"Shanghai ruhu"
SİÖ üyeleri, yeni işbirliği, kalkınma, güvenlik, medeniyet ve küresel yönetişim kavramlarını hayata geçirerek ve yeni bir bölgesel işbirliği modeli inşa etmek için çalışarak "Shanghai ruhunu" ileriye taşımak istiyor. Çok taraflı işbirliği kurmak ve bir mekanizmanın bölgesel ve küresel istikrarı korumaya ve kalkınmayı teşvik etmeye yardımcı olmasını sağlamak için SİÖ’nün felsefesi, kuralları ve hedefleri büyük önem taşıyor.
Ancak dış ortamdaki değişiklikler ve SİÖ üyelerinin artması, örgütün mekanizmasında yeni arayışlara yol açtı. Astana zirvesinde SİÖ liderleri, örgütüm gelişimine yeni bir ivme kazandırmak ve iç çelişkileri gidermek amacıyla işbirliği konusunda fikir birliğine varma yollarını ele alacak.
Çin lideri Xi Jinping, 2013 yılında Astana'da Kuşak ve Yol İnisiyatifi’ni önerdi. Asya ülkeleri de kalkınma politikalarını buna koordine etmek için adımlar attı. Bu, SİÖ üyelerinin kapsadığı bölgedeki bağlantıyı geliştiren Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru, Çin-Orta Asya-Batı Asya Ekonomik Koridoru ve Çin-Rusya-Moğolistan Ekonomik Koridoru gibi mekanizmaların doğmasına yol açtı. Buna karşılık, ABD ve diğer Batılı ülkeler ekonomilerini Çin ekonomisinden ayırmaya çalışmakla uğraşıyorlar.
Kuşak ve Yol İnisiyatifi’ni üye devletlerinin kalkınma politikalarıyla birleştirmeye yönelik önemli bir platform olan SİÖ’nün bölgesel kalkınma ve işbirliği için yeni yollar açacağı söylenebilir.
“İttifak değil, ortaklık”
Üye ülkelerin liderleri SİÖ’nün ittifaktan değil, ortaklıktan yana olduğunu sürekli vurguluyor, Soğuk Savaş zihniyetini ve sıfır toplamlı oyunları reddederek tüm ülkeler arasında eşitliği ve geniş bir ortaklık ağıniye savunuyorlar. Uzmanlara göre, SİÖ’nün bölgesel durumları ve ulusal koşulları dikkate alma ve üye devletlerle gözlemci devletler ve diyalog ortakları arasındaki siyasi sistem, ekonomik güç ve kültürel gelenekler arasındaki farklılıkları uzlaştırma kapasitesi bulunuyor.
Çin’in önerdiği Kuşak ve Yol İnisiyatifi’nin vizyonu her geçen gün genişliyor ve deneyimler artıyor. Bu inisiyatifin yeni tip uluslararası ilişkilerin ve işbirlikçi bir bölgesel düzenin kurulmasına da katkıda bulunması bekleniyor.
SİÖ üyelerinin, kalkınma stratejilerinin koordinasyonunun ekonomik bölgeselleşmeyi teşvik edecek şekilde ulusal kalkınmayı ve ekonomik canlanmayı artırmaları gerekiyor. Kuşak ve Yol Girişimi aracılığıyla işbirliğinin genişletilmesi, SİÖ üyesi ülkelerdeki ulusal kalkınmaya ve insanların geçim kaynaklarına fayda sağlayacaktır.
SİÖ'nün önündeki yol
Ortak bir geleceğe sahip bölgesel bir topluluk inşa etmek için, temel konularda ve bağımsız kalkınma yollarında karşılıklı destek vermek karşılıklı siyasi güven inşa etmek, yatırımı ve ticareti kolaylaştırmak, dijital ve yeşil kalkınmayı teşvik etmek, geleneksel ve geleneksel olmayan güvenlik tehditlerine toplu olarak yanıt vermek izlenmesi amaçlanan yollar. SİÖ’nun başlıca kuruluş amaçları için uzun vadeli bölgesel istikrarı korumak, karşılıklı öğrenmeyi teşvik etmek ve dostlukları güçlendirmek gerekiyor. Bunun için de insanlar arası alışverişi artırmak, bölgesel ve küresel konularda işbirliğini derinleştirmek ve BM kurallarına dayalı uluslararası yasaları desteklemek öncelik kazanıyor. Şu anda ortak geleceğe sahip bir topluluk inşa etme ihtiyacı insanlığın önünde duruyor.
SİÖ üyeleri de ülkelerin ulusal güvenliğini daha iyi korumak amacıyla bölgesel ve küresel kalkınmaya katkıda bulunmaya, çok taraflı işbirliğini teşvik etmeye ve ortak stratejik çıkarlarını korumaya devam edecek. SİÖ de, BRICS de beş ülkeyle yola çıktı. Şimdi üye sayıları hızla artıyor. Çünkü ülkeler savaş veya gerilim değil, kalkınma istiyor.
Kamil Erdoğdu
YAZARIN TÜM YAZILARI İÇİN TIKLAYIN