Brezilya’nın Rio da Jenario kentinde düzenlenen G20 zirvesi açıklanan bildiri ile sona erdi. 85 maddelik bildiride yoksullukla mücadele ve küresel kurumların reformu gibi konuların yanı sıra Ukrayna’dan Gazze’ye uzanan geniş coğrafyadaki krizlere değinildi.
Dünyanın en büyük 19 ekonomisi, Avrupa Birliği ve bu yıl ilk kez Afrika Birliği’nin katılımı ile düzenlenen zirvede Küresel Güney ülkelerinin talepleri ön plana çıktı. Zirve bildirisinin 62 ve 63. maddesi uluslararası kurumların reformuna odaklanırken, yeni düzenlemelerin 21. Yüzyılın gerçeklerine uygun olarak ele alınması gerektiğini vurguladı.
Rusya’nın Kazan kentinde düzenlenen BRICS zirvesinde de benzer şekilde Küresel Güney ülkelerinin artık dünyada en fazla değer yaratan bölge olduğu anımsatılmış, toplantı neticesinde ilan edilen bildiride Birlemiş Milletler, Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu gibi kurumların bu gerçekliğe uygun olarak kurgulanması talep edilmişti.
Küresel Gayri Safi Yurt İçi Hasılanın yaklaşık yüzde 85’ini oluşturan ve dünyadaki ticaret hacminin yüzde 80’ini temsil eden G20 üyelerinin yarsını Küresel Güney ülkeleri oluşturuyor.
Çin’in sekiz önerisi damga vurdu
Dünya liderlerini bir araya getiren zirvede Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping de küresel reform konusunda Dünya Ticaret Örgütü’ne özel bir bölüm ayırarak ““Dünya Ticaret Örgütü'nü (DTÖ) reform etme konusunda ilerlemeli, tek taraflılığa ve korumacılığa karşı çıkmalı, uyuşmazlık çözüm mekanizmasının normal işleyişini mümkün olan en kısa sürede geri getirmeli, Kalkınma İçin Yatırım Kolaylaştırma Anlaşması'nı DTÖ yasal çerçevesine dahil etmeli ve e-ticaret anlaşması konusunda erken bir mutabakat sağlamalıyız” dedi. İfadelerini kullandı.
Çin Cumhurbaşkanı ayrıca ülkesinin aldığı kararları ve önerilerini sekiz madde ile özetledi. “Adil ve rasyonel bir küresel yönetişim sistemini el ele vererek oluşturalım” başlıklı konuşmanın ilgili bölümünde 8 madde şöyle sıralandı:
1. Yüksek Kaliteli Kuşak ve Yol iş birliğini güçlendirmek
2. Küresel Kalkınma İnisiyatifi’ni uygulamak
3. Afrika’daki kalkınmayı desteklemek
4. Yoksulluğun azaltılması ve gıda güvenliği konusunda uluslararası işbirliği
5. Küresel Güney ülkeleri olan Çin, Brezilya, Afrika ve Afrika Birliği ile “Bilimde Açık Uluslararası İşbirliği Girişimi”
6. G20 ülkelerinin Küresel Güney’in işbirliğine katkısı için “G20 Ekonomileri Girişimcilik ve Araştırma Merkezi’nin çalışmalarının desteklenmesi.
7. G20 Yolsuzlukla Mücadele Planı’nın uygulanması.
8. En az gelişmiş ülkelere Çin’in açılım planı gereğince tarifelerin kaldırılması. 2030 yılına kadar Çin’in diğer gelişmekte olan ülkelerden yaptığı ithalatın 8 tirlyon doları aşması.
Filistin’e destek çağrısı Brezilya’dan yükseldi
G20 zirvesinin bildirisinde ayrıca İsrail'in Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi ve Lübnan'a yönelik saldırıları nedeniyle insani durumun felaket boyutlarına ulaşmasının derin endişelere yol açtığı belirtildi. İnsani yardımların ulaştırılmasındaki tüm engellerin kaldırılması gerektiği vurgulanan bildiride, "İnsani yardımların artırılması ve sivillerin korunmasının güçlendirilmesi yönündeki acil ihtiyaç ifade edildi. Filistinlilerin kendi kaderini tayin etme hakkı ve iki devletli çözüm vizyonuna sarsılmaz bağlılık teyit edildi." değerlendirmesinde bulunuldu.
Bildiride, İsrail saldırıları sonucunda Gazze Şeridi'nde yaklaşık 45 bin kişinin, Lübnan'da ise 3 bin 500 kişinin hayatını kaybettiği hatırlatıldı.