Dünya

CIA Direktörü Burns'ten 'çarpıcı' analiz: Ortadoğu çok karışık

ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Direktörü William Burns, "Son 40 yılımın büyük kısmını Ortadoğu'da ya da bu bölge üzerine harcadım ve Ortadoğu'yu daha karmaşık ve bu kadar patlamaya hazır nadiren gördüm" yorumunu yaptı.

ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Direktörü William Burns, Amerikan dış politika dergisi Foreign Affairs için bir makale kaleme aldı. 'Ajanlık ve Devlet Yönetimi: Rekabet Çağı İçin CIA'in Dönüşümü' başlıklı makalesinde Burns, 7 Ekim'den sonra Ortadoğu'da yaşanan sürecin bir dönüm noktası olduğunu söyledi ve "Son 40 yılımın büyük kısmını Ortadoğu'da ya da bu bölge üzerine harcadım ve Ortadoğu'yu daha karmaşık ve bu kadar patlamaya hazır nadiren gördüm" ifadelerini kullandı.

Uluslararası kriz başlıklarında ABD'nin çıkarlarına göre yeniden sıralandığı bu yazı, yazarın kimliği düşünüldüğünde oldukça anlamlı. Zira, Ortadoğu'da bir 'karmaşa' tarif edilecekse, bu karmaşanın en büyük nedeni bölgeyi uzun yıllar boyunca istikrarsızlaştıran, darbeler, özel operasyonlar düzenleyen, vekil güçler eliyle bölgede savaşlar çıkaran CIA'dan başkası değil.

Yazısında Gazze'de halen devam eden katliamlarıyla gerilimin sadece bölgeyi değil tüm küresel sistemi ilgilendirdiğini kaydeden Burns, bölgesel düzlemde İran-İsrail denklemine ilişkin ise, "İsrail'in ve bölgenin güvenliği için anahtar, İran'la baş edebilmektir. İran rejimi mevcut krizde güçlenmiştir ve son bölgesel uzantısına kadar savaşmaya hazır gözükmektedir" ifadeleriyle 'niyetinin' bölgede barışın sağlanması mı yoksa Amerikan çıkarlarının daha agresif bir şekilde uygulanması mı olduğunu açıkça belirtti.

Burns'ün yazısında yer verdiği kriz başlıklarının hepsi, ABD'nin başlattığı ve bir tarafı olduğu uluslararası krizlerden başkası değil. Bu açıdan, Burns'ün bu 'kendin çal kendin oyna' yazısı bir 'durum değerlendirmesinden' çok 'niyet beyanı' olarak okunabilir.

Yine ABD tarafından tetiklenen Ukrayna krizine de değinen Burns, ABD'de Ukrayna yardımlarına karşı yükselen karşıt seslere de atıfla, "Şu kritik aşamada ABD için geri adım atmak ve Ukrayna'ya desteği kesmek tarihi anlamda kendi kalemize gol atmak olur" değerlendirmesinde bulundu. ABD'nin şu an karşı karşıya olduğu durumu Soğuk Savaş'ın bittiği döneme ya da 11 Eylül sonrası döneme benzeten CIA Direktörü ayrıca, ABD'nin artık Çin ve Rusya karşısında 'rakipsiz üstünlüğe' sahip olmadığı itirafında bulundu ve Çin'in 'uzun vadede daha büyük bir tehdit' olduğunu savundu. 'Sadece Çin üzerine odaklanan bir birim kurduklarını' aktaran Burns, "Çin, uluslararası düzeni yeniden şekillendirme niyeti ve bunu yapmak için ekonomik, diplomatik, askeri ve teknolojik gücü ile ABD'nin yegane rakibi olarak durmaktadır" değerlendirmesini yaptı. Çin'in yükselişinin tek başına sorun olmadığını, asıl sorunun Pekin'in eylemleri olduğunu savunan Burns, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in sadece ülkesinin dönüştürücü gücüne odaklanmayıp uluslararası sistemi 'yeniden yazma' niyetiyle daha büyük adımlar attığını belirtti. Burns, yazısında barış ve istikrardan bahsetmesine rağmen, ABD'nin tarihsel olarak müdahaleci politikalarının ve istikrarsızlık yaratabilecek hamlelerinin elbette ki farkında. Bu tür analizler de, tam olarak bu müdahaleciliğin devamı, ABD Başta olmak üzere Batı ülkelerindeki halkların artan hoşnutsuzluğunu bastırabilmek için gereken 'düşmanın' tarifi ve kamuoyunun hazırlanması amacıyla yazılıyor. DÜNYA HABERLERİNİN TAMAMI İÇİN TIKLAYIN