Romanya'nın başkenti Bükreş'te, kentin gördüğü en büyük eylemlerden biri düzenlendi. Dün sabah saatlerinden itibaren kent genelinde toplanan eylemciler, "Georgescu - Başkan" sloganıyla kent merkezindeki Zafer Bulvarı'na yürüdü.
Katılıma ilişkin kimi kaynakların 50 bin, kimi kaynakların 100 bin rakamını verdiği eylemin ana konusu, Romanya'da iptal edilen cumhurbaşkanlığı seçimleriydi.
Ne olmuştu?
Romanya'da 13 adayın katıldığı cumhurbaşkanlığı seçimlerinin birinci turunun favorileri, liberal muhafazakar, Batı/NATO yanlısı Elena Lasconi ile aşırı sağcı, NATO/AB karşıtı ve 'TikTok yıldızı' Calin Georgescu'ydu.
Seçimlerin birinci turundan Georgescu'nun zaferle çıkması ise Batı'da deyim yerindeyse şok etkisi yaratmıştı. Daha sonra, ikinci tura iki gün kala, Romanya Anayasa Mahkemesi ilk turu iptal etme kararı aldı.
Georgescu’nun TikTok odaklı seçim kampanyasına dair yayınlanan istihbarat raporlarında ‘Rus parmağı’ olduğu iddia edildi. Ancak daha sonra, Romanya Mali İdare Ulusal Kurumu (ANAF), Georgescu’nun TikTok kampanyasının ödemesini Rusya’nın değil Avrupa yanlısı Romanya Milli-Liberal Partisi’nin (PNL) yaptığını açığa çıkardı. İptal kararı ise geri alınmadı.
Sebep 'aşırı sağ' mı?
Georgescu, Avrupa siyasetinin en ilginç isimlerinden. Aşırı sağcı. 2022’de Antena 3’e verdiği röportajda Nazi yanlısı eski Romanya diktatörü Ion Antonescu ve ırkçı, anti-semitist Demir Muhafızlar örgütünün kurucusu Zelea Codreau’yu ‘kahramanlar’ diye nitelendirmişti ve tepki çekmişti.
Ancak Romanya gibi ABD/NATO’nun en çok yatırım yaptığı ülkelerden birinde, Georgescu gibi bir figürün liderlik etmesine engel olunması aşırı sağcılığından değil, NATO karşıtlığından kaynaklanıyor.
Georgescu, Romanya’nın Deveselu kasabasında bulunan NATO’nun balistik füze savunma kalkanını ‘diplomasi utancı’ olarak nitelendirmişti, Ukrayna savaşında Romanya’nın tarafsız olması gerektiğini savunarak “Ukrayna’daki durumun açıkça manipüle edildiği ortada. ABD’nin askeri kompleksinin ve silah sanayisinin çıkarları için bir çatışma çıkarılmak isteniyor” demişti.
Georgescu, Avrupa Birliği’nin (AB) ise, Romanya’yı köleleştirmeyi amaçlayan başarısız bir proje olduğunu düşünüyor.
Georgescu’nun zaferinin iptal edilmesi üzerine ortaya çıkan toplumsal huzursuzluk ise, aşırı sağcı liderin halkın çoğunluğu tarafından desteklendiğini gösteren işaretlerden biri.
Mitingi ise, 2019 yılında kurulan, George Simion liderliğindeki Rumenlerin Birleşmesi İçin İttifak (AUR, Alianța pentru Unirea Românilor) düzenledi. Milliyetçi-muhafazakar çizgide hareket eden bu ittifak, Romanya ile Moldova'nın birleşmesini (Unirea), geleneksel, Katolik ve Ortodoks inanç temelli bir ahlak anlayışını savunuyor.
Bu parti aynı zamanda LGBTİ haklarına, göçmenlere, aşı zorunluluğu ve kısıtlamalara karşı çıkan bir parti. 2020 parlamento seçimlerinde %9'a yakın oy alarak büyük bir sürpriz yaptı.
Özetle, halkın ekonomik istikrar, güvenlik gibi taleplerinin öne çıktığı, mevcut siyasi durumun yarattığı sıkışmışlıktan ötürü bir çıkış arayan, Avrupa Birliği başta olmak üzere mevcut Batı ittifaklarına şüpheyle bakan, gerçek bir sol merkez olmadığı için sistem dışı çözümü aşırı sağda arayan halk kitlelerinin yöneldiği isimler ve partilerden bahsediyoruz. Bu, Romanya’da olduğu gibi Avrupa’nın genelinde de yükselen ve dikkatle incelenmesi gereken bir eğilim.
Önümüzdeki dönem Avrupa’sını bu kitleler şekillendirecek.