Rusya ve Ukrayna arasında devam eden silahlı ihtilafın üçüncü yılına girilirken barış sürecini inşa etmek isteyen Çin yeni bir diplomasi dalgası başlattı. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mao Ning, olağan basın toplantısı sırasında Çin’in Avrasya İşlerinden Sorumlu Büyükelçisi Li Hui’nin “mekik diplomasinin” ikinci turu için 2 Mart’tan itibaren Rusya, Polonya, Ukrayna, Fransa ve Almanya’yı ziyaret edeceğini duyurdu. Çin’in Ukrayna krizinin çözümü için yapıcı rol oynamaya devam edeceğini söyleyen Mao Ning, uluslararası bir mutabakat tesis etmek istediklerini söyledi.
Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping 26 Nisan 2023’te Ukrayna lideri Volodimir Zelenski ile görüşmesinin ardından krizin siyasi çözümü için görüşmeler yürütmek üzere Çin'in Avrasya İşlerinden Sorumlu Özel Temsilcisi Li'yi görevlendireceğini bildirmişti.
Çin’in Avrasya İşlerinden Sorumlu Özel Temsilcisi Li, 15 Mayıs 2023'te Ukrayna'nın başkenti Kiev'de başladığı ziyaretlerinde sırasıyla Polonya, Fransa, Almanya ve Rusya'da temaslarda bulunmuştu.
Bakan Yardımcısı seviyesinde bir diplomat olan Li, 2009-2019 döneminde Çin'in Moskova Büyükelçisi olarak görev yapmıştı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in aşina olduğu bir isim olan Li, Kremlin tarafından güvenilir ve ikna edici bir figür olarak görülüyor.
Çinli diplomatın çantasında hangi dosyalar yer alacak?
Çin’in üst düzey diplomatı bölgeye düzenlendiği ikinci tur ziyaretlerde çantasında Beijing yönetiminin krizin yıldönümünde sunduğu 12 maddelik yol haritasının yer alması bekleniyor. Çin barış planı; bütün ülkelerin egemenlik hakkına yeniden saygı duyulması, Soğuk Savaş’ın geride bırakılması, çatışmaların durdurulması, barış masasına geri dönülmesi, insani krizin aşılması, sivillerin ve savaş esirlerinin korunması, nükleer tesislerin korunması, stratejik risklerin azaltılması, tahıl ihracatının devam ettirilmesi, tek taraflı yaptırımların durdurulması, sınai ve ekonomik ilişkilerin aktif hale getirilmesi, ülkenin yeniden inşa edilmesi gerekti maddelerini kapsıyor.
Taraflara yeni bir güvenlik mimarisi çağrısında bulunan Çin’e göre güvenlik bir bütün olarak ele alınmaz, bir başka ifade ile ülke ya da askeri ittifaklar eylemleri ile karşı tarafın meşru endişelerini görmezden gelirse silahlanma yarışı en nihayetinde savaşla sonuçlanabilirdi. Bu nedenle “güvenliğin bölünmezliği” ilkesinin Beijing’in yol haritasının merkezinde yer alması sürpriz olmayacak.
Çin’in hamleleri Rusya ve Ukrayna’da nasıl yankılanıyor?
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Çin’in yol haritasını “Krizi çözebilir ancak Batı buna hazır değil” sözleri ile değerlendirirken, Ukrayna’da son bir yıl içerisinde Beijing yönetimine giderek artan oradan ilgi gösteriyor.
Xi ile yaptığı telefon görüşmesini “uzun ve anlamlı” olarak niteleyen Zelenski, ocak ayındaki Davos zirvesinde Çin ile her seviyede daha fazla iletişim kurmak istediklerini söyledi. Ukrayna Dışişleri Bakanı Dimitri Kuleba ise Münih Güvenlik Konferansı kapsamında bir araya geldiği Çin Dışişleri Bakanı ve Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi Siyasi Büro Üyesi olan Wang Yi’ye Pekin’in çözüm çabalarından dolayı teşekkürlerini sunmuştu. Wang Yi ise burada yaptığı konuşmada Çin’in Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi içerisinde krizin tarafı olmayan tek ülke olduğunu, taraflara ölümcül silah göndermediklerini, yaptırım politikalarına katılmadıklarını ve siyasi çözüm hususunda ısrar edeceklerinin altını çizmişti.
Diğer Çin haberleri için tıklayınız.