Kazakistan’ın başkenti Astana’da 3-4 Temmuz'da gerçekleştirilecek Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Devlet Başkanları Zirvesi için hazırlıklar tamamlandı. Üye ülkeler Kazakistan, Çin, Rusya, Kırgızistan, Tacikistan, Özbekistan, İran, Hindistan ve Pakistan’dan devlet ile hükümet başkanlarının katılacağı zirvede Türkiye’yi ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan temsil edecek. Zirveye gözlemci ve diyalog ortağı olarak Belarus, Moğolistan, Azerbaycan, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri ile Türkmenistan liderleri de iştirak edecek.
“Beş parmağın oluşturduğu yumruk”
Yeni dönemde ŞİÖ’nün dönem başkanlığı alacak Çin’in Cumhurbaşkanı Xi Jinping, Kazakistan medyasına yazdığı makalede ŞİÖ’ye dair önemli tespitlerde bulundu. Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping, “Çin, Kazakistan’ın ŞİÖ’nün başkanı olarak örgütün nüfuzunu artırmak amacıyla başarılı ve verimli çalışmalarını takdir ediyor. ŞİÖ Astana Zirvesi’nin tüm tarafların ortak çabaları ile büyük bir başarıya ulaşacağına, ŞİÖ ailesinin üyelerini daha da yakınlaştıracağına ve ŞİÖ işbirliği için yeni ufuklar açmaya yardımcı olacağına hiç şüphem yok.” diye yazdı. Çin atasözlerine referans veren Çin lideri “Başarı tek bir amaca ulaşanlara gelir. Zafer, zorluk zamanlarında bir araya gelenlerindir. Kazakistan'da insanlar, bir aradaki beş parmağın güçlü bir yumruk oluşturduğunu ve birlik içinde çalışan insanların büyük bir güç oluşturduğunu bize anlatıyor.” ifadelerini kullandı.
Çin Cumhurbaşkanı Xi makalesinin devamında küresel durumun manzarasına değinerek şu değerlendirmelerde bulundu:
“Ülkelerimizin dünya çapında yüzyılda görülmemiş ölçekte hızlanan değişimlere karşı duyarlı olması gerekiyor. Küredeki değişim ve türbülans yeni tehditler ve meydan okumalar getiriyor ama aynı zamanda Çin ve Kazakistan arasında karşılıklı çıkara dayanan tam kapsamlı iş birliği için de ihtimaller ve fırsatlar yaratmakta. Biz Çinliler her meydan okumada bir fırsatın olduğuna ve meydan okuma ve fırsatların birbirinin yerine geçebildiğine inanırız. Çin zamanımızda meydana gelen tarihi değişimlere yanıt vermek için Kazakistan ile el ele vermeye hazır. Krizlerin ortasında yeni fırsatlar yaratmalı ve değişen ortamda yeni ufuklar açmalıyız. Çin, Kazakistan ile Birleşmiş Millletler’in merkezinde yer aldığı ve uluslararası hukuka dayanan uluslararası düzeni savunmak, çok taraflılık uyarınca hareket etmek, hegemonizme, güç siyasetine ve blok çatışmalarına karşı olmak için birlikte çalışmaya hazır olacaktır. Eşit ve düzene dayanan çok kutuplu bir dünya inşa etmek, evrensel olarak yararlı ve kapsayıcı ekonomik küreselleşmeyi teşvik etmek ve dünya barışı ve istikrarına daha fazla pozitif enerji sunmak ve kesinlik getirmek için birlikte çalışacağız.”
ŞİÖ nedir?
ŞİÖ’nün temeli, 1996’da Rusya ile Çin sınırında istikrarın sağlanması amacıyla anlaşma imzalamak üzere ilk kez Çin’in Şanghay kentinde bir araya gelen Rusya, Çin, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan liderleri tarafından "Şanghay Beşlisi" adıyla atıldı. 2001’de Özbekistan’ın da aralarında yer almasıyla "Şanghay Beşlisi", Şanghay İşbirliği Örgütü olarak kuruldu. 2017’de Hindistan ve Pakistan, sonrasında ise İran örgüte dahil oldu.
Belarus, Moğolistan ve Afganistan’ın gözlemci olduğu ŞİÖ’nde Türkiye, Azerbaycan, Mısır, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Katar, Ermenistan, Kamboçya, Kuveyt, Maldivler, Myanmar, Nepal ve Sri Lanka ise diyalog ortağı olarak bulunuyor. ŞİÖ’nün temel hedefleri arasında üye ülkeler arasında karşılıklı güveni güçlendirme, bölgede barış, güvenlik ve istikrarın korunması amacıyla işbirliğini geliştirme, terörle ortak mücadele, ekonomik işbirliğini geliştirme, kültürel etkileşimi artırma yer alıyor.
ŞİÖ Genel Sekreterliği Çin’in başkenti Beijing’de bulunurken ŞİÖ Bölgesel Terörle Mücadele Kuruluşu da Özbekistan’ın başkenti Taşkent’te faaliyet gösteriyor.
Diğer Çin haberleri için tıklayınız.
ü