Çin

ABD’nin “Asya Çarı” yeni görevinde: Hangi mesaj veriliyor?

ABD kamuoyunda Asya Çarı olarak adlandırılan Hint-Pasifik Koordinatörü Kurt Campbell Dışişleri Bakan Yardımcısı oldu. Çinli uzmanlara göre bu adam Washington’ın Çin karşıtı adımlarının derinleşeceğini gösteriyor. Avrupa medyasına konuşan ABD’nin Asyalı müttefikleri ise önceliklerini kaybetmekten endişeli.

Gökhun Göçmen

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Ulusal Güvenlik Komitesi Hint-Pasifik Koordinatörü olarak görev yapan Kurt Campbell, ABD Senatosu’nda yapılan oylama neticesinde ABD Dışişleri Bakan Yardımcılığı’na getirildi. Campbell’in Senato’da Cumhuriyetçi ve Demokratların ortak oyları ile yeni görevine getirilmesi Çin’de ve Washington’ın Asya’daki müttefikleri arasında farklı biçimlerde yorumlanıyor.

Çin’in önde gelen gazetelerinden Global Times konuya ilişkin kaleme aldığı haberde, Kurt Campbell’in Beijing karşıtı duruşuna dikkat çekerek kendisinin ABD kamuoyunda “Hint-Pasifik” ya da “Asya Çarı” olarak tanındığını anımsattı. 67 yaşındaki diplomat eski ABD Başkanı Barack Obana döneminde Beyaz Saray’ın “Asya-Pivot” teorisini inşa eden kişi olarak biliniyor. Washington yönetimi Asya-Pivot yönelimi kapsamında güçlerini kademeli olarak dünyanın diğer bölgelerinden çekerek Çin’i kuşatmayı öncelik haline getirmeyi öngörüyordu. Eski Başkanı o dönemde Orta Doğu’da bulunan güçlerini geri çekme girişiminde bulunmuş ancak bunlar başarısız olmuştu.

Joe Biden’ın başkanlık koltuğuna oturmasıyla Kurt Campbell da Çin karşıtı faaliyetlerini bir üst perdeye taşıma şansı elde etti. Biden yönetiminin “Hint-Pasifik Stratejisi’nin” mimarları arasında yer alan Campbell,  mesaisinin büyük bölümünü Soğuk Savaş tipi kamplaşmaların diriltilmesine harcadı. Campbell, ABD, Birleşik Krallık ve Avustralya’nın dâhil olduğu ve Avustralya’ya nükleer denizaltı teminini hedefleyen AUKUS’un itici gücü olurken, aynı zamanda QUAD oluşumunu tekrar canlandırdı. ABD, Avustralya, Hindistan ve Japonya’yı içine alan QUAD toplantılarının yanı sıra Campbell’in Japonya-Güney Kore arasındaki zirvelerini de organize ettiği biliniyor.

“Stratejik rekabet derinleşecek”

“ABD’nin Asya’daki Geleceği” isimli kitabının yazarı olan Kurt Campbell’in Dışişleri’nin iki numaralı ismi halini gelmesi Global Times gazetesinde  “Bu (atama)  bir kez daha ABD'nin stratejik rekabete ve hatta Çin'e yönelik agresif rekabete odaklandığının altını çiziyor. Aynı zamanda ABD yönetimi, Rusya-Ukrayna ve İsrail-Filistin çatışması, Orta Doğu’daki tansiyona rağmen bu bölgenin öncelikli olacağını göstererek Asya-Pasifik’teki ‘müttefiklerine’ güvence veriyor.” ifadeleri ile değerlendirildi.

Çin Dış İlişkiler Çalışmaları Üniversitesi’nden Li Haidong, Campell’a Cumhuriyetçi ve Demokratların neredeyse tamamının destek vermesine değinerek ABD’de Çin karşıtlığının bir devlet politikası haline geldiğini anımsattı. Tsinghua Üniversitesi Uluslararası Güvenlik ve Strateji Merkezi'nde ABD-AB Programı Başkanı Sun Chengdao da “Campbell’in bu pozisyona gelmesi ile ABD’nin Ulusal Güvenlik Stratejisi’nde altı çizilen Çin ile stratejik rekabetin derinleşecek” ifadesini kullandı.

Japonya, G. Kore ve Avustralya’da endişe var

ABD’nin Asya’daki müttefikleri ise Hint-Pasifik Koordinatörlüğü’nden Dışişleri Bakan Yardımcılığı’na atanmasını endişeyle takip ediyor. Financial Times gazetesine konuşan Japon, Güney Koreli ve Avustralyalı diplomatlar ABD dış politikasındaki önceliklerini kaybetmekten korktuklarını dile getirdi.

Financial Times gazetesine konuşan eski Beyaz Saray Asya Danışmanı Dennis Wilder “Hint-Pasifik’teki müttefiklerin Kurt aracılığıyla olağan dışı bicinde Beyaz Saray’a ulaşma, Beyaz Saray’ın dikkatini çekme ayrıcalıkları vardı. Şimdi Kurt bu durumu dışişlerinde sürdüremeyecek ve başka öncelikleri olacak.” yorumunda bulundu. Benzer şekilde Obama döneminin danışmalarından Evan Medeiros da “Beyaz Saray’ın Asya’daki liderliği vazgeçilmezdi ve bu şimdi kayboldu. Yenisi de gelmeyecek.” dedi.

Diğer Çin haberleri için tıklayınız.

ü