Dış Haberler Servisi
Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) önde gelen dış politika dergilerinden olan Foreign Affairs, son sayısını Çin’in dünyayı yeniden şekillendirme potansiyeline ayırdı. “Çin dünyayı yeniden şekillendirebilir mi?” kapağı ile okuyucuların karşısında çıkan dergiye yazanlar arasında Eski Hazine Bakanlığı Danışmanı Elizabeth Econmy, Eski ABD Temsilciler Meclisi Çin Komünist Partisi ile Rekabet Komitesi Başkanı Mike Gallagher ile eski ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Matt Potinger isimler bulunuyor.
ABD’li elitlerin Çin’in yükselişini nasıl algılandığına dair bilgiler sunan dergideki makalelerim tamamında Beijing yönetiminin uluslararası sistemi şekillendirme kabiliyetinden ziyade Washington’ın vermesi gereken yanıt üzerinde tartışmalar mevcut.
Çin’in dış politikası 4 sütün üzerinde
“Çin’in alternatif dünya düzeni” başlıklı makalede eski Ticaret Bakanlığı Çin Danışmanı Eliazabeth Economy, Beijing’in dış politikasının Kuşak ve Yol İnisiyatifi, Küresel Kalkınma İnisiyatifi, Küresel Güvenlik İnisiyatifi ve Küresel Medeniyet İnisiyatifi olmak üzere dört sütun üzerinde yükseldiğini savundu. Çin’in ilan ettiği girişimleri ikili anlaşmalar, bölgesel platformlar ve Birleşmiş Milletler gibi uluslararası kuruluşlar nezdinde hayata geçirdiğini belirten ABD’li bürokrat, Beijing yönetiminin dış politikasını “uzun vadeli, sabırlı ancak gerektiğinde fırsatçı” olarak tanımladı.
Uluslararası sistemin reforme edilmesi yönündeki çağrıların Çin’in “yenilikçi” imajını güçlendirdiğini itiraf eden yazar, Washington yönetiminin ise “statükocu” olarak algılandığını dile getirdi. Elizabeth Econmy’e göre farklı yönetim sistemine, kalkınma yollarına, tarihsel arka plan ve değer yargılarına sahip ülkeler nezdinde Çin’in artan prestijinden bahsetmek mümkün.
Beyaz Saray’a 3R önerisi
Çin'e karşı sertlik yanlısı politikaları ile tanınan eski ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Matt Potinger ve eski ABD Temsilciler Meclisi ÇKP ile Rekabet Komitesi Başkanı Mike Gallagher, Foreign Affairs için kaleme aldığı makalede ise yapılan Soğuk Savaş çağrısı dikkat çekti.
Yazarlar, ABD’nin Sovyetler Birliği’ne karşı izlediği yol haritasının bir benzerini talep ederken 3R olarak adlandırılan bir planı gündeme getirdiler. İngilizce Rearm, Reduce ve Recruit olarak formüle edilen plan öncelikle ABD’nin silahlanması daha sonra yaptırımlar ile Çin’in etkisinin azaltılmasını ve nihayetinde Beijing yönetimine karşı ittifakların tesis edilmesini öngörüyor.
ABD’nin daha önce Çin’e karşı denediği ancak başarısız olan politikaların tekrar raftan indirilmesi dikkat çekiyor.
