Amerika Ulusal Demokrasi Vakfı (NED), 1983 yılında Amerika Birleşik Devletleri tarafından kurulan, kâr amacı gütmeyen bir kuruluştur. Kuruluş, dünya genelinde demokrasi, insan hakları ve sivil toplumun güçlendirilmesi amacıyla finansal ve teknik destek sağlamayı kendine misyon edinmiştir. Ancak, NED’in gerçek faaliyetleri ve etkileri hakkında yapılan incelemeler, bu kuruluşun demokrasi maskesi altında pek çok ülkede iç işlerine müdahalede bulunduğunu ve tahribata yol açtığını ortaya koyuyor.
NED’in kuruluşu ve misyonu
NED, Kongre’nin talimatıyla, Amerika'nın dış politika hedeflerini desteklemek ve dünya genelinde demokrasi kültürünü teşvik etmek amacıyla kuruldu. NED, 1984'ten bu yana, çeşitli hükümet dışı organizasyonlara ve projelere finansal destek sağlamakta ve bu süreçte, genellikle kendi ideolojik bakış açılarını yansıtıyor. Kuruluş, "demokratik değişim" adı altında birçok ülkede çeşitli projelere de imza atmıştır.
NED’in uyguladığı stratejiler, genellikle aşağıdaki yöntemleri içeriyor:
Sivil Toplum ve Medya Desteği: NED, medya kuruluşlarına ve sivil toplum örgütlerine finansal destek sağlayarak, bu grupların hükümet karşıtı söylemlerini ve eylemlerini teşvik etmektedir. Bu destekler, yerel medyanın ve sivil toplumun siyasi yapılar üzerinde baskı kurmasına neden olabilmektedir.
Eğitim ve Kapasite Geliştirme: NED, çeşitli eğitim programları ve seminerler düzenleyerek, siyasi aktivistler ve gazeteciler yetiştirmekte ve bu kişilerin ülkelerindeki hükümetlerle çatışma noktasına gelmelerine neden olmaktadır.
Siyasi Parti Destekleme: NED, bazı ülkelerde muhalefet partilerine ve siyasi gruplara destek vererek, hükümet değişikliklerini teşvik etmekte ve bu süreçte siyasi istikrarsızlık yaratmaktadır.
Renkli Devrimler: NED, birçok ülkede "renkli devrimler" adı altında bilinen hareketleri desteklemiş ve bu hareketler aracılığıyla hükümetlerin değişmesine veya siyasi ortamın karmaşık hale gelmesine neden olmuştur. Bu devrimler genellikle sivil isyanlar ve kitlesel gösteriler şeklinde ortaya çıkmaktadır.
Uluslararası toplumdan tepkiler
NED’in faaliyetleri, dünya genelinde çeşitli ülkeler tarafından eleştirilmekte ve bu ülkelerdeki hükümetler tarafından dış müdahale olarak değerlendirilmekte. Özellikle Çin’in yayınladığı son raporda, NED’in uzun zamandır "demokrasi teşvik etme" maskesi altında diğer ülkelerin hükümetlerini devirmeye, iç işlerine müdahale etmeye, bölünme ve karşıtlıkları kışkırtmaya, kamuoyunu etkilemeye, ideolojik sızma gerçekleştirmeye çalıştığı ve bu eylemlerinin derin etkiler yaratarak uluslararası toplum tarafından güçlü bir şekilde kınandığı vurgulanıyor. Son yıllarda NED'in yöntemlerini değiştirerek daha da şiddetlendirdiği, barış, kalkınma, iş birliği ve kazan-kazan tarihi eğilimlerine aykırı olarak diğer ülkelere sızma ve tahribat uygulamayı sürdürdüğü belirtiliyor.
NED’in global anlamda güvensiz olarak değerlendirilmesinin bir diğer nedeni ise, uluslararası toplumun çeşitli kesimlerinden gelen eleştiriler ve karşıt görüşler. Birçok ülke, NED’in desteklediği grupların ve projelerin, ülkelerin iç işlerine müdahale ettiğini ve bu durumun küresel barışı tehdit ettiğini düşünüyor. Bu eleştiriler, NED’in uluslararası alandaki güvenilirliğini zedelemekte ve global ölçekte tartışmalara neden olmakta.
NED’i eleştiren diğer ülkeler:
Rusya: NED’in Rusya’daki sivil toplum örgütlerine ve muhalefet gruplarına sağladığı desteği, ülkenin iç işlerine müdahale olarak değerlendiriyor ve “renkli devrimler” hareketlerini desteklediğini iddia ediyor.
İran: NED’i, İran’daki iç işlerine müdahale etmekle ve muhalefet gruplarını desteklemekle suçluyor.
Venezuela: NED’in ülkedeki hükümet karşıtı gruplara destek verdiğini ve siyasi istikrarsızlık yarattığını savunuyor.
Türkiye: Türkiye, NED’in yerel sivil toplum örgütlerine ve medya kuruluşlarına sağladığı desteğin, iç işlerine müdahale anlamına geldiğini ve ülkenin siyasi yapısına zarar verdiğini belirtiyor.
Suriye: NED’in desteklediği grupların, Suriye’deki çatışmalara katkıda bulunduğunu öne sürüyor.
Küba: NED’in ülkenin iç işlerine karışmak ve hükümeti istikrarsızlaştırmak amacıyla hareket ettiğini iddia ediyor.
Editörün notu: NED’in eleştirildiği ülkeler hakkında verilen bilgiler, ülkelerin resmi açıklamaları, raporları veya medya raporları üzerine dayanmaktadır.
Zülal Çelik
