Zülal Çelik
Çin Devlet Piyasa Düzenleme İdaresi, Google’ın Android işletim sistemi, Google Arama ve Chrome tarayıcısındaki tekelci uygulamaları nedeniyle soruşturulduğunu duyurdu. Ayrıca biyoteknoloji devi Illumina ve moda devi PVH kara listeye alındı. 1998 yılında kurulan Google ise, ana şirketi Alphabet’in bir yan kuruluşu olarak internet reklamcılığı, arama motorları ve bulut bilişim gibi alanlarda faaliyet gösteriyor. Şirketin küresel piyasa değeri 2,47 trilyon doları aşıyor. Ancak Android işletim sistemi dünya çapında yüzde 72,24’lük pazar payıyla lider konumda bulunuyor.
Çin’de faaliyetleri sınırlı olan Google, 2010 yılında ülkeye özel arama motoru hizmetlerini kapatmıştı. Ancak hâlâ Beijing, Shanghai ve Guangzhou’da çeşitli ofisleri bulunuyor ve Çinli şirketlerin yurt dışına açılmasına yönelik dijital reklamcılık hizmetleri sunuyor.
Avrupa ve ABD’de de Google’a karşı yaptırımlar yapılmıştı
Google, daha önce Avrupa Birliği tarafından 24 milyar Euroyu aşan rekor cezalara çarptırılmıştı. 2024 yılında ABD Adalet Bakanlığı da Google’ın çevrimiçi arama motoru pazarındaki hakimiyetini yasa dışı bulmuş ve şirketin Android işletim sisteminden ayrılması gerektiğini öne sürmüştü.
Çinli yetkililer, rekabeti artırmak ve piyasa düzenini korumak amacıyla Google’ın tekelci uygulamalarına yönelik soruşturmaların devam edeceğini belirtti. Google ise konuyla ilgili henüz resmi bir açıklama yapmadı.
Devler listesi
Çin, yalnızca Google’ı değil, ABD merkezli biyoteknoloji devi Illumina ve moda markalarının sahibi PVH (Calvin Klein, Tommy Hilfiger gibi markaların çatı şirketi) gibi firmaları da ticari kara listeye aldı. Yetkililer, bu şirketlerin piyasa düzenine zarar verdiğini ve bazı ticari faaliyetlerinde yasa dışı uygulamalar tespit edildiğini öne sürdü.
Çin’in yerli alternatifleri ve küresel rekabet
Google’ın karşısında Çin’in güçlü yerli alternatifleri bulunuyor:
Baidu: Google’ın en büyük rakibi olarak, yapay zeka destekli arama motoru ve otonom sürüş teknolojileriyle büyük yatırımlar yapıyor.
Alibaba Cloud: Çin’in en büyük bulut hizmeti sağlayıcısı olarak, Google Cloud’a karşı güçlü bir alternatif sunuyor. Asya pazarında genişleyerek Amazon Web Services (AWS) ve Microsoft Azure ile rekabet ediyor.
Tencent (WeChat & QQ): Google’ın reklam ve sosyal medya ekosistemine rakip olabilecek devasa bir kullanıcı tabanına sahip. WeChat’in süper uygulama modeli, Batılı teknoloji devlerinin henüz tam olarak yakalayamadığı bir başarıya işaret ediyor.
Huawei & HarmonyOS: Google’ın Android ekosistemine karşı en büyük meydan okumalardan biri. Huawei, ABD yaptırımlarına rağmen kendi ekosistemini inşa etmeye devam ediyor ve HarmonyOS’un kullanıcı sayısı hızla artıyor.
