Liu Barış
Ortak bildiride, iki ülkenin devlet başkanları rehberliğiyle, Çin ve Brezilya arasındaki ilişkilerin tarihin en iyi dönemine girdiğine işaret edilerek, bu ilişkilerin strateji, kazan-kazan ve kapsamlılığının giderek belirgin hale geldiği, Küresel Güney ve gelişmekte olan büyük ülkeler arasındaki ilişkilere de örnek teşkil ettiği belirtildi. Nitekim, Xi Jinping’in Brezilya’ya yaptığı resmi ziyaret süresince, iki ülke arasında 30’dan fazla işbirliği sözleşmesi imzalandı. İki ülke ayrıca, “Kuşak ve Yol” İnisiyatifinin Brezilya’nın kalkınma stratejisiyle uyumlaştırılmasını onayladı.
Bu yıl, Çin ve Brezilya arasında diplomatik ilişkilerinin kurulmasının 50. yıl dönümü. Yerkürenin doğusunda ve batısında yer alan gelişmekte olan iki büyük ülke olan Çin ve Brezilya, ikili ilişkileri derinleştirebilen önemli fırsatlarla karşı karşıya bulunuyor. Çin ve Brezilya arasındaki ikili ilişkilerin yeni “altın 50 yılının” perdesi artık açılmaya başlıyor. Analistler, Çin-Brezilya ikili ilişkilerinde kilometretaşı niteliğindeki bu gelişmelerin iki ülke arasındaki ilişkilerin küresel strateji önemi taşıdığını ve uzun vizyonlu olduğunu bir kez daha kanıtladığını savundu.
Çin ve Brezilya’nın yeni bir “altın 50 yılı” nasıl etkin şekilde hayata geçirilecek? Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping, Çin-Brezilya ikili ilişkilerinin geliştirilmesi için 4 maddelik öneride bulundu. Buna göre, karşılıklı stratejik güven pekiştirilmeli, kalkınma stratejileri birbirleriyle uyumlaştırılmalı, küresel barış ve adalet birlikte korunmalı, insanlığın kader birliği oluşturulmalı. Bu öneri, ikili ilişkilerin gelişmesine ışık tuttu.
Xi Jinping’in son Brezilya ziyareti süresince, iki ülke, mevcut gerçekçi iş birliğinin derinleştirilmesi konusunda mutabık kaldı. Çin tarafı, ticaret, ekonomi, altyapı tesisleri, finans, bilim ve teknoloji, çevre koruma gibi alanlarda Brezilya ile iş birliğini pekiştireceklerini açıkladı. Brezilya ise, Çin’in ülkesinin en önemli stratejik iş birliği ortağı olduğuna dikkat çekerek, daha fazla Çinli işletmelerin Brezilya’da yatırım yapmasını beklediklerini açıkladı.
Gelişmekte olan ülkelerin kalkınmasında öncü rol oynayan Çin ve Brezilya’nın ikili ilişkileri çoktandır ikili boyutunu aşıp, küresel yönetişimin geliştirilmesi için de büyük önem taşıyor. İki ülke, Ukrayna krizini siyasi yolla çözmeyi öngören “altı maddelik öneri”yi birlikte açıkladı ve Filistin-İsrail çatışmasının sona erdirilmesi, “iki devletli çözüm”ün hayata geçirilmesi için ortak çağrı yaptı. Ayrıca iki ülke BM, G20, BRICS gibi çok taraflı mekanizma çerçevelerinde yoğun iş birliği yapacaklarına dikkat çekerek yoksulluk, açlık, bölgesel çatışmalar, iklim değişikliği, siber güvenliği ve geleneksel olmayan alanlarda güvenlik tehditlerini birlikte göğüsleyeceklerini açıkladı.
Brezilya’nın bir deyimi vardır: Dostluk şarap gibi, zaman geçtikçe daha lezzetli olur. Çin ve Brezilya arasındaki ilişkilerin daha sıkı olmasının, Küresel Güney ülkelerinin ortak çıkarlarına büyük güvence sağlayacağına, küresel barış ve gelişmenin korunmasına güç katacağına kesin gözüyle bakılıyor.
