Dünya

Bu “AB" farklı: Türkiye’nin de katıldığı toplantıda Asya Birliği önerisi

Asya coğrafyasını kapsayan ilk oluşum olarak öne çıkan Asya İşbirliği Diyaloğu 22 yaşında. Bu yılki zirveye ev sahipliği yapan İran, Türkiye ve Çin’in de içinde yer aldığı platformun Asya Birliği’nin kurulmasına öncülük edebileceğini vurguladı.

Gökhun Göçmen

Uluslararası sistemin Batı hegemonyasının gerileyişine paralel olarak çok kutuplu hale gelmesiyle bölgesel işbirliği platformları giderek öne çıkıyor. Türkiye de son yıllar da çok boyutlu dış politikaya yönelen ülkeler arasında yer alıyor. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, 3-5 Haziran tarihlerini kapsayan Çin ziyaretinde Ankara’nın BRICS’e ilgi duyduğu açıklamasının ertesinde Rusya düzenlenen BRICS Dışişleri Bakanları toplantısına katıldı. Bakan Fidan, burada yaptığı açıklamada BRICS’in uluslararası çeşitlilik açısından önemini vurgularken 24 Haziran’da katıldığı bir televizyon programında ise "BRICS’in Avrupa Birliği’ne nazaran farklı ve güzel tarafı bütün medeniyetleri, dinleri içinde barındırıyor olması. Güzel bir platform." ifadelerini kullandı.

Türkiye’nin BRICS’e katılıma ihtimali tartışılmaya devam ederken, üyesi olduğu Asya İşbirliği Platformu ise son toplantısında ise bölgesel iş birliği önerileri gündeme geldi. Ev sahibi İran Dışişleri Bakanı Ali Bagher Kani, kaleme aldığı makalede önce bir Asya Topluluğu ardından ise Asya Birliği’nin kurulmasını gündeme getirdi. Kani “Bir "Asya Topluluğu" oluşturmak Asya İşbirliği Diyaloğu’nun belirtilen hedeflerinden biridir. Asya'nın zengin kültürel mirası ve kalıcı değerlerinin yanı sıra kıtanın güçlü potansiyeli, ekonomik ve teknolojik temelleri de göz önüne alındığında bunun önemli faydalar sağlayacağı şüphesizdir. Bu aynı zamanda Asya devletlerini uygun bir zamanda Asya koalisyonları ve nihayetinde bir "Asya Birliğini" oluşturmaya teşvik edecektir.” diye yazdı. İran Dışişleri Bakanı uluslararası toplumun tek kutupluluk döneminde uğradığı zararları telafi etmek adına BRICS ve Şanghay İşbirliği Örgütü gibi platformlara yöneldiğini vurguladı.

Asya'nın genelini kapsıayan ilk oluşum

Türkiye’yi Dışişleri Bakan Yardımcısı Burhanettin Duran’ın temsil ettiği Asya İşbirliği Diyaloğu 22 yıl önce kuruldu. Asya coğrafyasının genelini kapsayan ilk uluslararası oluşum olma özelliğini taşımakta olan Asya İşbirliği Diyaloğu’nun halihazırda ASEAN, SAARC, CICA, İİT, KİK, Avrasya Ekonomik Birliği ve ŞİÖ üyesi ülkeler dahil farklı bölgesel örgütlere mensup toplam 35 üyesi bulunuyor.

Asaya İşbirliği Diyaloğu’nun üye ülkeleri arasında Türkiye, Çin, İran, Tayland, Endonezya, Malezya, Filipinler, Brunei, Singapur, Kamboçya, Vietnam, Myanmar, Laos, Nepal, Rusya, Japonya,  Moğolistan, Güney Kore, Hindistan, Afganistan, Pakistan, Bangladeş, Sri Lanka, Butan, Kuveyt, Bahreyn, Suudi Arabistan, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri, Umman, Filistin, Kazakistan, Özbekistan, Kırgızistan ve Tacikistan yer alıyor.

ü