Beyaz Saray'ın 2025 bütçe teklifi: 'Demokrasi ihracı' sürüyor

Beyaz Saray, 2025 mali yılına yönelik hükümet harcamalarını içeren bütçe teklifini açıkladı. ‘2025 Mali Yılı Bütçesi: Ukrayna'nın Desteklenmesi ve Rusya'nın Stratejik Başarısızlığının Sağlanması’ başlığıyla yayınlanan bütçe teklifinde, yalnızca Ukrayna da değil, Ukrayna ile birlikte ABD’nin ‘Çin ve Rusya’ya karşı’ etki alanını genişletmekte olduğu -veya genişletmeye çalıştığı- ülkelere yönelik de ‘demokratik’ yatırım planları bulunuyor. 

482 milyar dolar Ukrayna'ya

Rapora Ukrayna için teklif edilen rakamın, ülkenin ‘ekonomik toparlanmasına yardımcı olacağı’, ‘Rusya’ya karşı savunma yeteneğini’ ve hem de ‘AB’ye katılım için gereken reformlara doğru ilerlemeyi’ sağlayacağı iddia ediliyor. “Ukrayna, ortaklarının desteğiyle egemenliğini ve demokrasisini savunabilir ve savunacaktır. Diktatörlerin durdurulmadığını, yollarına devam ettiklerini ve Amerika'ya maliyetinin arttığını tarihten biliyoruz” ifadeleriyle gerekçelendirilen raporda, Ukrayna için ayrılan rakam 482 milyar dolar olarak teklif edilmiş. 2025 yılı mali taleplerinde, Ukrayna’ya ayrılacak 482 milyar doların dağımı ise şu şekilde listelenmiş: • Ukrayna'daki reformları, sivil toplumu, hukukun üstünlüğünü ve seçim bütünlüğünü desteklemek amacıyla ekonomik ve kalkınma yardımı 250,0 milyon dolar, • Ukrayna'nın Rus saldırganlığına karşı savaşı kazanmasına yardımcı olmak amacıyla acil ve orta vadeli yetenekler için Yabancı Askeri Finansman’a (FMF) 95 milyon dolarlık güvenlik sektörü yardımı, • Sağlık programları için 71 milyon dolar, • Sivil güvenliğin desteklenmesi, hukukun üstünlüğü ve kitle imha silahlarının arındırılması ve yayılmasının önlenmesi gibi diğer güvenlik yardım faaliyetleri için 66 milyon dolar. Bu noktada hatırlamakta fayda var: ABD Temsilciler Meclisi, 2023 mali yılı için kabul ettiği 1,66 trilyon dolarlık finansman tasarısının 44.9 milyar doları Ukrayna’ya ayrılmıştı.

‘Ukrayna'nın ötesinde’

‘Ukrayna’nın ötesinde’ ara başlığıyla devam eden bütçe teklifinde ayrıca, ‘Avrupa, Avrasya ve Orta Asya’ya’ 999 milyar dolar teklif edilmiş.  Gerekçesi ise şu ifadelerle aktarılıyor:  “Avrupa, Avrasya ve Orta Asya'da 999 milyon dolar, müttefiklerimizin ve ortaklarımızın direncini artırarak, demokratik reformları ilerleterek, Rus dezenformasyonuna karşı çıkarak, enerji ve siber güvenliğin güçlendirilmesi ve çatışmalardan etkilenen ekonomilerin istikrara kavuşturulması, halkın tarafsız medyaya erişimini geliştirerek bölgelerdeki kötü niyetli Kremlin ve Çin Halk Cumhuriyeti etkisine karşı koymak için kullanılacak.”  Raporda ayrıca, ‘ABD bütçesiyle’ demokratikleşmesine yardım edilecek ülkeler arasında Moldova, Belarus, Ermenistan ve Gürcistan da eksik bırakılmamış. 2025 Mali Yılı Teklifi’nin ‘ABD'nin Moldova ve Gürcistan gibi istikrarsız ortamlara sahip ülkelere verdiği sürekli desteğini yansıttığı’ iddia edilen rapor, ‘Belarus'ta demokratik bir geleceğe yönelik çabalar’, ‘Ermenistan'ın ekonomik ve demokratik dayanıklılığını ve Batı ile bağlarınının inşası’; ‘Batı Balkan ülkelerinin AB üyeliğine geçişinin desteklenmesi’ gibi amaçlar içeriyor. 

ABD bütçesiyle ‘araştırmacı gazetecilik’

Ve elbette medya… Bütçe teklifine göre ABD yardımı, ‘bölgesel gazeteci ağları aracılığıyla profesyonel araştırmacı gazeteciliği teşvik etmek; ve bölgesel istikrarı ilerletmek için halklar arası bağları ve ekonomik entegrasyonu teşvik etmek’ görevini de yürütecek.

Estonya, Letonya, Litvanya…

Raporda Yabancı Askeri Finansman (FMF) için talep edilen 204.2 milyon doların 150 milyon doları ‘Avrupa ve Avrasya Bölgesi operasyon birimi’ için, 9.75 milyon doları Baltık Devletleri'nin (Estonya, Letonya ve Litvanya) için ve 25.0 milyon doları da Gürcistan için ayrılmış.  Bu para ise, söz konusu ülkelerin ‘Putin’e karşı savunma kapasitelerini geliştirme’ ve ‘Ukrayna’ya yapılan yardımlar konusunda yardımcı olmayı’ amaçlıyor.  Görünüşe göre, Ukrayna, Moldova, Belarus, Estonya, Letonya, Litvanya, Ermenistan ve Gürcistan gibi ülkeler, ‘Rusya ve Çin'in artan etkisine karşı’ silahlar kadar para, fonlar ve ‘projelerin’ kullanıldığı savaşta kullanılmaya devam edilecek.  Ukrayna'daki Turuncu Devrim ve Maydan Darbesi, Moldova'nın Batı rotasıyla ilgili adımları ve Gagavuzya, Transdinyester gibi Rusya yanlısı bölgelere yönelik baskılar, Belarus'ta Batı yanlısı sivil toplum örgütlerinin liderliğinde gerçekleşen 2020-21 protestoları, Ermenistan'daki Paşinyan'ın liderliğindeki Kadife Devrim, Gül Devrimi Gürcistan'ının dinmeyen siyasi tansiyonu ve Baltık bölgesinin ABD'nin silah deposu haline getirilmeye çalışılması gibi olaylar, her seferinde ABD’nin mali ve siyasi yardımlarıyla doğrudan taraf olduğu toplumsal olaylardı. Bu ülkelerin renkli dönüşümleri, ABD’nin perde arkası politika oyununun ürünleriydi. ABD'nin uzun vadeli dış politikasına baktığımızda, bundan sonra da bu tür dönüşümleri desteklemeye devam edeceği açık. Son bütçe teklifinden de, ABD'nin bu politikasına tam gaz devam edeceği anlaşılıyor. Biden yönetiminin bütçe teklifinde, uluslararası yardımlar için en büyük dilimi yine Ukrayna kaparken, önümüzdeki dönemde hangi ülkelerde ‘demokrasi problemleri’, ‘toplumsal huzursuzluklar’, ‘iktidar değişiklikleri’ veya ‘barışçıl eylemler’ meydana gelebileceği konusunda ipuçları barındırıyor.  YAZARIN TÜM YAZILARI İÇİN TIKLAYIN