Gökhun Göçmen
Soğuk Savaş döneminin ardından küresel piyasalara yön veren Batılı şirketler hegemonyasını keskin biçimde kaybediyor. Çin’in reform ve dışa açılma politikası ile birlikte küresel ekonomik bir güç statüsüne yükselmesi ülkenin Cumhurbaşkanı Xi Jinping döneminde hız kazandı. Çinli şirketlerin yaptıkları doğrudan yatırımları ve pazar payının “Küresel Güney” olarak bilinen gelişmekte olan ülkeleri kapsayacak şekilde genişlediğini ifade eden İngiliz Economist dergisi yarışı kaybetme uyarısında bulunuyor.
“Çinli şirketler Küresel Güney’i kazanıyor” kapak dosyası ile bu hafta okuyucuları ile buluşan Economist dergisi, Çin’in bölgedeki operasyonlarının giderek belirginleştiğini duyurdu. Çin’in Küresel Güney ülkelerine yaptığı doğrudan yatırımın geçen sene üçe katlanarak 160 milyar dolara çıktığını anımsatan dergi “Çin aynı zamanda gelişmekte olan ülkelerde yaşayan 5 milyar tüketicinin peşinde. Çin, 2016’dan bu yana küresel güneyde satışlarını dörde katlayarak 800 milyar dolara taşıdı ve şimdi Çin, buraya gelişmiş ülkelerden fazla mal satıyor.” bilgisini paylaştı. Dergi “Çinli şirketlerin küresel güneydeki satışları, Japon çokuluslu şirketlerin satışlarını çoktan geride bıraktı. Mevcut eğilimlere göre, 2030 yılına kadar Avrupa firmalarının önüne geçecekler ve Amerikan firmalarıyla aynı seviyede olacaklar.” ifadelerini kullandı.
“Batı’nın asla yapamadığı şekilde ustalaştı”
“Batı için Çin’in yükselişi ile yüzleşmek rahatsız edici dersler içeriyor” diye yazan Economist dergisi, Çinli şirketlerin üretim üstünlüğü kadar Batı’nın yaptırım politikaları neticesinde yükselen tarifelerin de Pekin yönetiminin Küresel Güney’e yönelmesine neden olduğunu vurguladı.
Endonezya’dan Nijerya’ya geniş bir coğrafyada elektronikten, temiz enerjiye Çin’in neredeyse tüm alanlarda liderliğine işaret eden dergi “Bir zamanlar kalitesiz ürünler taklit ettiği için alay konusu olan Çin firmaları, Batılıların asla yapamadığı bir şekilde düşük gelirli tüketiciler için mal üretme becerisinde ustalaştığı anlamına geliyor.” değerlendirmesinde bulundu.
“Çin ödülleri şimdiden topluyor”
Çin ürettiği telefonlar sayesinde dünyanın dört köşesindeki insanların internete girebildiği, rekabetçi temiz enerjiler ile ülkelerin kalkınma şansı elde ettiğinin altını çizen Economist dergisi yazısını şöyle sonlandırdı:
“Batılı çokuluslu şirketler uzun zamandır sınır ötesi ticaret ve yatırımın başlıca temsilcileri ve açıklığın en büyük fayda sağlayanlar arasında yer aldı. Bugün ise dünyanın en hızlı büyüyen ve en kalabalık pazarlarında yerlerini teslim ediyorlar. Çin şimdiden ödüllerini topluyor.”
