Çin’in Makao Özel İdari Bölgesi, 20 Aralık günü Portekiz yönetiminden anavatana dönüşünün 25. yıl dönümünü kutluyor. Burası dünyanın farklı kültürel ve etnik grupların 20 kilometrekareden biraz daha büyük bir kara parçasında yoğun topluluklar halinde yaşadığı çok yönlü bir yeri.
UNESCO tarafından Dünya Mirasları Listesi’ne alınan Makao'nun tarihi merkezi Çin ile Batı arasındaki en erken ve en uzun süreli karşılaşmaların tanığıdır. Dar ve uzun alanda Deniz Tanrıçası Mazu'ya adanmış A-Ma Tapınağı', önemli bir Çin tarihi figürünün eski ikametgâhı olan Mandarin Evi’ne ve bir zamanlar Uzak Doğu'nun en büyük Katolik kiliselerinden biri olan St. Paul Harabeleri gibi tarihi binalar yer alır. Burası bir “medeniyet laboratuvarıdır”. Makao’nun diğer unvanları arasında "Doğu Asya'nın kültür başkenti”, “En iyi Asya konferans şehri” ve "yaratıcı şehir ve yemek başkenti" gibi ifadeler de bulunuyor.
Kültür ve spor turizmi
Çin ve Batı kültürlerinin yakınlaşmasının özellikleri bölgenin turizminde birçok değişim projesi markasıyla öne çıkıyor. Makao Uluslararası Müzik Festivali, Saray Müzesi, yıllık kültürel kalıntılar sergisi, Makao-Çin-Portekiz Kültür ve Sanat Festivali, Makao Uluslararası Senfoni Geçit Töreni bunlardan bazıları. Bölge yönetimi Makao’nun “sahne sanatları başkenti” olması için de çalışıyor. Son iki yıl içinde yurt içinden ve yurt dışından 70'ten fazla sanatçı ve grubun yer aldığı, 150'den fazla pop müzik konseri de dahil olmak üzere, yaklaşık 500 büyük ölçekli performans başarıyla gerçekleştirildi.
7 Aralık'ta Makao'nun 2024'te ağırladığı turist sayısı 32 milyon 545 bine ulaştı ve bu sayının 33 milyonu aşması bekleniyor. Bu yıl 71’incisi düzenlenen ve 100 bini aşkın kişinin izlediği Makao Grand Prix'si gelenekselleşen etkinliklerden biri. Makao Uluslararası Maratonu, Dünya Masa Tenisi Profesyonel Ligi (WTT) Makao Şampiyonası, Makao Snooker Ustaları Daveti bölgeyi dünyanın dört bir yanındaki sporseverlerin ilgi odağı haline getirdi ve aynı zamanda spor turizminin gelişmesini sağladı.
Başarılı bir model
1999'dan beri Makao, sosyalist Çin içinde kapitalist sistemini ve yaşam biçimini sürdürmesini sağlayan benzersiz bir düzenleme olan "bir ülke, iki sistem" politikasıyla yönetiliyor. Makao, "bir ülke, iki sistem" politikasının uygulanmasında başarılı bir model ortaya koydu. Makao'nun başarısı, merkezi otoritelerle olan güçlü ilişkisine, etkili siyasi sistemine, hızlı ekonomik büyümesine, yaşam standartlarında önemli iyileştirmelere ve çeşitli etnik grupların uyumlu bir şekilde bir arada yaşamasına bağlanıyor.
Kavram, ilk olarak 1980'lerde ülkeyi yeniden birleştirmek için, Çin’in eski liderlerinden Deng Xiaoping tarafından, başlangıçta Çin’in Taiwan adasını düşünerek önerildi. Daha sonra, 1990'ların sonlarında sömürgeci güçlerden devredilmelerinin ardından Çin'in iki özel idari bölgesi Hong Kong ve Makao'da uygulandı.
Bir zamanlar "kumarhane şehri" olarak bilinen ve gangster filmlerinin sık sık fonu olan Makao, ekonomik canlılığı, düşük suç oranları ve olağanüstü kamu refahı ile kutlanan hareketli bir merkeze dönüştü. Bu yıl Forbes dergisi, Makao'yu Lüksemburg'un ardından dünyanın en zengin ikinci yeri olarak sıraladı.
Ancak uzmanlara göre politika kapsamındaki başarı reçetesi, "tek ülke"nin sunabileceğinden daha fazlasıdır. Makao, daha açık bir ekonomik model ve özellikle oyun sektörü olmak üzere gelişen eğlence ve dinlence endüstrileri de dahil olmak üzere "bir ülke, iki sistemin" avantajlarından yararlandı.
Geride kalan çeyrek yüzyılda, "bir ülke, iki sistem" politikası Makao'nun hızlı ekonomik büyümesini yönlendirdi. 1999 ile karşılaştırıldığında, kişi başına düşen GSYİH dört katından fazla artarak 2023'te yaklaşık 70 bin ABD Dolarına ulaştı. Bu, genel olarak anakaranın ekonomik yükselişiyle farklı bir yolda paralel olarak gerçekleşti.
Korunan unsurlar
Dil ve mimari gibi Portekiz kültürel unsurları çoğunlukla korunuyor. Bölge yöneticileri oyun sektörüne olan yoğun bağımlılığı azaltmak için ekonomiyi çeşitlendirmede yeni ilerlemeler kaydedildiğini ve bölgenin bir dünya turizm ve eğlence merkezi haline getirilmesinin hedeflendiğini söylüyor. Geleneksel Çin tıbbı, modern finans, bilim-teknoloji, sergiler ve kongreler ile kültür ve spor gibi sektörler hızla büyüyor.
Makao, kapitalizmden Konfuçyüsçülüğe ve sosyalizme, Makao doğumlu Portekizlilerden anakaralılara ve Güneydoğu Asya ülkelerinden gelen göçmenlere kadar, Makao nadir çatışmalara rağmen her zaman kültürler arası alışverişlerin ön saflarında yer aldı. Uzmanlar, Makao'nun "bir ülke, iki sistem" kapsamındaki mevcut başarısının tavanı değil, daha ziyade "yeni bir başlangıç noktası" olduğu görüşünde