Dış Haberler Servisi
ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jack Sullivan’ın salı ve çarşamba günleri Çin’in başkenti Pekin’de temaslarda bulunması bekleniyor. Taiwan ve Güney Çin Denizi’ndeki ihtilaflar, yaklaşan ABD seçimleri ve Pekin-Washington hattındaki uzlaşmazlıklar zirveyi önemli kılıyor. Çinli uzmanlar sekiz yıl aranın ardından ilk kez bir ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı’nın Çin’i ziyaret ettiğine dikkat çekerken, taraflar arasındaki farklılıkların diyalog yoluyla idare edilmesi yönündeki umutlarını vurguluyor.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mao Ning, cumartesi günü yaptığı açıklamada ziyaretin Çin Dışişleri Bakanı ve Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi Siyasi Büro Üyesi Wang Yi’nin daveti üzerine yapılacağını duyurdu. Dışişleri Bakanlığı Kasım 2022’de Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping ve ABD Başkanı Joe Biden’ın Bali zirvesinde varılan mutabakat gereği davetin yapıldığının altını çizdi.
Çin Dışişleri Bakanlığı Kuzey Amerika ve Okyanusya İşleri Departmanlığı’ndan yapılan açıklamada ise tarafların ikili, bölgesel ve uluslararası başlıkları ele alacağı kaydedildi. Açıklamada özellikle Taiwan konusunda Çin’in stratejik güvenlik endişelerini, ulusal egemenlik haklarını dile getirmeye odaklanacağı kaydedildi.
Çin-ABD ilişkilerinde 3 yakıcı başlık
ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Sullivan’ın Çin ziyaretini yorumlayan Fudan Üniversitesi Amerikan Çalışmaları Merkezi Direktörü Wu Xinbo, ABD’nin Çin’e yönelik sınırlamalarının esas olarak üç hususa dayandığını söyledi. Bu hususları Taiwan sorunu, Çin kalkınma hakkı ve stratejik güvenliği olarak sıralayan uzman, kilit önemdeki konuların Çin-ABD ilişkilerinin gelecekteki seyrini belirleyeceğini dile getirdi.
Çin Sosyal Bilimler Üniversitesi’nden araştırma görevlisi Lü Xiang ise Global Times gazetesine yaptığı değerlendirmede, yaklaşan ABD seçimlerine işaret ederek Pekin’in sonuç ne olursa olsun dış politika önceliklerinden vazgeçmeyeceği mesajını vereceği öngörüsünde bulundu. Nanjing Üniversitesi Uluslararası Araştırmalar Enstitüsü Müdürü Zhu Feng da Çin ile pragmatik diyalog ve iş birliği yürütmenin, Oval Ofis'e kim gelirse gelsin, ABD diplomatik güvenlik stratejisinin temel bir hedefi olduğunu söyledi.
Orta Doğu dosyası masada olacak
Sullian’ın ziyaretini Reuters haber ajansına yorumlayan üst düzey bir ABD’li yetkili masadaki dosyalardan birisinin de Orta Doğu’daki çatışmalar olduğunu söyledi. İsminin açıklanması kaydıyla demeç veren yetkili Washington yönetiminin Çin’in değerlendirmelerini duymak istediğini aktarırken Çinli uzmanlar ise ABD’nin krizlerin çözümünde yetersiz kaldığı için Pekin ile iş birliği arayışında olduğu tahmininde bulundu.
Çin Dışişleri Bakanlığı pazar günü Çin'in Rusya-Ukrayna krizi, Güney Çin Denizi sorunu ve Filistin-İsrail çatışmaları konusundaki duruşuna da değinmişti. Rusya-Ukrayna krizinde Çin’in pozisyonun net olduğunu, siyasi çözümde ısrar edileceğini vurgulayan Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasında Güney Çin Denizi konusunda bölge dışı aktörlerin kışkırtıcı eylemler ile tansiyonu yükselttiğine dikkat çekilmiş ve diyaloğun önemi vurgulanmıştı.