Zülal Çelik
Çin genelinde 2024 yılında ekonomik büyüme yüzde 5 seviyesinde gerçekleşti. Ancak bu oranı aşan 22 il dikkat çekiyor. Özellikle Guangdong, Jiangsu, Shandong gibi büyük ekonomiler, hem toplam büyüklükte hem de büyüme hızında başı çekerek ulusal ekonomiye yön verdi.
Guangdong, 14.16 trilyon yuanlık toplam üretim hacmiyle Çin’in en büyük ekonomik bölgesi olmaya devam etti. Jiangsu, 13.7 trilyon yuan ile ikinci sırada yer alırken, Shandong 9.85 trilyon yuanla üçüncü sıradaki yerini korudu. Bu üç eyalet, Çin’in toplam ekonomik üretiminin büyük bir kısmını oluşturdu ve ülkenin büyümesine öncülük etti.
Ekonomik büyüklük açısından ilk on eyalet, ülkenin toplam gayri safi yurt içi hasılasının yaklaşık yüzde 70’ini oluşturuyor. Ancak bu büyük eyaletler yalnızca hacimle değil, büyüme hızlarıyla da dikkat çekti. Jiangsu, yüzde 5.8’lik büyüme oranıyla dikkat çekerken, Shandong ve Sichuan yüzde 5.7 büyüme kaydetti. Bu oranlar, bölgesel sanayi yapısındaki dönüşüm ve hizmet sektörlerinin büyümesinden kaynaklanıyor.
Kuzeybatı'da yükselen bir yıldız: Xinjiang
Çin’in batı bölgeleri, enerji ve doğal kaynak zenginliklerini ekonomik büyümeye dönüştürmeye devam ediyor. Xinjiang, yüzde 6.1’lik büyüme oranıyla dikkat çekerken, Gansu ve İç Moğolistan yüzde 5.8 büyüme kaydetti. Bu eyaletler, hem fosil yakıt üretiminde hem de yenilenebilir enerji sektöründe önemli başarılar elde etti.
Örneğin, İç Moğolistan, toplam enerji üretiminde yüzde 9.1’lik bir artış kaydederek Çin’in lideri oldu. Rüzgar ve güneş enerjisi üretimindeki yüzde 27.9’luk büyüme, bölgedeki üretim kapasitesinin ne kadar hızlı geliştiğini ortaya koyuyor. Ayrıca, yeni enerji ekipmanlarının üretimindeki yüzde 36.5’lik artış, bu bölgelerin sanayi yapılarında dönüşüm yaşadığını gösteriyor.
Xinjiang ise tekstil, madencilik ve enerji sektörlerindeki güçlü performansıyla büyümeye önemli katkılar sağladı. Özellikle tekstil üretiminde yüzde 27.4’lük büyüme kaydeden bölge, yerel sanayiye yeni bir soluk getirdi.
Gelişen teknoloji ve hizmet sektörü ekonomiyi sırtlıyor
Jiangsu ve Zhejiang gibi ileri teknoloji üretim üsleri, hizmet sektörü ile sanayiyi birleştirerek büyüme hızlarını artırdı. Jiangsu’da yüksek teknoloji endüstrisinin toplam üretimdeki payı yüzde 50.7’ye ulaştı. Ayrıca, yazılım ve bilgi teknolojileri hizmet sektörlerinde çift haneli büyüme oranları kaydedildi.
Hubei’de ise biyoteknoloji, elektronik ve otomotiv sektörlerinde kaydedilen büyüme, bölgenin üretim kapasitesini ileri teknolojiye yönlendirdiğini gösteriyor. Modern hizmet sektörleri ise bölge ekonomisinin yüzde 53’ünü oluşturuyor.
Bölgesel yarış ve sıralamadaki değişiklikler
Ekonomik sıralamada gözle görülür değişiklikler yaşandı. Örneğin, Sichuan, 2023’te Henan’ı geçerek Çin’in altıncı büyük ekonomisi oldu ve 2024’te bu yerini sağlamlaştırdı. Shanghai ve Beijing, büyüme oranlarını artırarak sıralamada üst sıralara yükseldi.
Chongqing ve Yunnan arasında yaşanan rekabet ise dikkat çekici. Her iki bölge de büyüme hızlarını artırarak Liaoning’i geçmeyi hedefliyor. Liaoning, özellikle ağır sanayiye bağımlı ekonomisinde dönüşüm gerçekleştiremediği için büyüme oranında geride kaldı.
Genel olarak bakıldığında, 2024 verileri Çin'in bölgeler arası dengesizliği azaltma ve yeni büyüme dinamikleri yaratma çabalarının olumlu sonuçlar verdiğini gösteriyor. Enerji ve teknoloji sektörlerindeki yatırımlar, özellikle Batı bölgelerinin ekonomik performansını yukarı çekmiş durumda. Guangdong gibi dev ekonomiler ise ülkenin istikrarını ve büyümesini desteklemeye devam ediyor.
Bu sonuçlar, Çin’in ekonomik büyümede çeşitlilik yarattığını ve hem gelişmiş hem de az gelişmiş bölgelerde yeni fırsatları değerlendirdiğini ortaya koyuyor.
