Çin

Fujian Tulou: Çin'in efsanevi toprak kaleleri, UNESCO Dünya Mirası Listesinde

Çin'in Fujian bölgesindeki gizemli dağların arasında yükselen antik kaleler, Fujian Tulou olarak biliniyor. Toprak mimarisinin en seçkin örneklerinden biri olan bu yapılar, sadece muhteşem görüntüleriyle değil, aynı zamanda köklü tarihleri ve benzersiz işlevleriyle de dikkat çekiyor.

Fujian Tulou (Tulou (土楼 ) toprak inşası anlamına gelir), Çin'in Fujian bölgesindeki kırsal konutlardır. Ülkenin güneydoğusunda yer alan bu dağlık il, bu geleneksel mimarinin pek çok örneğini barındırıyor. Topluluk binaları 12. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar Hakkalılar (Çin’de Han soyunun bir kolu) tarafından inşa edildi. Mimarileri boyutu, şekli, yapım tekniği ve hepsinden önemlisi benzersiz işleviyle tanınıyor. Hem savunma amaçlı hem de toplumsal bir organizasyon kurmak amacıyla inşa edildiler.

Çin’de Kuzey Song hanedanının 1120 civarında sona ermesi sırasında birçok çatışma çıktı ve kuzey eyaletlerinden birçok insan güneye göç etti. Hakka mültecileri anavatanlarından uzakta Fujian Eyaletine yerleştiler. Orada, tüm aileleri barındırabilecek, ortak bir merkezi alana sahip küçük toprak binalar olan ilk Tulou'yu inşa ettiler. Bu binalar köklerinden uzak aileler arasında önemli bir toplanma ve alışveriş yeriydi. Daha sonra Ming Hanedanlığı döneminde (14. yüzyılın sonlarından 17. yüzyılın başlarına kadar) eğitime özel önem verildi. Tuluo'nun biçimi gelişti ve çeşitlendi; okullara ve diğer topluluk işlevlerine ev sahipliği yaptı. Son olarak, farklı klanlar arasındaki çatışmalar ve daha sonra Çin-Japon savaşları, Tulou'nun mimarisini etkileyerek savunma işlevlerini güçlendirdi.

Fujian kalelerinin inşaatı ve yapısı

Tulou'nun yapısı bölgeden gelen malzemelerle yapılmıştır. Dış duvarları kil, toprak, kireç ve taştan, iç yapısı ise kemik yapı şeklinde dikey olarak düzenlenmiş bambudan yapılmıştır. Taş taban (çoğunlukla kumtaşı), geniş dış toprak duvarın alt kısmının 3 m kalın olmasını sağlar.

Duvarın üst kısmı da aynı teknikle oluşturulmuş ancak kalınlığı yaklaşık 1.50 m'ye inmiştir. Bunun iki sebebi var. Birincisi zeminin dışarıdan gelebilecek saldırılara karşı yalıtılması, ikincisi ise sert geçen kış aylarında sıcaklık konforunun sağlanması. Ayrıca enine toprak duvarlar da oldukça kalın olup, yangın duvarı görevi görmektedir. Binalar iki ila beş katlıdır ve dikey olarak bölünmüştür; enine duvarların yapısına bağlı olarak her aile her katta iki veya üç odaya sahiptir. Son olarak kiremitli çatılar yapıyı birleştirir ve avluya bakıyor.

Sosyal hiyerarşi yok herkes aynı seviyede

Fujian Tulou, savunma kalelerinin yanı sıra topluluk binalarıdır. Formları birkaç aileyi aynı binada veya bütün bir klanda birleştirmeye izin verir. Bu pişmiş toprak duvarlarının içinde 800 kişiye kadar barınabilir. Tulou'nun mimarisi ve organizasyonu sosyal hiyerarşiyi yeniden üretmiyor; herkes aynı seviyede. Odalar aynı büyüklükte, aynı pencereli, ailenin büyüklüğüne göre dikey olarak yükselen odalardır. Dış duvar süslemeden yoksun ve az sayıda açıklığa (özellikle zemin seviyesinde) sahipken, iç çekirdeğe bakan duvar daha süslü, daha açıktır. Aslında iç avlular aile birliğinin, paylaşımın mekânlarıdır. Bu avluların ortalarına genellikle alçak binalar inşa edilir, bunlar çocukların eğitim yerleri veya ataların anıldığı yerlerdir. Ayrıca merkez meydan bir pazar, bir ticaret alanı, toplumun ortak alanı olarak da hizmet verebilir.

Bölgesel malzemelerin kullanımı, bunların manzaraya entegrasyonu ve bu bilginin yüzyıllar boyunca aktarılması, Fujian Tulou'yu erdemli ve kapsayıcı yerel mimarinin mükemmel bir örneği haline getiriyor. Ancak aynı zamanda farklı tipolojileriyle de tanınabilirler. Başlangıçta Fujian Tulou, içi açık olan kare bir şekli ( fanglou 方楼) takip ediyordu. Köşeler daha açıkta, daha az aydınlık ve belirgindi. Daha sonra yuvarlak şekil ( yuanlou 圆楼) uygun bir alternatif haline geldi. Dairenin şekli, topluluk fikrini ve savunma stratejisini güçlendirdi ve daha iyi bir havalandırma inşa edildi. Dikdörtgen şekil de orijinal kare şeklinden farklı olarak farklı bir şekilde gelişti. Bu üç tipolojiden oval, altıgen veya yarım ay gibi başka formlar da gelişti.

Fujian Tulou, Fujian dağlarına entegre edilmiş yüksek performanslı bir binada Çin ailesinin geleneksel toplumsal modelini yeniden üretirken, klanların savunmasına ve refahına ve mükemmel özerkliğine olanak sağladı. Tüm bu özellikler onları, içinde yaşayan klanın imajını yansıtan ikonik binalar haline getirdi. 2008 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası unvanını aldı.

Zülal Çelik ÇİN HABERLERİNİN TAMAMI İÇİN TIKLAYIN