Çin Komünist Partisi (ÇKP) 20. Merkez Komitesi Üçüncü Genel Kurul Toplantısı, pazartesi günü Çin’in başkenti Beijing’de başladı. Xinhua haber ajansına göre toplantı sırasında üst düzey Parti yöneticileri önümüzdeki yıllarda Çin’in ekonomik ve sosyal gelişimi için rol oynayacak şekilde reform ve dışa açılma politikalarını günümüzün şartlarına göre derinleştirme kararı alacaklar. ÇKP Merkez Komitesi Genel Sekreteri Xi Jinping, ÇKP Merkez Komitesi Siyasi Bürosu adına sunduğu çalışma raporu izlenecek bu politikanın sinyallerini verdi. ÇKP 20. Merkez Komitesi Üçüncü Genel Kurulu’nun perşembe gününe kadar sürmesi bekleniyor.
Çin’de “Üçüncü Oturum” olarak adlandırılan ve yaklaşık olarak beş yılda bir icra edilen toplantılar 1978’de başlayan ve son kırk yıldır “ekonomik mucize” olarak adlandırılan Çin’in reform ve dışa açılma süreçlerinde her zaman belirleyici rol oynadı. Örneğin; 2013 yılında 18. ÇKP Merkez Komitesi'nin Üçüncü Genel Kurul Toplantısı bildirisinde, sosyalist piyasa ekonomisinin, demokratik siyasetin, ileri kültürün, uyumlu bir toplumun ve ekolojik ilerlemenin gelişimini teşvik eden sistematik, entegre ve koordineli reformların uygulanmasına daha fazla dikkat edilmesi gerektiği vurgulanmıştı. Benzer şekilde, 2018 yılında 19. ÇKP Merkez Komitesi'nin Üçüncü Genel Kurul Toplantı bildirisinde, Parti ve devlet kurumlarının reformunun derinleştirilmesine ilişkin kararın önemi beyan edilmişti.
Dünya neden ÇKP toplantısını izlemeli?
Çin ekonomisinin bugünkü durumu göz önüne alındığında toplantıda alınacak kararların sadece ülke içinde değil dünya genelinde de dikkatle izlenmesi sürpriz olmayacak. Zira Çin Ulusal İstatistik Bürosu’nun hafta başında yayınladığı verilere göre Çin ekonomisi 2024’ün ilk yarısında bir önceki yıla kıyasla yüzde 5 oranında büyüdü ve Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’sı (GSYİH) yaklaşık 8,65 trilyon dolara ulaştı. İkinci çeyrekteki yüzde 4.7’lik oran Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) yüzde 5 büyüme tahmini ile uyumlu olmaya devam ederken, ülke küresel ekonomik büyümenin motoru olarak zirvedeki yerini koruyor. Uluslararası kurumların tespitlerine göre belirsiz küresel ekonomik koşulların baskısı altında büyüyen Çin, bu alanda Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa Birliği (AB) ülkeleri ve Japonya gibi başat güçleri geride bırakıyor.
Hedef derinleşen Çin modernizasyonu
Hafta başında bir araya gelen yetkililerin hangi konularda karar aldıkları şu ana değin bilinmese de son üst düzey toplantılar zirvenin gündemi hakkında bir çerçeve sunuyor. Xinhua’nın bildirdiğine göre; Parti yetkilileri ÇKP Merkez Komitesi’nin Reformu Daha Kapsamlı Bir Şekilde Derinleştirme ve Çin Modernizasyonunu İlerletme Kararı taslağı üzerinde görüşmeler yapacak.
ÇKP Siyasi Büro toplantısından yapılan açıklamada yetkililerin Çin modernleşmesinin ilerletilmesi hususunda ayrıntılı analizler yaptığının, reform ve dışa açılma konusunda bilimsel planlamalara son şeklinin verildiğinin altı çizildi. Oturumun sona ermesinin ardından bir bildiri yayınlanması bekleniyor.
Uzmanlar ne diyor?
ÇKP 20. Merkez Komitesi Üçüncü Genel Kurul Toplantısı’na dair Çinli uzmanların dikkat çekici yorumları da ülke basınında yer almaya devam ediyor. Çin Uluslararası Ekonomik Değişimler Merkezi Baş Araştırmacısı Zhang Yansheng, Üçüncü Genel Kurul’un üç temaya odaklanacağını belirtti. Uzman bu temaları; Çim modernizasyonu, yeni kaliteli üretim güçleri ve yüksek kaliteli kalkınma süreci olarak sıraladı. Zhang bu bağlamda "Yüksek kaliteli kalkınma, yeni çağda tavizsiz bir ilkedir ve aynı zamanda Çin'i kapsamlı bir şekilde büyük bir modern sosyalist ülkeye dönüştürmenin temel teması ve ana görevidir” ifadesini kullandı.
ÇKP Chongqing Belediye Komitesi Parti Okulu’ndan Profesör Su Wei de Çin ekonomisinin büyüme konusunda yeni bir konsept belirlediğini dile getirerek “Bu geçişin istikrarlı ve sorunsuz olmasını sağlamak için reformlarımızı daha kapsamlı bir şekilde derinleştirmek kritik önemde.” diye konuştu. Su Wei, Çin’in sağlam ve sürdürülebilir kalkınmasının temelinde reform, dışa açılma ve inovasyon olduğunu sözlerine ekledi.
Öte yandan uzmanlar Çin’in reform ve dışa açılma politikasının uluslararası toplumun beklentilerine de yanıt vereceğini dile getirmeye devam ediyorlar. Çin Uluslararası İlişkiler Üniversitesi’nden Li Haindong "Dünya derin değişimler yaşarken, uluslararası toplum hangi büyük gücün tutarlılık ve istikrar sağlayabileceğini, hangisinin daha öngörülemez ve risklerle dolu olduğunu açıkça görebiliyor," dedi. Çinli akademisyen Çin modernleşmesinin, reform ve dışa açılmasının özellikle dünyadaki birçok gelişmekte olan ülke için ilham kaynağını olduğunu vurguladı.