İki lider, görüşmede Çin ile Rusya arasındaki diplomatik ilişkilerin kurulmasından bu yana geçen 75 yıl içinde kaydedilen başarıları özetlerken, ikili ilişkiler ve her iki tarafı ilgilendiren önemli bölgesel ve küresel meseleler üzerine derinliğine görüş alışverişinde bulundu. İki lider, ayrıca işbirliğinin gelecekteki yol haritasını da çizdi.
Xi-Putin görüşmesinin ardından, iki ülke bir ortak bildiri yayımladı. İki ülke arasında çok sayıda iş birliği belgesine imza atılırken, ikili ilişkilerin derinleşmesine dinamizm katıldı.
Günümüz dünyasına bakıldığında, Çin-Rusya ilişkilerinin “bloksuzluk, zıtlaşmama ve üçüncü tarafı hedef almama” özelliklerini taşıdığını söyleyebiliriz. Çin ve Rusya arasındaki ilişkiler, Soğuk Savaş dönemindeki askerî ve siyasi müttefiklik kavramından tamamen farklı olarak, uluslararası toplumda yeni tip uluslararası ilişkiler için iyi bir örnek teşkil ediyor, kaoslarla boğuşan dünyaya istikrar katıyor.
2013 yılından bu yana, Çin ve Rusya devlet başkanları 40’tan fazla kez görüştü. İki devlet başkanının stratejik rehberliği altında, ikili ilişkiler tarihin en yüksek seviyesine çıktı.
“İki ülke, barış içinde bir arada yaşamanın beş ilkesine daima sadık kalmalı, karşılıklı saygı ve eşitliğe bağlı kalmalı, karşılıklı güveni artırmalı, birbirlerinin endişelerine önem vermeli, birbirlerinin kalkınmasına karşılıklı destek sağlamalı.” Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping, Çin-Rusya iş birliğinin sırrını bu sözlerle açıkladı. Xi’nin ifadeleri, Çin-Rusya ilişkilerinin gelecekteki gelişme yönüne de ışık tutarken, kaos içindeki dünyaya derin bir ilham sundu.
Çin-Rusya iş birliğinin verimliliği, öncelikle karşılıklı siyasi güvenin sağlamlığına dayanıyor. Ticari ve ekonomik iş birliği, Çin-Rusya ikili ilişkilerindeki önemli noktalardan biri. 2023 yılında ikili ticaret 240 milyar doları aşarak, iki devlet başkanı tarafından belirlenen hedefe öngörülen tarihten önce ulaştı.Her ikisi de kültür alanında güçlü olan Çin ve Rusya, 2023 yılında seyahat amaçlı grup gezilerinde yeniden vize muafiyeti uygulamaya başladı. Çin-Rusya Kültür Yılı’nın düzenlenmesiyle birlikte, iki ülke arasında bir dizi kültür etkinliğinin de perdesi açıldı. İlerleyen dönemde halklar arası dostluk daha da pekiştirilecek.
Bu yıl, Rusya BRICS Dönem Başkanlığı’nı, Çin de Shanghai İşbirliği Örgütü Dönem Başkanlığı’nı üstlenecek. İki taraf, ilgili çalışmalarda karşılıklı destek sağlama sözü verdi.
Uzmanlar, Çin ve Rusya’nın uluslararası arenada koordinasyonu güçlendirmesinin bazı Batılı ülkelerin hegemonyacılığının kısıtlanması ve dünyanın bloklar arası zıtlaşmalar içine düşmesinin engellenmesi için yararlı olacağına işaret etti.
Uzmanlar, iki ülkenin iş birliğinin güçlenmesinin “Küresel Güney”in de gücünü artıracağı, küresel yönetişimin mükemmelleştirilmesi ile küresel barış ve kalkınmanın sağlanması için hayati önem taşıdığı kanısında.
Liu Barış
