Çin'deki tartışmalarından öğrendiğimize göre, Çin'e özgü sosyalizmin önünde zorlu iki görev bulunuyor:
1. Bilimsel teknolojik yenileşmeye dayalı modern sanayileşme;
2. Kırsal alanların, genel kalkınmaya ve ilerlemeye ayak uyduracak biçimde dönüştürülmesi...
Birincisinden başlayalım: Geleneksel sanayileşme modeli, 1 milyar 400 milyon nüfuslu Çin'in sosyalist inşayı ilerletme ve modernleşme ihtiyaçlarına yanıt vermez. Çin'in modern bir sosyalist toplum olabilmesi için yapay zeka, büyük veri kullanımı, kuantum hesaplama dahil, bütün ileri teknolojileri sanayileşmede kullanması gerekiyor. Bu yolla hem üretici güçleri geliştirebilir, hem üretimi artırabilir, hem de yüksek yaşam standardına ulaşmayı ve bu standardın daha eşitlikçi biçimde paylaşılmasını sağlayacak refahı oluşturabilir. Ayrıca ileri teknoloji kişi başına emek verimliliğini iki katına çıkarabileceği için Çin ekonomisinin stratejik dayanağıdır.
Öte yandan yenilikçi teknolojilere dayalı sanayileşme açısından, dışa açılmayı sürdürmek de zorunluluktur.
Çin yenilikçi teknolojiler konusunda son yıllarda büyük atılımlar yaptı. Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü'nün (WIPO) 2023 Küresel İnovasyon Endeksi'ne göre, Çin, altı göstergede dünyada birinci sırada yer aldı. Ayrıca dünya çapındaki 24 bilim ve teknoloji kümesi, ilk kez Çin'i alanında dünya birincisi yaptı. Çin, 220 milyona ulaşan toplam yetenek kaynağı sayısıyla, en eksiksiz kategorilere sahip dünyanın en büyük yetenek havuzuna sahip. Tam zamanlı Ar-Ge personeli sayısı 2022'de 6 milyonu aştı.
2023'ün Ocak-Ekim ayları arasında Çin'in yüksek teknoloji sanayisine yaptığı yatırım yıllık bazda yüzde 11,1 artış göstererek genel yatırımı 8,2 puan geride bıraktı. 2022'nin aynı dönemine göre otomobil imalatında katma değer yüzde 11,3, elektrikli makine ve teçhizat imalatında yüzde 13,6 arttı.
Kırsal alanlar talebi canlandırıyor
Kırsal alanların gelişimi ve dönüştürülmesi, 2025 yılına kadar sürecek olan 14. beş yıllık planın önceliklerinden biridir. Bu konuda özellikle ülkenin doğu kesiminde önemli başarılar elde edildi.
25 Aralık'ta sona eren yıllık Merkezi Kırsal Çalışma Konferansı, sosyalist modernleşmeyi ilerletmek ile tarım sektörünü güçlendirmek arasındaki bağa dikkat çekti. Tarım sektörü ayrıca gıda güvenliği bakımından da stratejik önem taşıyor.
Konferans, kırsal kesimin canlandırılmasının sürdürülmesine ve modernleşmesini hızlandırmaya yönelik görevleri belirledi.
Bu yıl su koruma ve yol inşaatı projeleri gibi altyapı yatırımları arttı. Ocak ayından Kasım ayına kadar su koruma inşasına 1,09 trilyon yuan (yaklaşık 153,6 milyar ABD doları) tutarında rekor yatırım yapıldı. Kırsal yollara yapılan sabit varlık yatırımı yıllık %5,1 artışla ilk üç çeyrekte 358,7 milyar yuana ulaştı.
Kırsal alanları canlandırmak yatırım, tüketim, sınai kalkınma ve başka açılardan Çin ekonomisi için muazzam bir potansiyel yaratıyor. Kırsal alanlardaki büyük yatırım talebi büyümenin önemli bir itici gücü. Gelecek beş ila 10 yıl içinde, yüksek standartlı tarım arazileri ve modern tarım tesislerinin inşası gibi kilit görevlerin, yaklaşık 15 trilyon yuan tutarında yatırım talebi yaratacağı öngörülüyor.
Kırsal alanlardaki çevrimiçi perakende satışlar, yılın ilk üç çeyreğinde önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 12,2 artarak 1,7 trilyon yuana ulaştı. Çin Otomobil Üreticileri Birliği'nin verilerine göre, kırsal kesimde yeni enerjili araç modellerinin satışları 2020, 2021 ve 2022'de sırasıyla yüzde 80, yüzde 169 ve yüzde 87 arttı. Bu araç satışlarının 2024'te de artmaya devam etmesi bekleniyor.
Göstergeler, kırsal alanların iç talebi artırmada önemli rolü olabileceğine işaret ediyor.
Öte yandan, nüfusun ve sanayinin daha az yoğun olduğu ülkenin batı ve kuzey kesimlerinde kent kümeleri inşa etme, böylece bu bölgelerde kent-kırsal alan gelişmesinde eşgüdüm sağlama fikirleri de tartışılıyor.
Bu tür projeler bölgeler arasındaki modernleşme ve kalkınma eşitsizliklerini ortadan kaldırmaya yardımcı olabilir.
***
Bilimsel Sosyalizme Çin karakteri kazandırmaya öncülük eden ve Çin'e özgü sosyalizmin temelini atan büyük devrimci önder Mao Zedung'u doğumunun 130. yıldönümünde saygıyla anıyorum.