Bizim sektörümüzde hastalık çok tehlikeli. Atıyorum 15 bin ürününüz var. 2 tanesi hasta oluyorsa, yeterince bakamıyorsanız 2 tane ürün 15 bin tane ürünü öldürebilir. Bu şekilde çok risklidir. İşte havasız kalırsa hasta olur, soğuk vurursa hasta olur. Yani her şeyi tam oturtmak gerekiyor" dedi.
'CİVCİV ÜRETİMİ DE ZARAR EDİYOR'
Önümüzdeki süreçte kümes hayvan fiyatlarının daha da artacağını ifade eden Bayrak sözlerine şöyle devam etti: "Kümes hayvanlarının şu an fiyatları üretilen ürüne göre uygun. Kış aylarında daha da pahalı olacak çünkü bu yumurta üretimini yapan insanlar 3- 4 aydır zarar ediyor. 3- 4 ay daha böyle devam ederse çoğu insan batabilir ama fiyatlar yükselir. Yani çünkü kışın yumurta daha çok tüketiliyor. Adam diyecek ki ben dört ay bu kadar zarar etmişim, nasıl çıkartacağım. Tavuk da öyle sen alıp tekrar satıp para elde edemezsin. Tavuğu iki yıl kullandıktan sonra tavuk kesime gider. Yok parasına gider. Şu anda ürün satılmadığı için herkes ucuz satar, tabi biz de satarız. Ama tavuk satıldığı zaman da herkes tavuk satar, kaça isterse verir çünkü şu anda herkes zarar ediyor. Civciv üretimi de zarar ediyor. Civcivini alıp büyütüp satan da zarar ediyor, yumurta satan adam da ya kafa kafaya çıkıyor, son bir haftadır ya da zarar ediyor. Geçtiğimiz 3- 4 aydır böyle."
