Aslı Ağırdil
Güney Amerika ülkesi Şili'de ülkenin yüzde 99'unu etkileyen elektrik kesintisi nedeniyle OHAL ilan edildi. Ülke genelinde yaşanan elektrik kesintisi 8 milyondan fazla kişiyi etkilerken hayatı durma noktasına getirdi.
Hükümet başta başkent Santiago olmak üzere birçok bölgede sokağa çıkma yasağı getirdi.
Binlerce polis sokağa indi
Elektrik kesintileri, ulaşım ve günlük yaşamı sekteye uğratırken özellikle Santiago'da trafikte büyük kaos yaşandı. Şili'de bankacılık, finans, madencilik ve ticari faaliyetler durdurulurken, kamu güvenliğinin sağlanması amacıyla binlerce polis ve asker kritik noktalarda görevlendirildi.
Şili'de elektrik kesintisi kaosa yol açtı: Ulaşım ve altyapı çöktü
Şili'de yaşayan Avukat-Gazeteci Christian Arancibia Gallardo, CGTN Türk'e özel olarak verdiği röportajda, ülkede son günlerde yaşanan elektrik kesintilerine ilişkin son durumu ve yaşanan gelişmeleri detaylı bir şekilde aktardı:
Gallardo, yaptığı açıklamada, büyük çaplı elektrik kesintisinin Şili'nin neredeyse tamamını elektriksiz bırakarak elektrik sisteminin zayıflığını gözler önüne serdiğini belirtti.
Avukat-Gazeteci Gallardo şunları söyledi:
'25 Şubat 2025 Salı günü, saat 15:16'da, bir elektrik kesintisi Şili topraklarının neredeyse tamamını elektriksiz bıraktı ve Arica'dan Los Lagos bölgesine kadar milyonlarca insanı etkiledi. Beklenmedik ve büyük çaplı kesinti, özellikle Santiago'da toplu taşımada kaosa neden oldu. Metro aniden durmak zorunda kaldı ve bu durum, binlerce yolcunun arabalarını boşaltıp saatlerce yürüyerek yolculuklarına devam etmelerine neden oldu. Bu manzara, 2019’daki toplumsal salgın sırasında ulaşım sisteminin çöküşünü hatırlattı. O zamanlar insanlar diğer ulaşım araçlarını kullanamadıkları için uzun mesafeler yürümek zorunda kalmışlardı.
Arızanın kaynağının, ülkenin elektrik iletim sisteminin temel bir parçasından sorumlu Kolombiyalı ISA Interchile şirketi tarafından işletilen Nueva Maitencillo-Nueva Pan de Azúcar ve Cardones-Polpaico yüksek gerilim iletim hatlarındaki bir sorun olduğu düşünülüyor. Ancak, bağlantının kesilmesinin kesin nedenlerine ilişkin ayrıntılı bir teknik rapor henüz sunulmadı.
Elektrik eksikliği yalnızca ulaşımı etkilemekle kalmadı, aynı zamanda internet bağlantısında sorunlara yol açtı, bazı bölgelerde su teminini kesintiye uğrattı ve çeşitli ekonomik faaliyetleri felç etti. Olayın büyüklüğüne rağmen, hizmetin yeniden sağlanması kademeli olarak gerçekleştirildi ve sektörler birkaç saat boyunca elektriksiz kaldı.
Krizle karşı karşıya kalan hükümet, İçişleri Bakanı Carolina Tohá aracılığıyla bir felaket durumu ilan etti ve kamuoyunda çeşitli tepkilere yol açan bir önlem olarak akşam 10:00'dan ertesi gün sabah 6:00'ya kadar sokağa çıkma yasağı getirdi. Yönetim, bunun bir sabotaj veya dış saldırı vakası olmadığını belirtse de, elektrik sisteminin yanıt kapasitesi ve istikrarı konusunda şüpheler devam ediyor.
Bu elektrik kesintisi, Şili elektrik sisteminin yapısal zayıflığını gözler önüne seriyor. Sistem, özel şirketlere büyük ölçüde bağımlı olup, özellikle madencilik ve enerji sektörleri gibi kaynak çıkarma endüstrilerine tedarik sağlamaya odaklanıyor. Bu durum ise konut tüketiminin zararına yol açıyor. Ayrıca, devlet kontrolünün eksikliği, dün meydana gelen gibi kritik arızalara yol açabilen stratejik hizmetlerin dış kaynak kullanımının sonuçlarını da ortaya koyuyor.
