Milli İstihbarat Akademisi'nde, Filistinli gruplar ile İsrail arasında 7 Ekim 2023'te başlayan saldırılarının 1'inci yılı nedeniyle '7 Ekim Olaylarının Ardından Bölgede Son Durum ve Olasılıklar Paneli' düzenlendi. Milli İstihbarat Akademisi İstihbarat ve Güvenlik Araştırmaları Merkezi Koordinatörü Serhat Aslaner'in moderatörlüğündeki panelin açılış konuşmasını, Milli İstihbarat Akademisi Başkanı Talha Köse yaptı. Başkan Yardımcıları Hakkı Uygur ve Yenal Göksun ile Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Üyesi Yücel Acer de konuşmacı olarak katıldı.
Talha Köse, 7 Ekim 2023'te yaşanan olayların, yalnızca İsrail ve Filistin arasındaki çatışmalar açısından değil, bölgedeki tüm dengeler bakımından bir dönüm noktası olduğunu belirterek, "Bölgenin önde gelen oyuncularından biri olan Türkiye, istikrarsızlıklardan etkilendi. Bölgede oluşabilecek yeni bir düzen ve güç dengesi Türkiye olmadan kurgulanamaz" dedi.
'İsrail siyasetinde aşırı sağ yükseliyor '
7 Ekim öncesi Orta Doğu'daki gelişmelere bakıldığında, İbrahim Anlaşmaları başta olmak üzere Filistin meselesi aleyhine bir dönüşüm olduğunu ancak Hamas yöneticilerinin Filistinsiz bir bölgesel düzenin oluşumuna göz yummak yerine, topraksız bir Filistin direnişini göze aldıklarını belirten Köse, sonucun tüm bölgeyi etkisi altına alan bir dönüm noktası olduğunu söyledi. Köse, son 20 yılda bölgedeki her türlü aşırıcı aktörün zemin kazandığına ve güçlendiğine işaret ederek, "Bunda tabii Arap isyanlarının bastırılması ve bölgedeki dönüşümlerin de etkileri var. Dolayısıyla zaten son 10-15 yıldır İsrail siyasetinde aşırı sağın çok ciddi şekilde yükseldiğini görüyoruz" diye konuştu.
Bütün sorumluluğu Hamas ve yöneticilerine bağlayan yaklaşımın, oldukça sığ bir bakış açısı olduğunu söyleyen Köse, "Bölgede adil ve kapsayıcı bir barışın olmayışı, bölge ülkeleri ve uluslararası toplumun bu duruma sessiz kalması, yaşanan bu gerilimin temel nedenidir. Bu işgal, zulüm ve baskı politikaları devam ettiği müddetçe aktörlerin adı değişebilir ancak benzer sonuçların ortaya çıkması mukadderdir" dedi.
'Yıkımı engelleyebilecek tek güç ABD'
Filistin meselesinin, uluslararası düzenin kara deliği olduğunu söyleyen Köse, bu sorunlara adil, kapsayıcı ve kalıcı çözümler bulunmadığı müddetçe bu kara deliğin, etrafına diğer aktörleri de çekip ve genişleyerek kaos ortamını derinleştireceğini belirtti. Köse, İsrail'in İran'ın füze saldırılarına ne şekilde karşılık vereceğinin savaşın tüm bölgeye yayılma dinamiğini şekillendireceğini belirterek, "Bu savaşı ve bölgedeki yıkımı engelleyebilecek tek güç ABD'dir. Washington yönetimi İsrail'i dizginlemezse, kendini kapsamlı bir bölgesel savaşın içerisinde bulabilir. Bu savaş birçok belirsizliği de beraberinde getirecektir" ifadelerini kullandı.
'Çok kritik bir dönüm noktasındayız'
Orta Doğu’daki devletlerin İsrail ile ilişkilerinde, 7 Ekim öncesine kıyasla daha fazla parametreyi göz önünde bulundurmaları gerektiğini söyleyen Talha Köse, 'Aksa Tufanı' operasyonunun üzerinden 1 yıl geçmiş olmasına rağmen çatışmanın bölgesel savaşa dönüşme ihtimalinin her zamankinden daha fazla olduğunu vurguladı. Bölgesel savaşın bazı sistematik gerilimleri tetikleyebileceğini söyleyen Köse, "Çok kritik bir dönüm noktasındayız. Eğer İran'a çok daha kapsamlı bir askeri müdahale yapılacak olursa İsrail tarafından, ABD'nin de bu savaşa sürüklenme ihtimali söz konusu olur. ABD'nin sürüklendiği bir ortamda, Rusya ve Çin de böylesi bir gerilime tarafsız kalamazlar. Dolayısıyla şu anda bölgesel bir çatışma gibi görülen bu çatışma çok farklı bir noktaya evrilebilir" diye konuştu.