Fas'a resmi ziyarette bulunan Estonya Dışişleri Bakanı Margus Tsahkna ile başkent Rabat'ta basın toplantısı düzenleyen Burita, basında yer alan Birleşmiş Milletler (BM) Batı Sahra Özel Temsilcisi Staffan de Mistura'nın ortaya attığı öneriyle ilgili konuştu.
Staffan de Mistura'nın, geçen nisan ayında Fas'a gerçekleştirdiği ziyaret sırasında bu öneriyi gündeme getirdiğini kaydeden Burita, "O dönem Fas heyeti, bu tür öneri ve fikirlerin reddedildiğini, hiç bir şekilde gündeme alınmadığını ve Batı Sahra'nın Fas'ın ayrılmaz bir parçası olması hasebiyle Rabat yönetiminin, bu tür fikirleri dinlemediğini ve dinlemeyeceğini Staffan de Mistura'ya iletti." dedi.
Burita, "Fas'ın, Batı Sahra ve buradaki egemenliği ile toprak bütünlüğü konusunda müzakerede bulunmadığını bilakis bir komşu ülkeyle (Cezayir) bölgesel bir anlaşmazlık hakkında müzakere ettiğini" dile getirdi.
"Batı Sahra konusu, ülkenin egemenliği ve toprak bütünlüğü hiçbir zaman müzakere masasında olamaz, hiçbir anlaşmaya konu olamaz." diyen Burita, şöyle devam etti:
"De Mistura'nın, bu önerinin nereden çıktığını, bu öneriyi kendisine kimin ilham ettiğini, onu kimin teşvik ettiğini ve bunun kendisinin mi yoksa belli bazı tarafların girişimi mi olduğunu belirtmesi gerekiyordu."
Geçen günlerde basında, De Mistura'ya atfedilen bir öneri gündeme gelmişti. Haberlere göre, söz konusu öneri Batı Sahra'nın Fas ile Polisario Cephesi arasında taksim edilmesini, Polisario'nun güneyde bir devlet kurmasını, Fas'ın da kuzeyde varlık göstermesini öngörüyordu.
Batı Sahra sorunu
Fas'ın 1975'te eski İspanyol sömürgesi Batı Sahra'yı topraklarına katmasının ardından Cezayir'in destek verdiği bağımsızlık yanlısı Polisario Cephesi ile Rabat yönetimi arasında başlayan gerginlik devam ediyor.
Fas, bölgenin kendi egemenliğinde kalması gerektiğini savunurken Polisario Cephesi Batı Sahra'nın bağımsız devlet olduğunu ileri sürüyor.
Polisario Cephesi, 1991'de BM arabuluculuğunda varılan ateşkes anlaşmasına kadar Fas güvenlik güçlerine karşı silahlı mücadele yürütüyordu. Ateşkes anlaşmasından bu yana Batı Sahra'nın statüsüyle ilgili görüşmeler başarıya ulaşamadı.
Yuvarlak masa toplantıları
Batı Sahra konusunda geçen yıllarda BM gözetiminde Fas ile Polisario Cephesi arasında, komşu ülkeler Cezayir ve Moritanya'nın da katılımıyla yuvarlak masa toplantıları yapılmıştı.
İsviçre'nin Cenevre kentinde birincisi Aralık 2018, ikincisi Mart 2019'da düzenlenen toplantının üçüncüsünün Mayıs 2019'da yapılması kararlaştırılmış ancak dönemin BM Batı Sahra Temsilcisi Horst Köhler'in sağlık sorunları gerekçeli istifası nedeniyle toplantı gerçekleştirilememişti.
Köhler'in istifasından 2 yıl sonra 6 Ekim 2021'de Staffan de Mistura BM Genel Sekreteri'nin Batı Sahra Özel Temsilcisi oldu.
Cezayir, 22 Ekim 2021'de Batı Sahra sorununun görüşülmesi için Cenevre'de düzenlenen "yuvarlak masa toplantıları"ndan çekildiğini açıklamıştı.
