Chen Tingyao
Aynı gün içinde, Filipinler'e ait sahil güvenlik, resmi hizmet ve balıkçı gemilerinin, Çin'in Huangyan Adası'nın karasularına girmeye çalıştığı bildirildi. Bunun yanı sıra, birkaç gün önce Filipinler’e ait gemilerin, balıkçılık bahanesiyle Çin’in Nansha Adaları’na bağlı Houteng Resifi yakınlarındaki karasularında yasa dışı şekilde toplandığı tespit edildi.
Çin Sahil Güvenliği, Filipinler’e ait gemilere yasal olarak kontrol önlemleri aldı.
Filipinler Güney Çin Denizi’nde neden yeni provokasyonlar başlattı?
Filipinler Devlet Başkanı Ferdinand Marcos, 8 Kasım’da sözde Deniz Yetki Alanı Yasası ve Takım Adaları Deniz Hatları Yasası adlı iki yasayı onayladı. Adı geçen iki yasada, Çin’in Huangyan Adası ve Nansha Adaları’na ait birçok resif ve ilgili sular, yasa dışı olarak Filipinler’in karasularına dâhil edildi. Filipinler, bu girişimiyle kendi ulusal yasalarını kullanarak, Güney Çin Denizi Tahkim Davası’nın uluslararası hukuk tarafından geçersiz sayılan kararlarını hayata geçirmeye çalışıyor.
Filipinler’in bir ay geçmeden Güney Çin Denizi’nde yeni provokasyon girişimlerinde bulunması, ulusal yasalarını kullanarak uluslararası hukuka aykırı iddialarını desteklemeye yönelik somut bir adım olarak değerlendiriliyor.
Analistler Filipinler’in provokasyon girişimlerinin Marcos yönetiminin Güney Çin Denizi sorunundaki provokatif politikalarıyla tutarlı olduğuna dikkat çekti. Analistlere göre, Filipinler’in bu tür politika yaklaşımının en doğrudan amacı, Güney Çin Denizi sorunundan "faydalanmak", kamuoyunda Güney Çin Denizi sorununu gündeme getirmeyi sürdürerek Çin’i karalamak ve “Çin tehdidi teorisi”ni yaymak için sürekli argüman yaratmaktır.
Çin’in Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilci Yardımcısı Geng Shuang, 2 Aralık’ta Çin hükümeti adına BM’ye Çin Halk Cumhuriyeti Hükümetinin Huangyan Adası Karasularının Esas Hattına İlişkin Açıklaması’nı ve ilgili deniz haritasını tevdi etti. Bu tevdi, Çin’in sözleşmeye taraf bir devlet olarak BM Deniz Hukuku Sözleşmesi kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirme konusundaki bir uluslararası uygulamasıdır ve aynı zamanda Huangyan Adası üzerindeki egemenliği ve idari yargı yetkisini kullanmak için meşru bir hamlesidir.
Aynı gün Filipinler’e ait gemiler, tekrar Güney Çin Denizi’ne izinsiz giriş yapmaya çalıştı. Filipinler bu girişimiyle Çin’in Huangyan Adası’nın karasularının esas hattını yayınladıktan sonra ne tür hak koruma ve kolluk önlemlerini alacağını test etmeyi amaçlıyor.
Marcos yönetimi aynı zamanda Güney Çin Denizi’ndeki provokatif girişimleriyle özel siyasi çıkar arayışında bulunmayı da amaçlıyor. Bunun arkasında Filipinler’in yasadışı kazanımlarını sağlamlaştırma ve Güney Çin Denizi’ndeki yasa dışı hak iddialarını genişletme niyeti de gizlidir. Ayrıca, Filipinler Güney Çin Denizi’nde provokasyon girişimleriyle bir sonraki Washington yönetiminden daha fazla somut destek almayı da umuyor.
Sorumlu bir büyük ülke ve Güney Çin Denizi’nin en uzun kıyı şeridine sahip ülkesi olan Çin, bölgedeki meselelerin çözümünde her zaman tutarlı ve istikrarlı bir yaklaşım sergiliyor.
Çin, Güney Çin Denizi’ndeki anlaşmazlıkların doğrudan ilgili ülkelerle müzakere ve istişare yoluyla çözülmesi gerektiğine inanmakta ve bu ilkeye bağlı kalmaktadır. Çin aynı zamanda, kendi ulusal egemenliği, toprak bütünlüğü ve deniz hak ve çıkarlarını kararlılıkla savunmaya devam edecek.