Dünya

APEC Zirvesi ve Xi-Biden görüşmesinden neler bekleniyor?

CGTN Türk Dış Haberler Servisi Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği Zirvesi ve Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping ile ABD Başkanı Joe Biden arasında gerçekleşecek görüşme nedeniyle tüm gözler ABD’nin San Francisco şehrine çevrilmiş durumda. Gündemde neler var? Toplamda 2.9 milyar insana, yani dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 40'ına ev sahipliği yapan, üç büyük gücün (Çin, ABD ve Rusya) dahil olduğu 21 APEC ekonomileri, küresel ticaretin yaklaşık yarısını ve dünya toplam brüt gelirinin yüzde 60'ından fazlasını oluşturuyor. Yıl boyunca düzenlenen APEC toplantıları, sürdürülebilirlik, dijitalleşme, kadınların ekonomik olarak güçlendirilmesi, ticaretin kolaylaştırılması, enerji güvenliği, gıda güvenliği ve sağlık gibi bölgesel ekonomik konulara odaklandı.

Çin Dışişleri Bakanlığı'na göre, Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping, bu yılki toplantıda Çin'in Asya-Pasifik işbirliğini derinleştirme ve bölgesel ve küresel büyümeyi artırmaya yönelik ana önerilerini sunacağı bir konuşma yapacak.

Çin Sosyal Bilimler Akademisi Amerikan Çalışmaları Enstitüsü'nden yardımcı araştırmacı Zhang Yifei, yaklaşan zirveyi "Yıllık APEC liderleri toplantısı, Pasifik Bölgesi'ndeki jeopolitik düzenin koordinasyonunu ve üyeler arasındaki sosyal ve ekonomik politikaların yanı sıra hükümet ve sosyal ilişkilerin koordinasyonunu içerecek" ifadeleriyle yorumladı.

Zhang, CGTN'e yaptığı açıklamada, Xi'nin zirvede karşılıklı güven, kapsayıcılık ve kazan-kazan iş birliğini temel alan bölgesel ortaklığı derinleştirecek, ortak geleceğe sahip bir Asya-Pasifik topluluğu inşasını savunacağını söyledi. Uluslararası İşletme ve Ekonomi Üniversitesi profesörü John Gong da, APEC üyelerinin bu yılki toplantıda Putrajaya Vizyonu 2040'ı gerçekleştirmeye yönelik arayışlarını sürdüreceklerini belirterek, bu vizyona ulaşmada liderlik rolü için ABD ve Çin’e hala yer olduğunu açıkladı: "Bu bölge kesinlikle barışçıl olduğu için çok şanslıyız. Burada barışı desteklemeli ve ekonomik kalkınmaya odaklanmalıyız, çünkü bu bölge şu anda dünyanın ekonomik açıdan en canlı bölgesi ve bence ABD ve Çin bu vizyon için birlikte çalışmalı."

Xi, APEC liderler toplantısına katılmanın yanı sıra ABD Başkanı Joe Biden ile de görüşecek.

Dünyanın merakla beklediği toplantı, dünyanın iki büyük gücünün son aylarda yeniden temasa geçtiği ve çeşitli sektörlerde farklı düzeylerde sık sık etkileşimde bulunduğu bir döneme denk geliyor.

Çin Başbakan Yardımcısı He Lifeng de ABD Hazine Bakanı Janet Yellen ile San Francisco'da bir araya geldi. Bu görüşme, Temmuz ayında Pekin'de yapılan görüşmelerin ardından dört ay içinde yapılan ikinci yüz yüze görüşmeydi. İki cumhurbaşkanı arasındaki görüşmeye ilişkin konuşan Zhang, Çin tarafının yeni bir şeyler söyleyebileceğini ancak bunun Çin-ABD ilişkilerini geliştirmedeki üç ilke çerçevesinde kalacağını söyledi: Karşılıklı saygı, barış içinde bir arada yaşama ve kazan-kazan işbirliği. Zhang, "Bu ilkeler yeterince kapsamlı ve gerçekten de Çin ile ABD arasındaki en önemli noktalara temas ediyor; çünkü iki ülkenin birbirinin farklı ulusal koşullarına saygı duyması, barışçıl varoluşun temelini korumak için riskleri yönetmesi ve bu temelde ortak çıkarlar araması gerekiyor” dedi. Öte yandan Zhang, iki ülke arasındaki yapısal çelişkiler hala mevcut olduğu için ilişkilerin buzları eritmekten çok uzak olduğunu da vurguladı. Zhang ayrıca, ikili ilişkilerdeki buzların erimesinin ABD'nin Çin ve Çin-ABD konusundaki pozisyonlarını değiştirmesinde yattığını söyledi: "Örneğin ABD, Çin'in yükselişini hala bir meydan okuma olarak görürse ve ardından Çin'i sözde en önemli jeopolitik rakip olarak görürse, Çin'in gelişiminin ABD'ye ve dünyaya sunacağı fırsatları kaçıracaktır. Pek çok yerin alevler içinde olduğu gerçeği göz önüne alındığında, sağlam bir Çin-ABD ilişkisi, Asya-Pasifik bölgesi ve dünya barışı için en büyük kazanç.”