Çin’in 6. en büyük azınlık etnik grup olan Yiler, uzun geçmişe dayanan tarih ve kültüre sahipler. Lake eşyasının yapımı yörede bin yıldan uzun bir geçmişe dayanıyor. İlkel zamanlarda kullanılan basit yaşam aletlerinden siyah lakeyle süslenen yaşam eşyalarına, ve daha sonra ham lake ve diğer doğal malzemeler kullanılarak yapılan lake eşyalara kadar, Yilerin lake kullanma tekniği tarihte sürekli geliştirildi ve 2008 yılına gelince ulusal düzeyde maddi olmayan kültür mirasları listesine dahil edildi.
Yilerin lake eşyası, onlarca işlemden sonra tamamlanır.
Yilerin lake eşyası, geleneksel yapım prosedürüne göre ham lakenin toplanmasından embriyonun seçilmesi ve yapımına, desenlerin çizilmesine ve lakenin boyanmasına kadar, onlarca karmaşık işlemden geçerek elde edilir. Yilerin lake eşyası için genellikle deri ve ahşap dahil 2 çeşit malzeme kullanılır, ama en çok ahşaptan olur. Ağaçlar kesildikten sonra yerin altına, derinlere gömüldükten sonra tekrar çıkarılır ve embriyonun yapımına başlanır. Renkleri ise lake ağacının balçığı, kızıl zırnık ve diğer doğal ürünlerle sağlanır. Böylece lake eşyası asit, alkali ve yüksek sıcaklığa dayanıklı olur.
Süs olarak kullanılan tabak
Yilerin lake eşyası, parlak aynı zamanda ağırbaşlı renkleri ve zarif desenleriyle insanları büyülüyor. Lake eşyasının renkleri, Yi milliyetinin estetik anlayışı ve manevi karakteristiğini yansıtıyor. Siyah, kırmızı ve sarı, Yi halkının 3 geleneksel rengidir. Yilerin kıyafetleri ve aksesuarlarında ve günlük yaşamlarında kullanılan eşyanın çoğu bu 3 rengi içerir. Siyah, ağırbaşlılık ve otorite, kırmızı sıcakkanlılık ve cesur, sarı ise aydınlık ve geleceği temsil eder. Lake üzerindeki desenler tabiattan ilham almış ve yaşamdan kaynaklanmıştır. Lake eşyasındaki zengin içerikli desenler arasında güneş, ay, yıldız, dağ, nehir, hayvan, bitki ve ilkel totemler yer alır. Yiler, desenlerin simetrik olmasına, şekil değişiminin soyutluğuna özen gösterir. Nokta, çizgi ve düzlemleri çok basit ve uygun şekilde çizerler.
Ahşaptan bir lake ürünü
Eyer şeklindeki bir lake ürünü
Lake ürünü olan bir müzik çalgısı
Zarif olan lake eşyası, Yilerin günlük yaşamında yaygın bir şekilde kullanılıyor. Geleneksel sofra takımı, içki takımı, çay takımı ve ev içi dekoratif eşyalara Yilerin evlerinde sıkça rastlanır. Yüksek estetik değere sahip ve kullanışlı olan lake eşyası, Yilerin kültürünün önemli sembollerinden biridir. Yi milliyetinden birisi, bebekliğinde annesinin hazırladığı çorbayı ahşap lakeli kaşıkla içer, yaşlanınca lakeli bir bardakla içki içer, hayatın tadını çıkarır… Lake eşyası, parmakların ucundaki bir sanat olduğu gibi, Yilerin nesilden nesile aktardığı kültürün taşıyıcısıdır.
Bir Yi ailesinde günlük yaşam için kullanılan lake eşyası
Bugün, Yilerin lake eşyası, özgün milli özelliğiyle zarif, büyüleyici renkleri ve desenleriyle dış dünya tarafından tanınıyor ve giderek daha çok insanın beğenisini topluyor. Bulunduğu dağlardan çıkıp dünyaya açılıyor ve yeni dinamizm kazanıyor.
Yilerin lake eşyasının türev ürünleri