Tarihsel olarak Şubat, Şili'de orman yangınları, depremler ve ülkenin altyapısını sınayan diğer acil durumlarla felaketlerle dolu bir ay olmuştur. Bu olay, benzer durumların tekrar yaşanmasını önlemek için stratejik sektörlerde düzenleyici ve denetleyici mekanizmaların güçlendirilmesi ihtiyacını vurgulayarak bu listeye bir yenisini ekliyor.
Avukat ve Gazeteci Gallardo, açıklamasını "Bugüne kadar hiçbir hükümet, gerekli yapısal değişiklikleri yapmaya cesaret edemediği için bu tür sorunlar devam edecektir." sözleriyle tamamladı.
'Yeterli bilgi verilmedi'
Ulusal Elektrik Koordinatörü yetkilileri, Şili'deki büyük elektrik kesintisiyle ilgili olarak resmi bir açıklama yaptı.
Açıklamada, saat 15:16'da Norte Chico'daki 500 kV iletim sisteminin bağlantısının kesilmesi nedeniyle Arica'dan Los Lagos bölgesine kadar geniş bir alanda elektrik tedariğinde kesinti yaşandığı belirtildi.
Yetkililer, elektrik tüketiminin en kısa sürede normale dönmesi için Hizmet Kurtarma Planı'nın devreye alındığını duyurdu. Açıklamada, elektrik kesintisinin nedenlerine dair yeterli bilgi verilmediği, ancak ilgili protokol uyarınca konunun araştırılacağı ve analiz edileceği belirtildi.
Açıklamanın tamamı şu şekilde:
'En kısa sürede arzın tekrar sağlanması için Hizmet Kurtarma Planı devreye alındı.
Santiago, 25 Şubat 2025.- Ulusal Elektrik Koordinatörü, saat 15:16'da Norte Chico'daki 500 kV iletim sisteminin bağlantısının kesilmesinden dolayı Arica'dan Los Lagos bölgesine elektrik tedariğinde bir kesinti olduğunu bildirdi.
Ulusal Elektrik Koordinatörlüğü, tüketimin en kısa sürede normale dönmesi için Hizmet Kurtarma Planı'nı devreye soktu.
Bu elektrik kesintisinin nedenleri, bu tür durumlar için öngörülen Protokol uyarınca araştırılacak ve analiz edilecek ve meydana geldiği takdirde ilgili makama bildirilecektir.
Ulusal Elektrik Koordinatörü, Arica ile Chiloé arasında uzanan ve uzunluğu 3.100 kilometreden fazla olan Ulusal Elektrik Sisteminin işletmecisidir. 20.936 sayılı Kanunla, sistemin güvenli, asgari maliyetle ve erişime açık bir şekilde işletilmesini sağlamakla görevli, bir dizi ek ilgili işlevin yanı sıra kâr amacı gütmeyen Kamu Hukuku Özerk Şirketi olarak kurulmuştur'
Şili'deki elektrik kesintisinin nedeni açığa çıktı: Koruma sistemindeki hata
Son olarak, Ulusal Elektrik Koordinatörü Başkanı Juan Carlos Olmedo, elektrik kesintisinin nedenine ilişkin bilgilendirici bir resmi açıklama yaptı.
Olmedo, ISA Interchile şirketinin, kazanın nedeninin hattın koruma düzeneklerinin istenmeyen şekilde devreye girmesi olduğunu ön tespit olarak belirlediğini söyledi.
Bu durumun, Orta-Güney bölgesindeki elektrik talebinin dörtte birini karşılayan hattın, zamansız bir şekilde kapanmasına neden olan bir arızanın sonucu olduğunu açıkladı.
Başkan Olmedo, açıklamasına şu şekilde devam etti:
'Ülkenin farklı bölgelerinde, örneğin Arica'da, Santiago'nun belediye merkezi bölgesinde, San Fernando'da, Chillán'da, Concepción'da ve Puerto Montt'ta hizmet restorasyonu çalışmaları halihazırda başladı.
Hizmet kurtarmada yaşanan gecikmeler, Hizmet Kurtarma Planı'na dahil olan ülkenin bazı üretim ve iletim tesislerinin sahibi olan şirketlerin tesislerindeki arızalardan kaynaklanmaktadır.
Elektrik Koordinatörü olarak rolümüz, bu olayda arızanın öncesinde, sırasında ve sonrasında ne olduğunu analiz etmek ve mevzuata aykırı bir durum tespit edilmesi halinde tüm arka plan bilgilerini Elektrik ve Yakıt Müdürlüğü'ne iletmektir.
Elektrik Koordinatörü olarak sistemin kurtarılmasına odaklanıyoruz, böylece elektrik tüketiminin büyük kısmı önümüzdeki birkaç saat içinde, muhtemelen sabahın erken saatlerinde kurtarılabilir.
Gece yarısı civarında yeni bir rapor sunacağız.'
