ANGLO-SAKSON İSTİHBARAT İTTİFAKI
“Beş Göz” ya da orijinal adıyla Five Eyes Intelligence Oversight and Review Council-FIORC, ABD, İngiltere, Kanada, Avustralya ve Yeni Zelanda’nın oluşturduğu Anglo-Sakson istihbarat ittifakı anlamına geliyor. İlk olarak 1946’da ABD ve İngiltere’nin ortaklığıyla kurulmuş, sonra diğer üç ülke de katılmış. Temel ilke, üye ülkelerin birbirlerine karşı casusluk faaliyetinde bulunmaması. Kendi aralarında bilgi paylaşıyorlar, ulusal ve uluslararası alanda yaptıkları askeri, coğrafi, istihbari çalışmaların sonuçlarını birleştiriyorlar.
Ortaklığın kökü, 1941’e, İkinci Dünya Savaşı’na dayanıyor. Nazilerin kullandığı şifrelerin çözülmesi ve haberleşme sistemlerinin bozulması, ilk faaliyetleri sayılabilir. Ardından, Sovyetler Birliği ve Doğu Avrupa ülkelerinin izlenmesi geliyor. Anlayacağınız tam anlamıyla Soğuk Savaş artığı bir yapı var karşımızda. Çin de son zamanların hedef ülkesi elbette.
“SOĞUK SAVAŞ ZİHNİYETİNİ TERK EDİN”
“Beş Göz”den yapılan açıklamalara Çin’den yanıt gecikmedi. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mao Ning geçen pazartesi günü yaptığı açıklamada, söz konusu ülkeleri Soğuk Savaş zihniyetini terk etmeye davet etti ve “Güvenlik tehdidi oluşturan Çin değil ‘Beş Göz’ ülkeleridir” dedi. Çin’e yönelik suçlamaların hiçbir maddi temeli olmadığını ifade eden Mao Ning, “Beş Göz İttifakı”nın Çin hakkında yanlış bilgi üretmeye ve yaymaya alışkın olan dünyanın en büyük istihbarat örgütü olduğunu söyledi. ABD’nin, sahip olduğu teknolojik avantajlarla, kendi müttefiklerini bile esirgemeden ve küresel ölçekte hiçbir ayrım gözetmeksizin dinleme ve casusluk yaptığını vurgulayan Mao, “Beş Göz” ülkelerini Çin’e yönelik asılsız karalamalardan vazgeçmeye çağırdı.
Söz açılmışken, Yeni Zelanda’nın “Beş Göz”ün odak noktaya Çin’i koyan çalışmalarından rahatsızlık duyduğu ve Beijing’le ilişkileri bozmamaya gayret ettiği de dünya medyasında yazılıp çizilmeye başladı. İttifak açısından en azından Yeni Zelanda özelinde çatırdama sesleri duymaya başlarsak, bu şaşırtıcı olmayacak.